Kemikte mineral yoğunluğunun azalması olarak tanımlanabilen osteoporoz , çocukluk ve adölasan yaş kümesinin en kıymetli sıkıntılarından biridir.
Osteoporoz kemiğin aşikâr bir bölgesinde kemik mineral yoğunluğunun (KMY) – 2.5 standart sapmanın altında olmasıdır. Çocuklarda bu paha yaş ve cinse nazaran z-skoru olarak belirtilir. Osteopeni ; yani kemik mineral yoğunluğunun daha az oranlarda bozulması ise z- skorunun 1.1 ile -2.4 standart sapma ortasında olduğu durumu söz eder.
Aslında ileri yaşların bir sıhhat sorunu olarak osteoporoz ; çocukluk periyodunda kazanılan riskin bir yansımasıdır. Zira , kemik kütlesinin kıymetli bir bölümü çocuklukta ve bilhassa adölesan devrinde kazanılmaktadır. Bu devirdeki çocukların günlük hayatlarında tükettikleri yüksek karbonhidrat içeren içecekler ve meyve suları, nornalde günlük almaları gereken 1300 mg lik kalsiyum muhtaçlıklarını, emilimi % 55-70 azaltarak bozmaktadır. Çok kola tüketimi ve yüksek fosfat içerikli besinler kemik mineralizasyonunu bozarak bilhassa kızlarda osteoporoza yol açarlar. Âlâ bir kemik metrik sentezi için birebir vakitte kâfi protein , Vitamin-C ve Vitamin-K alımı da gereklidir. Son yıllarda çocukların sedenter hayat hali yani televizyon ve görüntü karşısında geçirilen saatler , bilgisayar başında hareketsiz geçen vakitler çocukların daha obez olmasına yol açtığı üzere kemik mineralizasyonu da etkilemekte ve bu çocukların kemikleri osteopenik hatta osteoporotik hale gelmektedir.
Osteoporoz patogenezinde genetik yatkınlığa; beslenme , hormonlar ve çevresel faktörler ile hayat üslubunun katkısı son derece değerlidir.
Osteoporozun önlenmesi için çocukluk yaş kümesinde başlamak üzere kalsiyum ve D vitamini alımı belirli seviyelerde olmalıdır. Optimal bir beslenme ile kalsiyum alımı :
Birinci 6 ay : : 250 330 mg / gün
6 ay 1 yaş ortası : 400 700 mg / gün
1 10 yaş ortası : 800 mg / gün
Adölesan : 1200 1500 mg / gün
Erişkin : 1000 1200 mg / gün ; olmalıdır.
Kalsiyum yanısıra günlük 400 ünite Dvitamini ve kâfi güneş ışığı almak çok kıymetlidir.
Besinlerden ; 1 su bardağı süt yahut yoğurtta 270 300 mg kalsiyum varken 1, 5 kibrit kutusu büyüklüğünde kaşar peyniri yahut 5 kibrit kutusu büyüklüğünde beyaz peynirde de birebir ölçüde kalsiyum bulunur.
Hormonlardan ; Büyüme hormonu , leptin , IGFI-I , IGF-II , PTH , Tiroid hormonları , E2 ve kortizon kemik formasyonunu yahut rezorbsiyonunu etkileyerek kemik mineral yapısının oluşmasında değerli rol alırlar.
Çocuklarda Osteoporoz Nedenleri :
1 ) Prımer
a) osteogenesis imperfekta
b) İdyopatik osteoporoz
2 ) Sekonder
a) Endokrin nedenler
– Hipogonadism
– Hipertiroidism
– Cushing Hast
– Hiperkalsiüri
– Hiperparatiroidi
– D-vit eksikliği
– Büyüme Hormonu Eksikliği
b) Hematolojik nedenler
: Multipl myeloma
: Lösemi – lenfoma
: Hemolitik anemi
: Polistemi
c) Bağ dokusu hastalıkları
: Ehler Danlos
: Marfan send.
: Homosistinüri
: Romatoid Artrit
d) Gastrointestinal Sistem Hastalıkları
: Malahsorbsiyon
: Anoreksi
: Hepatobilier Hast.
: Akalazya
e) İlaçlar
:Kortizon , Heparin , Antikonvülsan ilaçlar , MTX , Siklosparin , LT4
f ) Immobilizasyon
OSTEOPOROZUN ÖNLENMESİ
1. Tüm yaş kümelerinde kemik kütle kazanımına dayanak olacak uygun beslenme , kâfi kalsiyum ve D- vit alımı
2. Süt yerine kolalı içeceklerin alımına müsaade vermemek
3. Fiziki aktiviteyi hayat boyunca sürdürmek
4. Ergenlik gecikmesinde neden yapısal bile olsa ergenliğin indiklenmesinde geç kalmamak
5. Adölesan periyotta ve tüm ömür boyunca sigara , alkol ve çok kahve tüketiminden uzak durmak
6. Tv görüntü bilgisayar ile geçirilen saatleri kısıtlamak gereklidir.
Bu yararlı oldu mu??
0 / 0