Mutsuzum…
Çok yorgunum…
İçimden hiçbir şey yapmak gelmiyor…
En sevdiklerim bile umurumda değil…
Hayattan hiçbir beklentim yok…
Kolumu kaldıracak halim yok…
Sabahları dayak yemiş üzere kalkıyorum…
Hiçbir şey hissetmiyorum…
Diyen birinin depresyonda olma ihtimali epeyce yüksektir. Söz manası çökkünlük olan depresyon; ruhsal olarak bireyin çökkünlük yaşaması, yani hüzün, sıkıntı, mutsuzluk, karamsarlık, isteksizlik, sakinlik üzere belirtiler göstermesi manasına gelir.
Bazen depresyon sözü, hüzün yahut kayıp hissini tanım etmek için kullanılır. Bu hisler her beşerde vakit zaman görülebilir ve birçoklarında birkaç saatte yahut birkaç günde geçer. Bu türlü vakitlerde beşerler olağan faaliyetlerini de yürütebilirler. Depresyon ismiyle tanımlanan klinik rahatsızlık ise tasa hissinden farklıdır. Depresyondaki ıstırap hisleri çok daha ağır ve uzun periyodiktir. Daha evvelce hoşlanılan faaliyetlere karşı ilgi kaybolması sıktır. Günlük işleri bile yürütmek son derece zorlaşır. Ömrün kıymetli alanlarında; iş, aile, toplumsal ömür başta olmak üzere bozulmalara yol açar.
Depresyon ruhsal bir rahatsızlıktır; kişinin ahlakı, zekâsı yahut yeterli ya da berbat birisi olmasıyla ilgisi yoktur. Çevresel, kalıtsal, biyolojik, duygusal, fizyolojik ve bilişsel etkenlerin hepsi yahut birkaçı depresyonun ortaya çıkmasında rol oynarlar. Yaşanan olaylar, kişilik yapısı ve bunlara eşlik eden beyindeki değişiklikler beraberce depresyona neden olduğuna inanılan üç ana etkeni oluşturur. Birçok kişi beyindeki bu değişiklikleri kahır verici olaylar, olumsuz düşünme biçimi alkol, çeşitli ilaçlar ve kimi bedensel vb. üzere durumlar tetikleyebilir. Genel olarak hayat uzunluğu yaygınlığı bayanlarda %10-25, erkeklerde %5-12 oranında olduğu bildirilmektedir.
Hepimizin hayatında kimi zorlayıcı olaylar, kayıplar, sıkıntılar vardır. Bu meselelerle baş etme gücümüz bazen kafidir bazen ise tahminen de uzun vadeli ve üst üste gelen zorlayıcı ömür olaylarının akabinde depresyon yaşanması kelam konusu olabilir. Depresyon ıstırap hissinden çok daha ağır ve uzun periyodiktir. Kişinin kendisine, etrafına ve geleceğine yönelik olumsuz algılayışı ve yorumlaması kelam mevzusudur. Kişi, daha evvelden keyif alarak yaptığı, kendini memnun eden faaliyetlerden artık hoşlanmaz, zevk almaz ve bunlara karşı ilgisi kaybolmuştur. Kişinin hiçbir şeyi umursamaması, hayatındaki en bedelli insanları dahi görmek istememesi ile kendini gösterir. Kişi için yıkanma, giyinme, mesken işleri üzere kolay faaliyetleri bile yürütmek son derece zorlaşır. Depresyon iş, aile, toplumsal hayat olmak üzere hayatın değerli alanlarında bozulmalara yol açar. Giderek o kadar makûs bir hal alabilir ki kişi gelecekle ilgili ümitsizliğe kapılarak mevtin tek tahlil olduğunu düşünebilir. Bu nedenle, tehlikeli bir hastalıktır.
Depresyon tanısı konurken belirtilerin şiddetli, uzun müddetli yahut sık görülmesi şartı aranır.
