Anne babalar çocukları üzerinde kelam sahibi olmak isterler, çocukları kelamlarından çıkmasın isterler, yapma dedikleri davranışları yapması hiç de güzellerine gitmez. Pekala lakin çocuğunuza “hayır” demeyi başardınız mı? Sizin sonunuzu ona hissettirdiniz mi?
Günümüzde neden çocuklar da görülen kural dinlemem, hırçınlık, kişisellik bu kadar arttı hiç düşündünüz mü? Bu durumun bir çok sebebi olabilir isterseniz evvel bunlara bir göz gezdirelim;
Geç çocuk sahibi olma,
Beklenen çocuk olması,
Çalışan anne baba olma,
Ebeveynlerin anne- baba sevgisinden mahrum büyümesi,
Anne- baba ortasında yaşanan çatışmalardan çocuğu müdafaa eforu,
Bu ve buna emsal birçok sebebi olabilir. Öncelikle bu durumları irdelemek istiyorum. Günümüzde anne- baba olma yaşı ilerledikçe geç çocuk sahip olmayı beraberinde getiriyor. Geç çocuk sahibi olduysanız hele bir de bu hasret duyduğunuz bir his ise işte bunu direkt çocuğa yansıtıyorsunuz, o denli değil mi? Yoksa farkında değil misin ? İsterseniz bir kaç soru ile başlayalım; konutta kuralları kim koyuyor? Kimin istediği yemek pişiyor? Kimin istediği televizyon programı izleniyor? Yanlış olduğunu bildiğin halde hayır diye biliyor musun? Anne babandan öğrendiğin “bağırarak konuşma” kuralı ne kadar uyguluyorsun? Tahminen bu kadar kâfi ne dersiniz J Bir de evlenme yaşını geciktirmeyen lakin çeşitli sebeplerden ötürü çocuk sahibi olamayan ailelerimiz var. Onların öne sürdüğü niyet ise “çok geç buldum” “ çok bekledim ama” ile başlayan cümleler ve sonrasında gelen sonsuz müsaade. Günümüzün en büyük sorunu beklide çalışan anne babaların iş yoğunluğundan kaynaklı çocuklarına gereğince vakit ayıramadıkları için çocuklarına karşı vicdan hissinin ağır basması ve üzmeyim bir de yapsın ne olacak ile olaya bakmaları. Evet anne babalar ne yazık ki günümüz kurallarında çok geç saatlere kadar çalışıyor, çocuklar erken devirde anneden ayrılıyor kimi vakit bakıcı kimi vakit büyüklerin takviyesi ile büyüyorlar. Ebeveynleriyle akşamdan akşama görüşüyor ve kimi vakit çok erken saatlerde uyanmadan beklide ayrılıyor. Haklısınız çocuğunuza çok vakit ayıramıyorsunuz ancak bunun tahlili ona sonsuz kredi vermek olmamalı bunun yerine az da olsa günün kalan vaktinde kaliteli vakit diye duyduğunuz ve oda neymiş diye geçiştirdiğiniz o tesirli vakti ona ayırmanız kıymetli. Bu kimi vakit birlikte yemek yapmak, kimi vakit günün nasıl geçtiği ile ilgili bir sohbet sonrasında bunu hikâyeleştirmek kimi vakit da kan ter içinde kalacak formda oyunlar oynamak olmalı. Çocuğunuza ayıramadığınız vaktin telafisi asla değerli oyuncaklar ya da sonsuz müsaade olmamalı, buna dikkat edilmez ise ilerleyen süreçte çocuklar da doyumsuzluk ve bencillik baş göstermeye başlayacaktır ve mutsuz çocuklar yetişecektir. Bireyler aile gördükleri olumsuz tavırlardan kaynaklı kimi vakit olumlu etkilenir kimi vakit ne yazık ki olumsuz etkilenir. Nasıl mı?
Mutsuz, çatışma içinde büyüyen bir çocuk ömrün ilerleyen yıllarında bu duruma alıştığı için hayatında da bu durumu olağanlaştırır. Yetişkin olup evlendiği vakit da küçüklükten bu yana gördüğü yaşamış olduğu durumu hayatına aktarır. Çatışmalar içinde yetişen bir birey için sizce tartışmak, bağırmak tahminen de şiddet olağandışı bir durumu mudur? Tabi ki her bireyde tıpkı tesirler yaşanacak diye bir şey kelam konusu değil bu durum tam karşıtı biçimde de olabilir, nasıl mı? Sorunlarda yorulan bir birey “ben çocuğuma bunu yaşatmayacağım, üzmeyeceğim ve ne isterse yapacağım” kanısını benimseye bilir. Bu durumun bir sonra ki adımı ise çocuğuna karşı sonsuz anlayış getirmesi. Ya da kendi ailesinde sorun yaşayan ebeveynler çocuklarına bu durumu hissetmek istemezler ve “aman çocuklar üzülmesin” diye literatürlerinden “hayır” sözünü çıkartırlar. Artık sizlerden gelen yansıyı duyar üzereyim “ pekala daima bu kadar katımı olacağız?” Hayır natürel ki de o kadar acımasız olmayacaksınız. Çocuklarının istekleri kıymetli, çocukların isteklerini söylemesi istediğimiz bir şey kişiselliğini gözler önüne serdiği bir durum. Özgüven gelişimi için kendi fikir ve hislerini tabir etmesi gerekiyor ancak bu süreçte “aman kâfi ki özgüveni gelişsin” diye çocuğa hudut koymamak hakikat bir davranış değildir. Çocuklar ister, daima ister her vakit daha fazlasını ister kıymetli olan nerde durması gerektiğini göstermeniz. Ailelerin ve aile büyüklüklerinin yaptığı en büyük kusur çocuğun büyümesini beklemektir. Büyüdüğü vakit kurallar koymaya başlanır lakin bu noktada çocuğun kişilik gelişimi biriktirdiği datalarla şekillenir bu nokta unutulmamalı.
Ebeveynler çocukları ile bağlantı kurmaya anne karnında başlaması ve ilerleyen süreçte mevzu ne olursa olsun yaşına ve anlayacağı lisanda anlatması çok kıymetlidir. Fikirleri alınmalı ve ortak yol bulunarak sonuca gidilmeli. Şayet çocuğun yaptığı davranış onaylanmıyorsa mantıklı ve dengeli bir açıklama yapılmalı. Neyi neden yapmaması gerektiğini anlayan çocuğun davranışlarının oturması çok daha kolay olur ve hakikat olanda budur. Küçük yaşlar da açıklama yapılarak ilerleyen yaşlarda aile toplantıları ile uzlaşmaya varılması çocuğun hem aile olan inancını pekiştirir hemde ferdî gelişimi için son derece değerlidir.
Keyifli çocuklar istiyorsak, çocuklarınızı önemseyin ve kıymet verin. Çocuklar alınan değerli oyuncaklarla kendilerini pahalı hissetmez, fikirlerinin önemsenmesi ile bedellerini hissederler.
Uzm. Çocuk Gelişimci
Funda ÇİÇEK
Bu yararlı oldu mu??
0 / 0