İsmini son yıllarda sinema oyuncuları ve sanatkarların yaşantıları sebebiyle sıkça duyduğumuz lakin uzun yıllardır insanların hayatında olan bir meseleye değineceğiz. “TÜKENMİŞLİK SENDROMU”
Tükenmişlik sendromu nedir?
Tükenmişlik sendromu yaşamakta olan bireylerin ümitsizlik, çaresizlik ve boşluk üzere hisleri depresyondaki hisler ile benzerlik göstermektedir. Belirtilerinin çeşitliliği ve kapalı sürece sahip olması tanınmasını epeyce zorlaştırmakta ve depresyon ve anksiyete ile karışmasına sebep olmaktadır. Birden fazla vakit depresyon ile tükenmişlik sendromu birlikte gelişebilmektedir. Tükenmişlik sendromu yaşayan insan etrafına karşı ilgisizleşir, başarısızlık hissinde artış olur ve içine çekilme başlar. Bu sendromu yaşayan bireylerde aile bağlantılarında bozulma, iş memnuniyetinde azalma, kendine olan hürmette düşme, üretkenliğinde düşme, saldırganlıkta artma, depresyon ve fizikî belirtiler ortaya çıkabilir. Tatminsizlik ve heyecanın kaybedilmesi de sürecin özelliklerindendir.
Tükenmişlik sendromunun belirtileri nelerdir?
Duygusal belirtileri;
-
Huzursuzluk, keyifsizlik
-
Ümitsizlik
-
Özsaygının azalması
-
Özgüvenin azalması
-
Çökkünlük hali
-
Sonluluk
-
Değersizlik hissi
-
Etrafa yabancılaşma
Fizikî belirtileri;
-
Kalp çarpıntısı
-
Kabız olma sıklığında artış
-
Uyanmada zorluk
-
Uykuya dalmakta yaşanan zorluk
-
Güç düşüklüğü
-
Yorgun hissetme
-
Sindirim sistemi sorunları
Zihinsel belirtiler;
-
Dikkat eksikliği
-
Unutkanlıkta artış
-
Kararsızlık
-
Odaklanma sorunları
-
Dalgınlık
-
Evvelden ketif alınan aktivitelerden çabuk sıkılma
-
Plansızlık
-
Kalıplaşmış fikir üslubu
Davranışsal belirtiler;
-
Sigara ve alkol kullanımında artış
-
Sistemsiz beslenme
-
Çok hareketlilik/Az hareketlilik
-
Kaza yapma riskinde artış
-
Bireyler ortası bağlarda aralı duruşlar
-
Olumsuz ve kırıcı kelamlar kullanma
-
İş kusurlarında artış
-
Saldırgan davranışlar
Tükenmişlik sendromu nasıl oluşur?
Tükenmişlik sendromunun oluşmasında epey tesirli 3 durum dikkati çeker:
Rol Çatışması: Birbiriyle çakışan sorumluluklar sahibi olan kişi, önceliğe nazaran sorumluluklarını sıralamak yerine, her şeyi birebir seviyede uygun yapmaya çalışabilir. Bu durumda yorgun düşer ve sonucunda tükenmişlik sendromu olabilir.
Rol Meçhullüğü: Çalışan kişi kendisinden güzel bir meslek oluşturmasının beklendiğini bilir; ama kendisine model alacağı biri olmadığından bunu nasıl başaracağından emin olamaz. Münasebetiyle yararlı olacak hiçbir şeyi başaramadığı kanısına kapılabilir.
Çok Yüklenme: Hiç kimseye hayır diyemeyerek altından kalkabileceğinden çok daha fazla sorumluluk yüklenen kişi sonuç olarak tükenme noktasına dayanabilir.
Tükenmişlik sendromu kimlerde görülür?
Konut hanımlarında da görülebilen tükenmişlik sendromu, kişinin özel hayatı ile iş hayatını birbirinden ayıramadığı durumlarda sık sık karşılaşılabilmektedir. Çalışan kişi, kendini işinde başarısız, işine yetersiz, ya da mutsuz görüyorsa, tükenmişlik sendromu belirtileri ortaya çıkmaya başlıyor denilebilir. Tüm bu sorunların temelinde, bireyin günlük ihtiyaçlarını yeteri kadar karşılayamaması yer alıyor. Tükenmişlik sendromu, kişilik özelliklerinden farklı bedellendirilemez. Sorumluluk almayı seven, hayır demeyi bilmeyen, mükemmeliyetçi, idealist, hassas, fedakar olan bireylerde tükenmişlik sendromu görülme riski daha fazladır.
Tükenmişlik sendromunun önlenmesi için bir kadro teklifler;
-
İş ve boş vakit ortasında net ayrım yapılması,
-
“hayır” diyebilme yeteneği,
-
Bireyin ilerideki çalışmasını planlayabilmesi,
-
Bireyin fizikî kondüsyonuna dikkat etmesi,
-
Birinin kendi hudutlarını itiraf etmesi,
-
Meskende alakaların uygun olması,
-
İşin işte kalması açık bir çalışma iklimi,
-
Daima mesleksel gelişim,
-
Destekleyici bir patron,
-
İşle ilgili misyonların net bir formda açıklanması,
-
Kendi yaptığı işi manalı olarak görmek tükenmişliği önleyebilir.
Tükenmişlik sendromu nasıl tedavi edilir?
Bu sorunu yaşayan şahıslar kendilerini bazen yardım almak istemeyecek kadar çaresiz ve güçsüz hissedebilirler. Bu türlü durumlarda, kişinin yakınlarına da değerli sorumluluklar düşer. Yakınların bu süreçteki takviyesi kıymetlidir. Tükenmişlik durumu yaşayan birine çok yüklenilmesi yalnızca yaşadığı bunaltıyı arttırır. Kapsayıcı ve hoşgörülü bir dayanağa muhtaçlık vardır. Bu süreçte profesyonel yardım alınması çok değerlidir. Profesyonel yardımdan kasıt ruhsal istişare yahut psikoterapi sürecidir. Psikoterapi sürecinde öncelikle iş ömründen kaynaklanan problemler ve bireyin kendisinden kaynaklanan problemler ayrıştırılır ve bu hususlarda kişinin tahliller üretmesine rehberlik edilir. Bu yardım alınırken de bu bahiste uzman psikolog yahut ruhsal danışmanlar seçilmeli ve vakit kaybetmeden sürece başlanmalıdır.
Bu yararlı oldu mu??
0 / 0