Temelde içerde bulunan incinmiş, yıpranmış, kıymetsiz yapının saklanması için kullanılan bir savunma düzeneğidir. Narsistik kişiliği olan insanların en bariz özelliklerinden biri, başarılı olmaya çok odaklanırken başarısızlığa karşı çok hassastırlar. Herkesten biraz daha farklı, özel ,üstün, kıymetli bir kişi olduklarını düşünürler. Övüldüklerinde kendilerini çok yeterli hissederken, eleştirildiklerinde rahatsız hissederler, incinirler, öfkelenirler.
Büyüklenmecilik ve değersizlik hisleri yan yanadır. Derinlerdeki değersizlik hissinin farkında değillerdir, bu duyguya hiç bulaşmamak için daima olarak kendilerine ve etraflarına ne kadar özel ve kıymetli olduklarını ispatlamaya çalışırlar. Kimsenin yapamadığı işleri yapmak isterler. Bu süreçler bilinçdışı gelişir, bunları yaptıklarını fark etmezler.
Kimi şahıslarda ise büyüklenmeci yapı dışarıdan bakıldığında anlaşılmaz. Çok mütevazi, asla övünmeyen, övülmekten hoşlanmayan şahıslar olarak görülürler. Mütevazılıklerini etrafa duyurmaktan keyif alırlar. Derinlemesine incelendiğinde içerden büyüklenmeci bir yapı çıkar, kendi iç dünyalarında ne kadar kıymetli bir kişi oldukları ile ilgili hayaller kurabilirler.
Yaptıkları için en düzgününü yapmak isterler, en güzel okul, en âlâ iş peşinde koşarlar. En uygun eğitimleri almalı, en güzel iş yerine sahip olmalıdırlar.
Toplum içinde farklı formlarda görülebilirler. Mağdur ve mazlum hislerden beslenen narsistik bireylere de rastlanmaktadır. En zorda olan, en makûs olayların onun başına geldiği, en hastalıklı, en kadersiz, en mutsuz olan bireylerdir. Bu kadar kahra yeterli dayanıyor, yeniden de ayakta duruyor üzere hisleri karşıdaki şahsa hissettirirler ve bununla beslenirler.
‘ Ben’li cümleleri sık sık kullanırlar. Onu fark eden ve anlayan birisine karşı ilgi hissederler ve dikkatlerini ona yönlendirirler. Elde ettikleri muvaffakiyet sonrası güzellik halleri geçicidir. Bu yüzden daima yeni muvaffakiyetler için gayret halindedirler.
Narsistik bireyler memnunluk için daima uzakta dururlar, karşıdan bakarlar mutluluğa. Yaşadıkları andan keyif alamadıklarından daima gelecek planları yaparlar. Bu planların hiçbir vakit sonu gelmez.
Toplumda birden fazla başarılı beşerler narsistik kişilik özelliklerine sahip bireylerdir. Yöneticiler, başkanlar, bilim adamları, iş adamları bu kişilik özelliklerine sahiptirler.
Evli olanların çoklukla eşleri ve çocukları ile meseleleri vardır. Evli olmayanlar sevgilileri ile sık sık yakınlaşma ve ayrılma problemleri yaşarlar. Bağlantıları aralıklı ve soğuktur, duygusallık yakalamak epeyce zordur.
Bu şahısları uzaktan tanıyanlar çoğunlukla hayranlık beslerler ve karizmatik bulurlar. Karşıdaki kişinin hissini güzel bir biçimde tahlil ederler lakin bu hislere karşı umursamaz olabilirler ve karşıdaki kişinin canını yakmak için kullanabilirler. Empati yeteneği zayıf olduğundan bu şahıslarla yaşamak çoklukla zordur; durmadan küçümseyen, alay eden ve eleştiren birinin karşısında kıymetsiz hissetmek kaçınılmazdır.
