Çocuğunuz öbür çocuklara nazaran daha mı hareketli ve bu hareketliliği onun etrafıyla olan ahengini bozuyor mu?
Çocuğunuz birçok şeyi unutuyor ya da onunla konuştuğunuzda dinlemiyormuş üzere mi davranıyor?
Çocuğunuz genelde sabırsız mı ya da düşünmeden davrandığı için başına makûs şeyler geldi mi?
Çocuğunuzun öğretmeninden okulda sıklıkla yaramazlık yaptığına ya da dersleri dinlemediğine dair şikayetler mi alıyorsunuz?
Çocuğunuz okul ödevlerine başlamakta, sürdürmekte ve sonlandırmakta zorlanıyor mu?
Üstteki sorulardan yarısına “evet” karşılığı verdiyseniz, çocuğunuz DEHB (Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite) sorunu yaşıyor olabilir.
Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu erken çocukluk periyotlarında birinci sinyallerini veren bir bozukluktur. Bu bozuklukta tipik bir ekip özellikler bulunmaktadır; bu özellikleri dikkat eksikliği, çok hareketlilik ve dürtüsellik üzere 3 ana başlık altına toplayabiliriz.
Bu sorunu yaşayan çocuklarda saymış olduğumuz üç başlıktan birinin muhakkak derecelerde daha baskın olduğunu söyleyebiliriz. Örneğin; kimi çocukta dikkat eksikliği tablosu baskınken, bir başkasında çok hareketlilik ya da dürtüsellik daha çok ön planda olabilir.
Çok hareketliliğin bakın olduğu tipte;
-
Oturduğu yerde kıpırdanma, ellerin ayakların oynatılması
-
Gereksiz yere sağ sola koşturma, eşyalara tırmanma
-
Sakin bir biçimde oyun oynayamama ya da öteki bir işle uğraşma
-
Muhakkak bir mühlet bir yerde oturamama, daima hareket etme
-
Çok konuşma
Dikkat dağınıklığın baskın olduğu tipte;
-
Dikkatin kolaylıkla dağılması
-
Belli bir işe ya da oyuna dikkat vermekte zorlanma
-
Dikkatsizlikten kaynaklanan yanılgılar yapma
-
Vazife ve aktiflikleri düzenlemekte zorlanma
-
Mesken ödevi, ders içi aktiflikleri üzere ağır zihinsel uğraş gerektiren işleri yapmaktan kaçınma
-
Başlanan işin yarım bırakılması
-
Kendisiyle konuşulurken, dinlemiyormuş üzere görünme
-
Günlük etkinliklerde unutkanlık
-
Etkinlikler için gereken eşyaları kaybetme
Dürtüselliğin (düşünmeden harekete geçme) baskın olduğu tipte;
-
Sorulan soru tamamlanmadan cevap verme
-
Sırasını beklemekte zahmet çekme
-
Oburlarının kelamını kesme ya da oyunlarında ortaya girme
-
Sonucunu düşünmeden koşma, itme, çekme
üzere bir kadro durumlar gözlemlenebilir. Kimi çocuklarda bu üç tip durumda birebir anda eşit derecede faal olabilir.
Her hareketli çocuk hiperaktif midir?
Birçok çocuğun genel yapısı hareketli ve enerjik olabilir. Her hareketli olan çocuk dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu yaşıyor denemez. Kimi durumlarda kimi çocuklar yapı gereği hareketli ve meraklı olabilir. Bir çocuğun DEHB (dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu) tanısı alabilmesi için bir grup yıkıcı (arkadaşlarına, kendilerine ve etraflarına karşı şiddet içerikli) davranışlar sergilemesi gerekir. Yeniden her dikkat etmekte zorlanan çocuk DEHB na sahip değildir.
Tahminen de çocuk ilgilenmesi gereken her ne husus ise o bahis için gereğince motivasyona sahip olmayabilir.
Birtakım ruhsal sıkıntılar da DEHB ile karışmaktadır. Çocuğa gereğince hudut ve kural koyamayan ailelerin çocuklarında da DEHB üzere görünen lakin DEHB olmayan bir kadro tablolara denk gelmek mümkündür. Çocuk yeteri kadar özdenetime sahip olmadığı için denetimsiz hallerde olabilir.
Yeniden çocuğun kaygılı ya da depresif ruh haline sahip olması da çocuğu huzursuz ve dikkatsiz kılabileceği için DEHB na benzeri bir grup durumlar oluşabilir. Çocuklar depresif ya da korkulu olduklarında vakit zaman denetimi yitirip, huzursuz bir formda hareketlenebilirler. Bu halleri ruhsal çöküşü engellemeye çalıştıkları bir savunma davranışıdır; DEHB ile karıştırılmamalıdır.
Sonuç olarak bir çocukta DEHB olup olmadığını anlayabilmek için çocuğun sağlıklı bir değerlendirmeden geçmesi ve yapılan kıymetlendirme sonuçlarına nazaran tedavi planının oluşturulması gerekmektedir.
Ne yazık ki ülkemiz şartlarında çok kısa suren ve hiç bir kıymetlendirme aracı kullanılmaksızın gerçekleştirilen bir grup psikiyatrik muayeneler sonrası çarçabuk bir çocuğa DEHB tanısı koyulabilmekte ve gereksinimleri dışında çocuklar bir ekip ilaç tedavilerine mecbur bırakılmaktadır. Toplumsal yaygınlık oranı %8 olduğu varsayım edilen DEHB nun kliniklerdeki seyri bu yanlış teşhisler sebebiyle epeyce yüksek orandaymış üzere görünmektedir.
Özetle hareketli ve dağınık olan her çocukta DEHB vardır demek hayli yanlış bir önermedir. Merkezimizde çocuk ve ergen psikologlar tarafından uygulanan çocuğa yönelik ruhsal ve bilişsel bir ekip test ve ölçeklerle kesin tanısı konulabilmektedir.
Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğunun tedavisi nasıl gerçekleşmektedir?
Merkeziminde bu hususla ilgili uzman psikologlar tarafından uygulanan ve epey süratli randıman alabileceğiniz ABD kökenli bir terapi tekniği olan “Bilişsel Davranışçı Terapi” uygulanmaktadır. Çocuğunuz bu terapi ile öncelikle yaşadığı zorluklarla ilgili kanılarını düzenleyerek hislerini olumluya çevirecek ve münasebetiyle bu gelişme davranışlarını da değiştirecektir.
Bu terapi tekniği ile siz de çocuğunuzun terapi sürecine katılabilecek, konutta yapacağınız idmanlarla terapistle iş birliği halinde kalarak çocuğunuzun aile, okul ve etrafa karşı ahengini kısa müddette yakalayabileceksiniz.
Bu yararlı oldu mu??
0 / 0