FEBRİL KONVULSİYON
Altı ay, beş yaş ortası çocuklarda santral hudut sistemi enfeksiyonu yahut diğer bir etken bulunmaması şartı ile ateş sırasında ortaya çıkan nöbetler ‘Febril Konvulsiyon’ olarak tanımlanır. Febril nöbet geçiren hastaların büyük çoğunluğu bu yaş kümesi içinde olsa da az olarak daha küçük ve daha büyük yaşlarda da ortaya çıkabilir.
Febril nöbetler, çocukluk yaş kümesinde en sık gözlenen konvulsiyon nedeni olup, genel olarak toplumun %1-5’inde görüldüğü bilinmektedir. Febril konvulsiyon geçiren bir çocuğun ailesinde %30’lara varan oranda nöbet geçirme hikayesi vardır. Ailenin bir çocuğunda Febril Konvulsiyon ortaya çıkmış ise ikinci çocukta olma mümkünlüğü %10-20 olarak bildirilmektedir.
Ateş rektal ölçüme nazaran 38 derecenin üzeri kabul edilmektedir. Nöbetler, çoklukla enfeksiyonun erken periyodunda, ateş yükselme eğiliminde iken görülür. Lakin birtakım aileler ateşin yükseldiğini farketmezler, çocuk hastaneye getirildiğinde ölçümle saptanabilir.
Etken büyük oranda viral enfeksiyonlardır. Orta kulak iltihabı (Otitis media), üst teneffüs yolu enfeksiyonları, rosela infantum, ishal (akut gastroenteritler) sırasında gözlenmektedir. Aşı ve Şigella enfeksiyonu konvulsiyon eşiğini düşürmektedir.
Febril nöbetlerin birçok jeneralize olmakla bir arada, tonik (kasılma), klonik (titreme-atımlar), atonik (yığılmak, pelte üzere olma) ve nadiren myoklonik (sıçrama) tipte olabilir. Nöbetler ekseriyetle 5 dakikadan kısa sürer. Nöbet sonrası derin bir uyku periyoduna benzeyen postiktal devir görülebilir.
Febril nöbetler, özelliklerine nazaran esas 2 küme altında toplanmaktadır.
A. Kolay Tip Febril Konvulsiyon
1-Nöbetler jeneralizedir
2-15 dakikadan kısa sürer
3-24 saat içinde tekrarlamaz
4-Nöbet sonrası nörolojik bulgu yaratmaz
B. Komplike Tip Febril Konvulsiyon
1-Nöbetler fokaldir
2-15 dakikadan uzun sürer
3-24 saat içinde tekrarlar
4-Todd paralizisi (vücüdun bir yarısında 1-4 saat süren süreksiz felç hali) üzere nöbet sonrası bulguları olabilir.
Febril Status: tek bir uzun nöbetin yahut şuur açılmadan peş peşe gelen kısa nöbetlerinin müddetinin 30 dakikanın üzerinde olması durumudur.
Febril Konvulsiyon geçiren bir hastaya yapılabilecek laboratuvar tetkikleri,
-Tam kan sayımı, hemokültür
-Rutin biyokimya tetkikleri
-Lomber ponksiyon (belden su alma)
-EEG
-Kranial görüntüleme
Fakat bu tetkiklerden hastanın hikaye ve muayene bulgularına nazaran, hasta için gerekli olanlar istenir. Kolay Febril Konvulsiyonda enfeksiyon nedeninin araştırılması dışında ekseriyetle hiç bir tetkik önerilmemektedir. Öteki yandan komplike Febril Konvulsiyon geçiren hastanın bulgularına nazaran tetkikler genişletilebilmektedir.
Febril Konvulsiyonların ayırıcı teşhisinde ilaç zehirlenmeleri (intoksikasyonları), aspirasyonlar, senkop atakları (ağlarken nefes tutma ve refleks anoksik nöbetler) ve çocukluk çağı önemli miyoklonik epilepsi (Dravet’s sendromu) akla gelmelidir.
Febril konvulsiyon sonrası EEG çekimi rutin bir tetkik değildir. Febril nöbetin tekrarı ve prognoz hakkında fikir vermez. Lakin Febril Konvulsiyon ayırıcı teşhisinde yer alan başka durumların dışlanması emeli ile çekilebilir. Şayet endikasyon görülürse çoklukla 20 gün sonrasında istenmektedir. Ender durumlarda erken EEG istemi bulunulması tabibin insiyatifindedir. Fakat erken çekilen EEG de süreksiz kimi bozukluklar görülebileceğinden, bu çeşit bulguları olan hastalarda kısa bir müddet sonra tekrar EEG çekimi yapılması gerekmektedir.
