Akut gastroenterit mide ve bağırsakların iltihabıdır.Çocukluk yaş kümelerinde üst teneffüs yolu enfeksiyonlarından sonra en sık görülen hastalıktır.
Akut gastroenterit etkenleri bakteri, virus yahut parazitler olabilir.İshale neden olan mikroorganizmalar tabloda gösterilmiştir ( Tablo 1 ).
Tablo 1 İshale neden olan mikroorganizmalar ;
1.Virüsler
.Rotavirüs .Astrovirüs
.Enterik adenovirüsler .Calicivirüs
.Norwalk-benzeri virüsler .Coronavirüs
2.Bakteriler
.Enterotoksijenik E.coli. .Staphylococcus aureus
.Enterotoksijenik E.coli .Clostridium perfiringers
.Shigella (sonnei, flexneri) .Vibro parahemoliticus
.Salmonella enteritidies .Aeromonas hydrophilia
.Campylobacter jejuni .Escherichia coli 0157:H7
.Basillus cereus .Yersinia Enterocolitica
.Clostridium difficile .Vibrio cholerea
3. Parazitler
.Giardia lamblia .Balantidium
.Cryptosporidium .Strongyloides stercolaris
.Entamoeba hystolitica
Hastaların birçoklarında etken saptamak mümkün olmamaktadır.Etken saptanan olaylarda ise sıklık sırasıyla Virüsler, bakteriler ve parazitler yer almaktadır.
Gastroentestinal sistem enfeksiyonlarının ana bulgusu ishal olup ishale karın ağrısı, ateş, bulantı,kusma eşlik edebilir.Halsizlik, karın şişliği ve baş ağrısı da görülebilir.İlerleyen hadiselerde bedenden su-sıvı kaybı sonucu dehidratasyon gelişir.Bebek ve küçük çocuklarda dehidratasyon sık görülür.Bazen hızla ilerleyebilir.Başlangıçta susuzluk formunda kendini gösterirken ilerleyen hadiselerde ağız kuruluğu, göz kürelerinde çökme, el ve ayaklarda soğukluk, idrar ölçüsünde azalma görülebilir.Ağır hadiselerde ise dalgınlık, süratli teneffüs , kan basıncında düşme ve şok görülebilir.
Bulaşma ; Gastroenterit, etkeni içeren dışkı ile bulaşmış besinlerin yenilmesi, yuva yahut hastane ortamında patojenle yakın temas , seyahat , hayvanlarla yakın temas yahut uzun periyodik antibiyotik kullanım sonucu hastalık gelişmektedir.Anne sütünün yetersiz verildiği durumlarda , kalabalık toplumlarda, bağışıklık sistemi bozulmuş ve beslenme bozukluğu olan çocuklarda daha sık görülmekte ve hastalık ağır seyredebilmektedir.
Hastanın hekim tarafından muayenesi ve kıymetlendirilmesi son derece kıymetlidir.Dehidratasyonun saptanması ve gastroenterit tedavisinin planlanması gerekir.İshal kesici ve kusmayı önleyici ilaçlar kullanılmamalıdır.Çocuk susuzluk bulguları açısından izlenmelidir.Kaybedilen sıvı ve elektrolitler ağız yoluyla vermeye çalışmalıdır.Bu emelle şeker tuz içeren sıvı verilmektedir.Ağır olaylarda ise damardan sıvı tedavisinin uygulanması yapılmaktadır.
Gastroenteritlerden korunmanın en tesirli yolu ellerin sık ve nizamlı yıkanmasıdır.Meyve ve sebzelerin uygunca yıkanması gerekir.İyi pişirilmemiş tavuk ve et eserlerinden kaçınılmalı, mutfak gereçleri pak tutulmalı, uzun mühlet oda ısısında bırakılan ve açıkta satılan besinler tüketilmemelidir.Anne sütü ile beslenme bebekleri gastroenteritten müdafaada son derece faal bir beslenme tekniği olup bebeklerin hastalıktan korunmasında son derecede pahalıdır.
Çocukluk çağı gastroenteritinden korunmada aşılama kıymetlidir.
Rotavirüs aşısı 1998 tarihinde uygulanmaya girmiş ve yan tesirlerden ötürü bir mühlet uygulamadan kaldırılmışsada, önemli bir yan tesirinin görülmemesi ile birlikte birçok ülkede rutin aşı programına alınmıştır.Bu aşı bebeklikte uygulanmaktadır.Aşı 2 yahut 3 doz formunda ağızdan verilmektedir.İlk dozunun kesinlikle 6 – 12 haftasında yapılması gereklidir.Aşılama bebek 8 ayını doldurana dek tamamlanılmalıdır.
Uygulamaya girecek yeni aşılarla birlikte bilhassa bebek ve küçük çocuklarda ağır seyreden bu enfeksiyonun kısmen denetimi kelam konusu olabilecektir.
Bu yararlı oldu mu??
0 / 0