Dsm teşhis kriterlerinde “Sosyal Anksiyete Bozukluğu” olarak anılan, halk ortasında yaygın olarak “Sosyal Fobi” olarak bilinen rahatsızlık, genel manasıyla bireylerin diğerleri tarafından değerlendirilme dertleri yaşadıkları, rezil olmaktan korktukları ve kusur yapmak ile ilgili tedirginlikleri içinde barındıran bir durumdur. Bir öteki kişinin işin içine girdiği her ortama toplumsal durum denebilir. Toplumsal telaş, toplumsal durumlara maruz kalındığında başkalarının gözündeki yerimizle ilgili yaşanılan tasadır. Bu tıp bir telaş muhakkak bir doza kadar olağan sayılabilir. Birçok kişi, yeni bir ortama girdiğinde, yeni beşerler ile tanışmak zorunda kaldığında, kendisi için kıymetli olan bireyler ile bir ortaya geldiğinde yahut bir topluluk içinde konuşacağı üzere durumda aşikâr bir seviyede kaygı yaşayabilir. Lakin bu telaş, her türlü toplumsal ortamda yaşanacak kadar yayılmaya başlandığında, kaygının dozunun artması ile performansımız ve münasebetlerimiz olumsuz olarak etkilendiğinde, toplumsal durumlardan keyif alamamaya ve hatta bu nedenle kaçınmaya ve uzak durmaya başladığımızda artık olağan olan toplumsal fobi olağan seviyesini aşmış ve toplumsal korku bozukluğu safhasına geçmiş demektir. Bu kapsamda olağan seviyede bir toplumsal telaşın bozukluk seviyesine evrimle kriterleri, yaygınlık, telaşın şiddeti, fonksiyonelliğin ne kadar bozulduğu ve kaçınmaların olup olmadığı biçimindedir.
Toplumsal fobi sahibi olan insanın esas kaygıları ortasında, oburlarının gözünde küçük düşmek, rezil olmak kusur yapmak, dışlanmak, yargılanmak yahut utanacağı şeyler yapmak vardır. Bu bireyler sıklıkla utanç duygusu duyma eğiliminde olurlar ve aslında temelde kendilerini eksik, yetersiz, kusurlu yahut sevilmez görme eğilimi gösterirler. Oburlarının gözünden gördükleri kendileri, kusurlu ve sevilmesi zordur. Genel olarak toplumsal korku bozukluğu ile eşlik eden bir öbür özellik mükemmeliyetçiliktir. Her şeyin tam ve kusursuz olması gerektiğin düşünen ve yanılgı toleransı olmayan şahıslar, her yaptıklarını eksik ve yetersiz olduklarına yönelik kıymetlendirerek kendilerini çok fazla eleştirirler. Bu durum, oburlarının gözünden de bu türlü görüleceklerini düşünmek ile sonuçlanabilir.
Kendini çok eleştirme, yanılgılara odaklanma, mümkün olumsuz ihtimalleri abartma, oburlarının zihinleri hakkında kestirimlerde bulunma ve bu kestirimleri olumsuz istikamette yapma toplumsal fobi rahatsızlığı olan dertli bireylerin zihinsel yapılarının besbelli özellikleridir. Toplumsal anksiyete bozukluğu olan şahıslar, asık bir hızı üzerlerine alınabilir, kendileri ile ilgili olmayan bir gülmeyi dalga geçilmek olarak yaşantılayabilir, ufak bir yanılgıyı abartılı bir rezil olmuşluk formunda deneyimleyebilirler. Zihinleri kendilerine çok derecede odaklıdır ve dertleri dışarıdan belirli oluyor, tuhaf gözüküyorlar ya da yaşadıkları zorluklar anlaşıyor üzere kanılara kapılabilirler.
Toplumsal fobi sorunu olanlar, bilhassa yüz kızarması, terleme üzere birtakım beden belirtilerine çok hassastırlar. Yüzlerinin kızaracağı, bunun dışarıdan fark edileceği, münasebetiyle ne kadar telaşlı olduklarının görülerek rezil olacakları formunda inançları vardır. Bedensel belirtilere çok odaklanma ve olmaması için uğraş verme gayreti birçok vakit aykırı teperek şahısların daha fazla korku hissetmesine ve korktukları belirtilerin gerçekleşmesine neden olabilir.
“Herkes bana bakıyor”, “insanlar ne kadar utangaç olduğumu görecek”, “hakkımda makûs düşünecekler” üzere öbürleri ile ilgili yapılan iddialar toplumsal fobik kişinin davranışlarını ve bağlantı stratejilerini uygun bir biçimde ilgiler içerisinde kullanamamasıyla sonuç bulabilir. Bu durumda toplumsal anksiyete sorunu olanların inançları bir müddet sonra bağlantı maharetlerini de baskılayarak bağlantılarını gerçek manada bozmaya başlar. Bu da şahısların toplumsal dert meselesini bir defa daha perçinleyerek, toplumsal ortamlardan uzak durma isteğini arttırır.
Toplumsal dert bozukluğunda, başka ruhsal rahatsızlıklarda olduğu üzere kısır ve kendini besleyen bir döngü içine hapsolma durumu kelam bahsidir. Fikirler, toplumsal ortamlarda olumsuz bir şey olacağı istikametinde olur ve bu bakış açısı kişinin hislerini e davranışlarını olumsuz tarafta tesirler. Ki bu üçlü etkileşim bağlantılarda uygun irtibat hünerlerini ketleyeceğinden kendini besleyen ve sürdüren bir döngü içerisinde toplumsal fobi kalıcı hale gelir.
Korkulan durumlar, telefonda biri ile konuşmaktan bir topluluk içinde konuşma yapmaya kadar geniş bir yelpaze içinde dağılabilir. Toplumsal anksiyetenin şiddetine nazaran kimi yalnızca yeni beşerler ile bu cins telaşları yaşarken kimisi görece daha tanıdık bireylerle, as üst alakası fark etmeden, bir kasada süreç yaptırırken ya da bir tezgahtar ile konuşurken dahi bağlantı kurmakta, bir şey istemek ya da kendini tabir etmekte tasa duyabilir.
Toplumsal tasa bozukluğu olan şahıslar, kişilik yapısı manasında kendini daha çok eleştiren daha yargılayıcı, kendisine karşı beklentileri yüksek ya da mükemmeliyetçi şahıslar olabilirler. Bu bireylerin çocukluk yaşantılarında genel olarak cezalandırıcı bir ebeveyn ya da mükemmeliyetçi büyükler görülebilir. Geçmişlerinde eleştirilmiş, yetersiz hissettirilmiş ya da cezalandırılmış olabilirler. Toplumsal ortamlarda yaşanmış olan travma ve istismar üzere olaylar da kişinin toplumsal alanlarda telaş duymasında değerli bir etken niteliği taşıyabilir.
Bu yararlı oldu mu??
0 / 0