Havva’dan bugüne, bayanın derin tarihi seyri içinde bayan sorunu daima var olmuş ancak tarih üzere o da tekerrürden ibaret kalmış ve bayanın toplumda algılanışı Havva’nın ısrarıyla başlayan ve Adem’in elma yemesiyle süregelen süreçte yaklaşık olarak tıpkı kalmıştır: Bayan her vakit erkeğe yanılgı yaptırmıştır ve Adem’e elmayı yedirten bir bayana, ayvayı yedirten bir erkek daima olmuştur. Adem’ in cennetten kovulmasını dahi Havva’ya dayandıran toplum, bayanın daima kabahat işlediğine, erkeği günaha teşvik ettiğine vurgu yaparak ona çarpıtılmış bir kimlik atfetmiştir. Bayanın çarpıtılmış kimliğinin özü, anaerkil birinci toplumların, mutlak tek ilahlı dinlerdeki peygamberlerin iktidarıyla, yok olmasına dayanır. Tek ilahlı dine geçişle eski kaynaklar yakılarak ve tanrıçalarla ilgili kaynaklar yok edilerek tarih tekrar yazılıp biçimlendirilmiştir. İlah erkek ile özdeşleştirilmiş, bayanlar ise günahlarından ötürü çeşitli biçimlerle cezalandırılmış ve erkeğin egemenliği altında altında beşere hizmet için yaratılan ve insanoğlunun devamını sağlayan araçlar olarak tekrar tanılandırılmışlardır. …Adem uyurken, Rab İlah onun kaburga kemiklerinden birini alıp yerini etle kapadı. Adem’den aldığı bir kaburga kemiğinden bir bayan yaratarak onu Adem’e getirdi. (Yaratılış 2/21-22) Adem “İşte, bu benim kemiklerimden alınmış kemik, etimden alınmış ettir.” dedi. Ona “Kadın” denilecek… Yahudiliğin katı kurallarıyla birlikte bayan toplumsal faaliyetlerden uzaklaştırılmış ve benliği Adem uyurken parçalanmıştır. Bayan haklarının karşısında olanlar, Tevrat’taki bilgiyi, bayanı o günün “kaburga kemiği parçası”; bugününse “ mutfak robotu “olarak nitelemek üzere değerlendirmişlerdir. Yahudilikte bayanın pahası yoktur. Museviler güne şu sözlerle başlarlar ; “Ezeli ilahımız, kainatın hükümdarı, beni bayan yaratmadığın için sana hamd olsun.” Tevrat’a nazaran Adem ve Havva’nın cennetten çıkarılmasının sorumlusu Adem’i kışkırtarak yanıltan ve böylece bir imtihan sembolü olan yasak ağaçtan yemesine neden olan Havva’dır. Bu yaptığından ötürü Havva kendisinden sonra gelecek tüm bayanlara motamot intikal edecek olan bir cezaya çarptırılır. Bu ceza, hamilelik ve doğum sırasında bayanın çekeceği sancılardır. Tevrat’ta bayanın cinselliği katı dini kurallar eşliğinde günahlaştırılmış, şayet bir genç kız kızlık zarını yitirecek olursa, babasının meskeninin önünde kentin adamları tarafından taşlanarak öldürülecek olması mübahlaştırılmıştır. Tevrat’taki inanç sistemine nazaran babasının meskeninde zina işlemiş sayılacak genç bayan, ölmelidir zira yalnızca babasına değil İsrail’e de alçaklık etmiştir. Tevrat’ta, Rab İlah bayana, “Çocuk doğururken sana çok acı çektireceğim” der. “Ağrı çekerek doğum yapacaksın. Kocana istek duyacaksın, seni o yönetecek.” Bayanın kocasının idaresinde olduğunu anlatan içerik , bayanın kendisiyle ilgili bağımsız olarak verdiği kararları kocasının kararsız kılabileceğini gösterirken, bu birebir vakitte mutfak robotunun erkeğine verilen garanti dokümanı de sayılabilir. Tevrat’ta ensest bağlantı legaldi. Dul