PANİK ATAKTAN KURTULABİLİRSİNİZ
Panik atak, beklenmedik bir anda ortaya çıkan bunaltı, ağır dert, tasa ve endişe nöbetidir. Bu kaygı ve dert nöbeti kişinin bedeninde birtakım fizikî belirtilerle kendini gösterir, bu yüzden de birçok vakit bireyde ağır bir kaygı ve rahatsızlık duygusu yaratır. Ağır endişe duygusu içinde kişi, çok berbat bir şey olacağını, onun için sonun geldiğini, öleceğini, delireceğini, bayılacağını, denetimini kaybedeceğini yahut kalp krizi geçireceğini düşünür. Bu biçimde ağır bir kaygı içinde olan kişi doğal olarak o ortamdan kaçmak, uzaklaşmak ister, yardım alabileceği bir sıhhat kuruluşuna gitmek ister.
Nedenselliği;
Panik bozukluğu olan hastaların birinci derecede yakınlarında panik bozukluğu ve panik atak görülme oranı %15-30 ortası bulunmuştur.
Kişinin bilinçdışında ağır hisler varsa ve bu hisler yaşanamıyorsa, tabir edilemiyorsa vakitle birikir ve patlayacak hale gelir. Öbür yandan bu hisleri yatıştıracak sistem güzel çalışmıyorsa, savunma maharetleri gelişmemiş ise bastırılmış hisler patlar ve panik atak olarak söz edilir. Bastırılan cinsellik dürtüleri, saldırganlık dürtüleri, öfke duygusu paniğe neden olabilir.
Birtakım kuramcılara nazaran anne ile kurulan münasebet inançlı bir bağlanma biçiminde olmamışsa, çocuk dehşet ve dert hislerini çok ağır yaşar. Panik atak için yer hazırlanır.
Aile üyelerinin birinde varsa bu davranış kalıbı modellenir ve öğrenilir.
Vücutta rastgele bir sebeple ortaya çıkan belirtileri (örneğin, çarpıntı, uyuşma.) kişinin gereksiz ve tehlikeli olarak algılaması ve “çarpıtıp” önemli rahatsızlıklar olarak değerlendirmesi paniğe yol açmaktadır. Rastgele bir anksiyete durumuna eşlik edebilecek değersiz kalp atışı, baş dönmesi, ağız kuruluğu; kişi tarafından bayılacağı, öleceği, kalbinin duracağı biçiminde yorumlanır. Ziyanlı, tehlikeli yorumlanan uyaranlardan sonra ortaya çıkan bedensel kıpırtılar, duyumlar da yanlış yorumlanır ve “kısır döngüye” girilmiş olunur. Kişi artık dikkatini daima bedensel duyumlarına verir ve tetikte bekler ve olumsuz niyetleri pekişir.
Panik atak geçtikten sonra; kişi üzerinden kamyon geçmiş üzere hisseder. Dayanılmaz bir yorgunluk, isteksizlik, sese, gürültüye, kalabalığa, ışığa karşı tahammülsüzlük ortaya çıkar. Yatmak, dinlenmek en yeterli bir seçim olur. Yanında güvendiği birisi olsun lakin soru sormasın, fazla konuşmasın istenir. Bunlar aslında “harpten çıkmış” insanı daha da yorar.
Panik nöbeti sırasında aşağıdaki belirtiler görülebilir. Bu belirtilerden dört adedinin görülmesi birçok vakit kâfi olur. Genel olarak bireyler nöbetler sırasında bu belirtilerde 7-10 ortası belirti yaşamaktadırlar.
1 – Çarpıntı, kalp atımlarını duyumsama,
2 – Terleme,
3 – Titreme ya da sarsılma,
4 – Nefes darlığı ya da boğuluyor üzere olma,
5 – Soluğun kesilmesi,
6 – Göğüs ağrısı ya da göğüste dert duyma,
7 – Bulantı ya da karın ağrısı,
8 – Baş dönmesi, sersemlik hissi, düşecekmiş ya da bayılacakmış üzere olma,
9 – Derealizasyon ya da Depersonalizasyon (Dış dünya yada kendisi gerçekliğini kaybetmiş üzere hissetme),
10- Denetimini kaybedeceği ya da çıldıracağı korkusu,
11- Vefat korkusu,
12- Uyuşma ve karıncalanma duygusu,
13- Üşüme ürperme ve ateş basması.
Görülme sıklığı;
Panik bozukluğu-kadınlarda erkeklere nazaran 2-3 kat daha sık görülür.
Panik bozukluk teşhisli hastaların%75-80’i bayandır. Aile çalışmalarında; eğitim, toplumsal durumla temas bulunmamıştır. Hayat uzunluğu yaygınlığı değişik çalışmalarda %1,5-3,5 ortasında saptanmıştır. Bu oran gitgide artmaktadır.
Değişik hastalıklara bağlı olarak ortaya çıkan panik ataklar ve “sınırlı belirtili atakların” ise %15-20 ortasında olduğu bildirilmektedir. Hasebiyle gerek panik bozukluğuna bağlı gerekse başka pisikolojik,biyolojik nedenlere bağlı panik atakların her yüz şahıstan 20-25 inde görüldüğü anlaşılmaktadır.Bu oran her 4 bireyden 1’inin panik ataklı olduğu manasına gelmektedir.
Panik hastalarının çoğunluğu psikiyatri dışı tabiplere başvurmaktadır. Görülen belirtiler otonomik ve fizikî belirtiler olduğundan kalp hastalığı görünümü verebilmektedir. Birinci müracaatlar bu yüzden dahili branşlar olmaktadır.
Panik Atak her yaşta başlayabilir;
* En sık 20-30 yaş ortasında başlar,yaş ilerledikçe başlama oranı düşer
* Etnik, kültürel farklılıklar çok değerli bulunmamıştır.
* Kent ömründe, kırsal bölgelere nazaran daha sık görülmektedir.
* Ekonomik durumla kontağı bulunamamıştır.
* Eğitim seviyesiyle panik bozukluğu ortasında direkt bir ilgi saptanmamıştır
* Evli insanlarda, boşanmış insanlara nazaran daha az görülmektedir, (Bir çalışmada boşanmış insanlarda 5 kat daha fazladır )
Tedavi;
Panik atağı olan kişinin nefesini denetim altına almasını sağlamak, böylelikle panik atağını denetim altına alabileceğini göstermek,
Panik atağı kendisinin oluşturup kendisinin denetim altına almasını sağlamak, böylelikle denetim hissini şahsa hissettirmek,
Sebep olan hislerin ve davranışların üzerinde çalışmak, nedenselliğin çözülmesi ile tekrar etmesini engellemek.
Panik Atak tedavi edilebilir bir hastalıktır.
Bu yararlı oldu mu??
0 / 0