Konuşma beyinde başlar ve ses aracılığı ile tabir edilir. Ses, irtibatın duyulabilir hale gelmesinde değerli bir araçtır. Bebekler konuşmaz lakin çeşitli sesler çıkarır. Bunu bağlantı hedefiyle kullanır. Bebeğin etrafla birinci zamanlardaki irtibat hali ağlamadır. İsteklerini, muhtaçlıklarını ağlayarak belirtir.
İnsanların konuşabilmesi birçok organın işbirliğini gerektirir. Ses telleri başta olmak üzere larenks (gırtlak), farenks (yutak), teneffüs yolları ve akciğer, lisan ,damak ve dudak üzere organlarımızın konuşabilmemiz için anatomik (yapısal) ve işlevsel (işlevsel) olarak sağlıklı olması gerekir.
Konuşma için gerekli olan çeşitli organların hareketleriyle ilgili komutlar beyinde yüksek fonksiyonu olan merkezlerde hazırlanır ve buradan çıkan ikazlar hudutlar aracılığı ile bu organlara iletilerek hareket sağlanır. Beyindeki konuşma fonksiyonu ile ilgili merkezlerin, kasların ve sonların hastalığına ya da bozukluğuna bağlı olarak ortaya çıkan konuşma bozuklukları nedeni NÖROLOJİK MUAYENE ve GEREKLİ LABORATUVAR TESTLERİ ile saptanmaya çalışılır.
Konuşmanın çocuklarda kronolojik gelişimi nasıldır?
Çocukların gelişimsel özellikleri içinde en karmaşık olan ve olağanlık yaş aralığı en geniş olan lisan ve konuşma maharetidir.Gecikmeden kelam edebilmek için çocuğun bulunduğu yaş aralığının üst hududunda olmasına karşın bu beceriyi hala gösteremediğini belirlemek gerekir
Lisan ve Konuşma hünerinin sağlıklı gelişebilmesi kimi koşullara bağlıdır.
Bu kaidelerde yaşanan meseleler ve belirtiler aile ve hekim tarafından saptanmalıdır.
1- İşitme olağan olmalıdır. Etrafıyla kâfi irtibat kurmayan ve ses ya da bireylere reaksiyon vermeyen bir bebekte öncelikle işitme yanlışsız değerlendirilmelidir.
2- Konuşmayı sağlayan organların gerek yapısal gerekse fonksiyonel olağanlığı gereklidir. Bebeklerde emme, yutma yeterliliği ve salya denetimi bu manada başlangıçta sorun olmadığını gösteren belirtilerdir. Çiğneme becerisindeki yeterlilikte başka bir değerli göstergedir.
3- Konuşmanın yanlışsız ve anlaşılabilir gelişmesi için oral-motor yeterliliğinin tam olması gerekir. Örneğin çocuğun yaşına uygun beklentiler hududunda bardaktan suyunu içebilmesi, çiğneme sırasında lisan hareketlerinin kâfi haraketliliğini görabilmek değerli ip uçlarıdır.
4- Zeka yahut zihinsel fonksiyon sorunu olan çocukların lisan ve konuşma gelişimi gecikir.
5- Motor gelişim geriliği yahut gecikmesi olan çocuklarda , prematüre doğan ve uzun müddetli ağır bakım tedavisi gerektiren bebeklerde, bebeklik erken periyotlarında beyin iltihabı yahut değerli enfeksiyon hastalığı yaşamış çocuklarda, baş içine kanama olmuş bebeklerde, işitme sonunu olumsuz etkileyecek ilaçları uzun müddet kullanan çocuklarda konuşma ve lisan sorunu yaşanabileceği unutulmamalıdır
Lisan gelişiminin yaş sonları nedir?
0-3 ay ortasındaki bebeğin tabir edici lisanı ağlama, gülümseme, gıgıldamadır
3-6 ay ortasında ; p, b ve m seslerini içeren babaıldamalar başlar
6 ay-1yaş ortasında; İlgi çekmek için çıkarılan sesler, bir ya da 2 sözcük (baba, mama …gibi)
1-2 yaş:Kullandığı sözcüklerde artış vardır
2-3 yaş: İsteklerini 2-3 sözcüklü cümleler kurulmaya başlar ,nesneleri isimlendirir
Sorun olabileceğini düşündüren gecikmeler?
Olağan şartlarda bir çocuk 1 yaş civarı birinci sözcüklerini söyler
2 yaşına geldiği halde birkaç manalı sözcüğü yoksa, 3 yaşına geldiği halde cümle kuramıyorsa kesinlikle değerlendirilmelidir
Konuşmada gecikmesi olan çocuklarda önemli bir sorun mümkünlüğünü düşündüren bulgular nelerdir?
1-Çocuğun işaret ve öbür bağlantı biçimleri olağan değilse
2-Çocukta ek bir fizikî, gelişimsel sorun varsa
3-Anlaşılmaz sesler çıkarıyorsa
4-Çevresine karşı isteksiz ve ilgisiz ise
5-Yeni ortam ve durumlara ahenk sağlamakta zahmet varsa
6-Yalnız kalmayı tercih ediyorsa
7-İsteklerini öfkeli davranışlarla anlatmaya çalışıyorsa.
Bu yararlı oldu mu??
0 / 0