kalan bayan, kayınbiraderi ile evlendiriliyordu. Birlikte oturan kardeşlerden biri, oğlu olmadan ölürse, ölenin dulu aile dışından biriyle evlenmemeliydi. Ölenin kardeşi dul kalan bayana gidecek ve onu kendine karı olarak alacaktı. “Kadının doğuracağı birinci oğul, ölen kardeşinin ismini sürdürsün. O denli ki, ölenin ismi İsrail’den silinmesin.” Yahudilikte, uğradığı fizikî, bedensel ve ruhsal şiddet ve kimi vakit şiddet nedenli vefatla aslında şehit edilen bayanın ızdırabı köleci periyodun sonlarına yanlışsız doğan Hıristiyanlık dini ile birlikte devam etti. Adem’le Havva’nın, allahın buyruğuna inanmayıp elmayı yiyişiyle İlah tarafından lanetlenip günahkar oluşunu Hıristiyan teolog St. Augustinus günahın tarihçesiyle anlatır. Dinî kaynaklarda çokça geçen elmayı St. Augustinus tensel zevk, tutkuyla yaşanan cinsle birleşme olarak yorumlar. St. Augustinus’a nazaran şayet Adem’le Havva elma ağacından kaçabilselerdi şehvet duygusu olmadan da birlikte olabilecekler ve böylelikle cinsel organlar da bedenin öbür organları üzere iradeye boyun eğebileceklerdi. İşledikleri bu birinci günah nedeniyle cennetten kovulup yeryüzün atılan Adem’le Havva’nın günahı kalıtımsaldır ve onlar yüzünden insan İlah tarafından lanetlenmiştir. Hıristiyan fikrine nazaran, bu nedenle insan, doğuştan günahkar bir varlıktır ve Hıristiyanlıkta da Yahudilikte olduğu üzere birinci günah bayana yüklenmiş ve bayan berbatlığın, şeytana uymanın ve ayartıcılığın temsilcisi haline getirilmiştir. İskenderiyeli Clement’e nazaran, bayan kadın olmaktan dolayı utanmalıydı. Bu aşağılama o kadar ileri boyutlara varmıştır ki 6. yüzyılda Mason meclisinde, bayanın ruhu var mı yok mu konusu üzerine yapılan bir tartışmada sırf bir kişi bayanın ruhu olduğuna yönelik oy kullanmıştır. Hıristiyanlıkta erkek bayan için doğmamıştı; ancak bayan erkek için doğmuştu. İşte bu yüzden Mesih ismine bayan, kendini köleliğin sembolü saymalıydı. “Şunu bilmenizi istiyorum. Her erkeğin başı Mesih’ tir. Bayanın başı erkektir. Mesih’in başı Tanrı’dır. Başı örtülü olarak dua ya da peygamberlik eden her erkek, başının saygınlığını hiçe indirir. Öte yandan, başı örtülmemiş dua ya da peygamberlik eden her bayan başının saygınlığını hiçe indirir. Bu türlü davrananla başını tıraş eden ortasında hiçbir ayrım yoktur. Bayan başını örtmeyecekse, saçlarını da kessin! Madem bayanın saçlarını kesmesi ya da tıraş etmesi saygınlığını hiçe indirgiyor, başını örtmesi mecburidir. Ancak erkek başını örtmemeli. Zira o Tanrı’nın gibisi ve yüceliğiydi. Halbuki bayan erkeğin büyüklüğüdür. Zira erkek bayanda oluşmadı, lakin bayan erkekten oluştu. Üstelik erkek bayan için yaratılmadı, lakin bayan erkek için yaratıldı. İşte bu nedenle, bayanın başı üzerinde bir yetki bulunduğu belgeleyen bir simgeye münasebet vardır. Melekler yüzündedir bu. Kaldı ki Rab bağlılığında bayan erkekten, erkek de bayandan başka sırada düşünülemez. Zira bayan erkekten oluştuğu üzere erkek de bayandan doğar. Lakin herşey Tanrı’dan oluşur.”