Febril Konvulsiyon sonrası kranial görüntüleme rutin istenilmemekte, tabibin ayrıcı teşhis yapma gereksinimi duyduğu durumlarda istenilmektedir. Lomber ponksiyon, merkezi hudut sistemi infeksiyonu (menenjit, ensefalit) kuşkusu olan hastalara yapılmaktadır.
Prognoz: Geniş toplum çalışmalarında, Febril Konvulsiyon geçiren hastaların büyük çoğunluğunda uzun periyotta prognozun uygun olduğu söylenmektedir. Febril Konvulsiyon geçirilmesi çocuğun zekasını, okul muvaffakiyetini, hareket kabiliyetini değiştirmez.
Yalnızca Febril status geçiren hastalarda %5 oranında hasar kalabileceği bildirilmiştir.
Febril Konvulsiyonnun tekrarlama oranı çeşitli risk faktörlerine, tedavi tipine bağlı olarak değişkenlik göstermektedir. Birinci nöbetten sonra tekrarlama insidansı ortalama %30-40 olarak bildirilmekte, meğer bu oran üçüncü nöbetten sonra %90 a çıkmaktadır. Nöbet hastaların %50’sinde birinci 6 ay, %75’inde birinci 1 yıl içinde tekrarlamaktadır.
Nöbetin tekrarlama ihtimalini arttıran risk faktörleri mevcuttur.
- Birinci nöbetin 12 aylıktan evvel geçirilmesi
- İki nöbet ortasında iki aydan kısa müddet olması
- Düşük ateşte nöbet geçirilme hikayesi
- Birinci nöbetin komplike olması
- Ailede febril konvulsiyon hikayesi olması
- Ailede epilepsi (Sara) hastalığının olması
- Nöbetten evvelki ateş ile nöbet ortasındaki mühletin kısa olması.
Çocukluk çağı epilepsi olgularının %15’inde, öncesinde Febril Konvulsiyon hikayesi olduğu bildirilmektedir. Febril Konvulsiyon geçiren çocukların da %1-6’inde daha sonra epilepsi ortaya çıkar.
Tedavi
Hasta ateşlendiğinde yapılması gerekenler:
· Ateşini ölçülmesi,
· İnce giydirilmesi,
· Ilık banyo yapılması (Çoğu sefer çocuklar soğuk su ile yıkanarak ateş düşürülmeye çalışılmaktadır, bu ise periferik kollapsa yol açıp santral ateşi daha da yükseltmektedir) (Kolların ve bacakların süratle soğuması burada bulunan sıcak kanın beyin ve gövdede toplanmasına bu da ateşin daha çok yükselmesine neden olmaktadır.)
· Ateş düşürücü verilmesi,
· Takip eden çocuk tabibi ile temasa geçilmesi
Nöbet geçirir iken Konutta Tedavi
· Sakin olunmalı, nöbetin öldürücü ve hasar bırakma ihtimalinin çok çok düşük olduğu bilinmeli,
· Çocuk sol yanına çevrilmeli (başı ile birlikte) böylelikle rahat nefes alması sağlanır.
· Ağzını açmak için zorlanmamalı
· Ateşin düşürülmesine çalışılmalı
· Nöbet 5 dakikadan uzun sürer ise rektal diazepam fitili ile daha evvel belirlenen dozda ortaya girilmeli
Hangi durumlarda hastaneye başvurmak gerekir:
· Rektal diazepam yapılmış ise yahut nöbet 10 dakikadan uzun sürüyorsa en yakın sıhhat kuruluşuna başvurulması önerilir.
· Febril nöetlerin birinci 24 saat içinde tekrarlama riski %16 olup, bunun yarısı birinci 2 saat içindedir.
Önleyici Tedavi
· Profilaktik (önleyici) tedavi yalnızca nöbetin tekrarlama riski üzerine tesirli bulunmuştur. Epilepsi gelişimini ve nörolojik defisit oluşumunu engellediğine dair bir çalışma yoktur.
· Bu nedenle, çoklukla basit-iyi huylu Febril Konvulsiyonlarda profilaktik tedavi gerekmez.
Uzun periyodik ilaç tedavisi
Febril konvulsiyonlar genelde benign (iyi huylu) seyirlidirler. Bu nedenle uzun vadeli devamlı antikonvulsiyon uygulanımı risk taşıyan kümeye verilmelidir.
Tercih edilen ilaç fenobarbitaldir. 3-5mg/kg/gün 2 doza bölünerek verilir. İkinci tercih edilebilecek antikonvulsan valporik asittir 20-25mg/kg olarak verilmektedir. Nöbet tekrarını önlemede iki ilaç eşit aktifliğe sahiptir.
Bu yararlı oldu mu??
0 / 0