Anlattığımız belirtilerin yanı sıra depresyondaki öbür değerli belirtiler şunlardır:
• Çabuk yorulma, gücün azalması
• İlgi kaybı, zevk almama
• Sakinlik, az konuşma, karamsarlık
• Kendine inançta azalma, kararsızlık
• Pişmanlık, suçluluk hisleri
• Dikkat ve konsantrasyon sıkıntıları
• Sonluluk, huzursuzluk
• Uyku sorunları (aşırı ahenge ya da uykusuzluk)
• Beslenme değişiklikleri
• Bedensel şikayetler
• Cinsel istekte azalma
Depresyon teşhisinin konması için; bu belirtilerden en az beş adedinin, çabucak her gün 2 hafta boyunca yaşanıyor olması gerekir. En değerli belirleyici faktör; kişinin olağan yaşantısını sürdüremiyor olması yani uzun periyodik fonksiyon kaybıdır.
Pekala depresyonda olan kişi ne yapabilir?
Bu anlatacaklarım hafif depresyondaki hastaların daha rahatlıkla uygulayabilecekleri bilgiler. Birtakım hastalarımız, “Sadece uyumak istiyorum. Yataktan çıkmak istemiyorum. Dünya umurumda değil.” diyerek evvelce keyif aldığı aktivitelerden yeterlice uzaklaşmakta ve hayattan kopmaktadırlar. Öncelikle hareketsizlikten uzak kalınmalıdır. Hiçbir depresyon hastası yatarak dinlenemez. Daima yatakta olmak, yalnızca depresyonu artırır. Böylece kişi, sıhhatsiz yani kendisini mutsuz eden davranışlardan uzaklaşarak, sağlıklı olanlara hayatında yer vermeye başlamalıdır. Kendisine aktivite günlüğü hazırlayıp, keyifli olduğu ve kendini güzel hissettiği aktivite, kişi ve ortamları seçmek en yeterlisi olacaktır. Hani denir ya “Seni mutsuz eden bireylerden uzak dur” motamot o denli.
Böylelikle;
• Hayatın tamamına yayılmış, genel bir çaresizlik durumu olmadığını görmeye başlar.
• Kalıcı ve daima bir çaresizlik değil, süreksiz bir çaresizlik içinde olduğunu fark eder.
• Yalnızca kendi başına gelen bir kötülük durumu değil, herkesin başına gelebilecek genel bir durum olduğunu görmeye başlar.
Depresyonda Tedavi Yolları
Depresyon tedavisi farklı formlarda uygulanabilmektedir. En sık kullanılan yollar ilaç ve psikoterapidir. Depresyon tedavisinde dünya genelinde en çok kullanılan terapi tekniği Bilişsel Davranışçı Psikoterapi (BDT)’dir.
Her hastalıkta olduğu üzere depresyon tedavisinin akabinde da yineleme ihtimali vardır. Lakin bu, şahsa nazaran değişiklik gösterir. Psikoterapi sürekli yararlıdır lakin birtakım tip depresyonlar için tek başına kâfi olmayabilir. İlaç tedavisinin sonucunda da, yineleme oranı %80’lere ulaşabilmektedir. BDT alan depresyon hastalarında yineleme oranı %25 olarak tespit edilmiştir. Gerek Bilişsel Davranışçı Psikoterapi, gerekse ilaç tedavilerinde yaklaşık %60-70 civarında hasta, verilen birinci tedaviye karşılık vermektedirler. Bu oran, daha sonra tedaviye yanıt vermeyen hastalarda diğer usullerin de eklenmesiyle %90’lara ulaşır. Hafif ve orta şiddetli depresyonda bu hususta uzman bireylerce uygulanan Bilişsel Davranışçı Psikoterapiyle, ilaç tesirine yakın oranda muvaffakiyet elde edilmektedir. Lakin tek başına terapi uygulandığında, birinci haftalarda haftada iki ya da üç kere terapistle görüşme yapmak gerekir. Bu sürecin kesintiye uğramaması, tertipli bir halde olması çok kıymetlidir.
***İlaç tedavisinin Bilişsel Davranışçı Psikoterapi kadar tesirli olabilmesi için ömür uzunluğu kullanılması gerekir.
Bu yararlı oldu mu??
0 / 0