( Korintoslulara Mektup 11; 3-12) Hıristiyanlık İlah karşısında bayan ve erkeğin eşit olduğunu savunarak erkeğe tek eşliliği ve sadakati dayatmasına karşın bayan vücudunu bir doğum aracına indirgeyerek ve bayanın cinselliğini çok istikametli kontrolü altına alarak, bayan rahmini beslenme çantasına çevirmiştir. Kilise babaları, bayanların cinsel bağlantı esnasında zevk orgazm olmalarının dinen caiz olmadığını açıklamışlar ve “Bacaklarınızı açın o anda yalnızca büyük Britanya’yı düşünün.” ideolojileriyle bayanın ruhsal sünnetini gerçekleştirerek onları edilgenleştirmişlerdir. Hristiyanlık’ ta Meryem de Rab tarafından üflenerek doğduğu için edilgendir ve kadınsal gücün temsili değildir. Meryem’den çalınan anaerkil güç, üfleme hareketiyle erkekte ataerkil güç olarak Tanrılaştırılmıştır. Birinci Hıristiyan başkanlarından olan Tertullian, Hristiyanlığın bayanlarla ilgili görüşünüşu biçimde belirtir: “Kadın, insanın kalbine şeytanın girmesini temin etmek için açılan bir kapı demektir. O, erkeği, Allah tarafından kendine yaklaşılması men edilen ağaca sürükleyen varlıktır. Ve ilahi kanunu bozmuş, Allah´ın yeryüzündeki sureti olan erkeği aldatmıştır.” Hıristiyan dünyasının “aziz” unvanlı Krisostem’in bayanla ilgili fikirleri şöyledir: ” kaçınılması imkansız bir kötülük kaynağı… Vesvese yatağı.
.. Güzele giden bir bela.. Bir iç tehlike… Gönüller avlayan hoş eşkıya… Süslü püslü bir musibet…” Mundar ve ziyanlı bir varlık olarak görüldüğü için bayan V111. Hanri´nin periyodunda parlamentodan çıkan karara kadar İncil’e bile el süremiyordu. Zebur ilâhî kitapların en küçüğü olup, lirik söyleyiş ve ilâhîlerden, Allah’a övgü ve hikmetli kelamlardan ve birtakım nasihatlardan meydana gelmiş ve yeni dinî kararlar getirmemiştir. Hasebiyle Zebur’da bayanın algılanışına dair birkaç Zebur Nüshası dışında bilgiye ulaşmak mümkün değildir. Bugün elde mevcut olan Zebur nüshalarından Mez.68: 5 “Kutsal konutundaki İlah, Öksüzlerin babası, dul bayanların savunucusudur” dul Bayanların İlah tarafından korunmaya alındığını belirtirken, “ Rab buyruk verdi, Büyük bir bayan topluluğu duyurdu müjdeyi” Mez.68: 11 nüshası ise bayanların toplumsal hayatın içinde var edildiklerine dair ipucu verir. Son olarak, Davut’un evli bir bayan olan Batşeba’ yı sevmesi ve bayanın kocası olan Uriah’ ı öldürterek Batşeba’ ya sahip olması ve Allah’ın bunun üzerine kendisini lanetleyerek; Batşeba’dan doğan yedi günlük oğlunun canını alması dışında Zebur’da bayanın algılanışına dair ayrıntılara rastlanmamaktadır. Kur’an, bayanın, erkekle birebir halde yaratıldığını, tek bir bütünün ikiye bölünmesi ile Ulu Allah tarafından birbirini tamamlamak üzere var edildiğini ancak yaratılışında erkekten farklı özellikler taşıması sebebiyle görevlendirilişinin erkekten farklı nitelikler taşıdığından kelam eder ve erkekle bayanın yalnızca farklı görevlendiriliş sistemleriyle değil, birbirleriyle dost ve arkadaşlıklarıyla da birbirlerini tamamladıklarından ve hayatları boyunca toplumda tıpkı haklara, sorumluluklara sahip olacaklarından kelam eder. Bakara 2 /187: «Onlar (kadınlarınız) sizin için birer elbise, siz de onlar (erkekleriniz)için