Daha çok erkeklerde görülür. Partner tercihinde borderline kişilik yapısındaki bayanları seçerler. Bu bayanlar da onları tercih eder. Ulaşılması güç bayanları tercih edip sonrasında onları değersizleştirirler. Bağlantı ilerledikçe , daha evvel gözlerine görünmeyen detaylara takılıp bunları sorun haline getirirler. Sonuç olarak da ağır tenkit ve değersizleştirme ile öfke krizleri yaşanır. Yaşanan sıkıntılara tahlil bulmadıkça alternatif partner arayışına ve cinsel fantezilere yönelim başlar. Anlamsız ve sapkın cinsel eğilimler, pornografiyle ilgilenme, alkol alma, unsur kullanımı, tehlikeli spor yapma, süratli otomobil kullanma, işe güce daha çok ağırlaşma, ideolojik kümelere karşı çok ilgi duyma üzere savunma sistemleri kullanabilirler.
Başarısızlığa, tenkide, terk edilmeye karşı olan hassasiyetleri sonucu ruhsal kırılmalar yaşarlar. Bu durumda bedenlerinde psikosomatik hastalıklar dediğimiz tıbbi rahatsızlıklar görülür. Örn; baş ağrısı, sırt ağrısı, göğüs ağrısı, kalp ağrısı, mide ağrısı. Cinsel problemlerle da sık sık karşılaşırlar. Örn; erken boşalma, sertleşme sıkıntıları, öteki bayanlara çok ilgi ve eşini aldatma olabilir.
Narsistik kişilik neden gelişir?
0-6 yaş kiritik periyottur. Çocuk daha dünyaya gelmeden ailenin zihninde yetiştirilecek çocukla ilgili dizaynlar vardır. Başarması gerekenler, yapması gerekenler, yapmaması gerekenler çoktan belirlenmiştir ve çocuk tüm bunlara uymak zorundadır. Ailenin bu uğraşı çocuğun bilinçdışında forma uygun davranmasını gerekli kılar. Çocuğun muvaffakiyetleri daima övülür, ne kadar başarılı ve eksiksiz olduğu sık sık söylenir. Çocuğa özgür bir alan bırakılmaz, kendi kararını vermesine müsaade verilmez. Çocuğun ailesinden öğrendiği en temel şey anne ve babasının sevgisini kazanmak için, onların beklentilerine uygun davranması gerektiğidir. Anne ve babasının istediği üzere davranmaz ise çocukla olan münasebet kesilir ya da cezalandırılır. Baba çoklukla aşırı otoriter ve siliktir, anne de baba üzere kaliteli bir duygusal münasebet kuramaz.
Bu çocuk büyürken tek kederi anne ve babasını mutlu etmektir. Bu durumda kendi marifetlerini, muhtaçlık ve isteklerini tanıma fırsatı bulamaz. Zira başarısızlıklarında çocuğa olan ilgi ve sevgi büsbütün kesilir. Bu halde aile farkında olmadan çocuğu çok sefer cezalandırır. Çocuk da sevgi alabilmek için adamına nazaran muamele yapmayı öğrenir. Büyüdüğünde daima başarılı olmak, öteki insanların takdirini almak için koşturur.
Annenin sevgisini kesmesi, küsmesi, konuşmaması, çocukta daima bir değersizlik hissi oluşturur. Bu çocuk aileyi mutlu etmek için birçok kimlik geliştirir, bunlara geçersiz kendilik de denir. Her gördüğü kişiyi şad etmek için, sevgi alabilmek için kılıktan kılığa girer. Aldığı şartlı sevginin devamı olarak da tüm insanlardan şartlı sevgi alır. Daima maske taktıkları için hayat onları çok yorar ve daima yorgundurlar, iş yapmasalar bile yorgun olduklarını söz ederler.
Tedavisi var mıdır?
Bu kişilikler ruhsal meseleleri nedeniyle tedaviye başvurmazlar. Hayatın anlamsız gelmesi, boşluk hissi, depresyon üzere şikayetlerle başvururlar. Panik bozukluk, yaygın anksiyete bozukluğu, cinsel problemler nedeniyle de başvurabilirler.
Psikoterapi ile bu danışanlara yardım edilebilir. Danışanlar vakit zaman terapisti idealize eder vakit zaman ağır öfke hissederler. Terapi süreci her danışan için değişkendir. Tecrübeli bir terapist ve bütüncül bir yaklaşımla tedaviler yüz güldürücüdür.
Bu yararlı oldu mu??
0 / 0