birer elbisesiniz. » Erkekler bayanları gözetip kollayıcıdırlar. şundan ki Allah, insanların kimilerini kimilerinden üstün kılmıştır… (Nisa 4 / 34) Nisa müddetinde, bayanların kıymet ve haklarının, Allah katında kul olmaya dair sorumluluklarının, yaratılıştan kaynaklanan farklılıkları dışında birbirine muadil olduğundan kelam eder. Burada “üstün kılmak” tan kasıt, erkeğin bayan üzerinde her vakit hükümran olduğu değil, erkeğin bayana nazaran yaratılıştan kaynaklanan farklılıkları olduğu ve bu farklılıkların erkeğin hami, kollayıcı ve gözetici istikametlerini kuvvetli kıldığı, tıpkı formda bayanın kendi varlık yapısına has özelliklerinin de birebir formda onu erkekten farklı ve özel kıldığıyla ilgilidir. Kur’an; çokevliliğin insanın tabiatına karşıt düştüğünü, onun insanları birbirine düşüren bir yapısını olduğunu; lakin savaş ve hastalık üzere zorunlu durumlarda toplumun gereksinimine yönelik bir vazife olarak Müslümanların dörde kadar olmak üzere birden fazla evlilik yapabileceğini belirtir. Allah’ın Elçisi Hz. Muhammed 25 yıl evli kaldığı Hz. Hatice’nin vefatından sonra, o devirde beşerler ortasındaki en tesirli dostluk bağı sayılan akrabalığı kuvvetlendirerek bilhassa düşman kabileleri İslamlaştırarak İslam dininin yayılış suratına ivme kazandırmak ve Arabistan’da kabileler ortası savaşların mağduru dul bayanları muhafaza altına almak için birden fazla evlilik yaparak çokevlilik yasağının dışında kalmıştır. Hz. Muhammed dayağa karşı durmuş, “Sizden hiç biriniz, kölesi imiş üzere karısını dövmesin. Akşam bir yatağa yatacağınız eşinizi nasıl dövebilirsiniz.” üzere kelamlar söylemiş, hanımlarına hayatı boyunca bir fiske bile vurmamıştır. O periyotta köle ve cariyelik sistemi devam etmekte ve bu durum cariyelerin birleşme ve bir erkekle bütün olma haklarını, efendilerinden gebe kalıp çocuk sahibi olmadıkları sürece, kısıtlamaktaydı. Bayanın satılma hakkından muaf olması için birinci şart “çocuk anası” olmasıydı ve bu sistem cariyelerin faydasına olan yerleşik bir adet üzere sunulmaya çalışılsa da, bayanın fakat efendisi öldükten sonra hürriyetine kavuşacak olma durumu ve yalnızca bir “efendi” si olması bile“sofrada yeri öküzlerimizden sonra gelen kadınlarımız” sözünü doğruluyordu. Buradan bakıldığında, Kuran ataerkilliğin tartışmasız yazılı kanunu olarak yorumlanabilir. Kur’an toplumun çekirdeğini temsil eden aileye bedel verir ve ailenin tüm sakinlerinin hak ve sorumluluk sahibi olduğundan yola çıkan görüşe ispat olarak ailenin yönetiminin bağımsız olarak ne erkeğe ve ne de bayana verildiğine ilişkin kesin bir söz içermez. Karşılıklı dayanışma ve görüş alışverişi yapılması önerilen bir istişare konseyinin, kriz idaresi için gerekliliğinden kelam eden Kur’an, bunu toplumun problemlerini çözerek gelişmesinin ön şartı olarak ortaya koysa da pek çok tarihçiye nazaran bayanın özgürlüğü İslam dininin benimsenmesi ile birlikte yavaş yavaş kaybolmuştur. Onlara nazaran İslam dininin yanlış uygulanması sebebiyle Müslümanlıkla birlikte bayan saygın pozisyonunu kaybetmiştir
Bu yararlı oldu mu??
0 / 0