BOŞANMA VE ÇOCUĞA TESİRLERİ
Herşey âlâ günde ve berbat günde bir arada olmak vaatleriyle başlar. Atılan imza ömrünüzün imzasıdır ve hayatınızı bir oburunun ellerine emanet ediyorsunuzdur. ‘’Yetişkin beşerler nasıl kendini diğerine emanet eder? ‘’ denilebilir. Artık, bağımsız değilsiniz, herşeyi iki kişilik düşünmek zorundasınız. O da bunu ister mi? Beğenir mi? Güç gelir mi? Kıskanır mı? Ailesi ne der? Üzere üzere.. Tüm bunun üzere soruların yanıtını vererek birlikte yaşamaya, hayatı paylaşmaya başlarsınız. Evvelce ekseriyetle herşey yolunda sarfiyat, birinci aylar halk arasındada ‘’cicim ayları’’ olarak anılır. Tarafların gözü birbirinden oburunu görmez. Aşk gözlerini kör etmiştir. Yanlışlar olsa da daima güzel niyet kelam mevzusudur. ‘’Canım şöyle demek istemiştir, yok ben yanlış düşünüyorum, alınganlık yapıyorum’’ denilerek kişi sorunu kendinde arama uğraşındadır. Karşı taraf haklıdır. ‘’Benim alınganlıklarıma karşı, ne kadar da uygun bir insan sesini bile çıkarmıyor’’ diyerek kendimizi suçlarız. Bu ortada yeni arayışlara girilir ve bir bebeğin ömrü renklendireceği fikriyle ya da bir sürprizle üç kişilik bir yaşama başlarsınız.
Bebek doğduğunda aslında sorunlar başlamıştır. Aileler, bebek doğumunda kapalıdan ya da açıktan sorun olarak gündeme gelmişlerdir. ‘’Senin annen bebek için şunu dedi, benimki de bu türlü söyledi’’, kucağına aldı, kucağa alıştı, ‘’bebek öpülmez, yok bizde öpülür’’ biçiminde telaffuzlar yaşanır. Hamilelik devrinde kayınvalidenin sıkıcı teklifleri bayanı bunaltmaya başlamışta olabilir. ‘’Annene söyle, kâfi artık, bıktım’’ kelamları erkeği annesi ile eşi ortasında bırakmıştır.
Bu tıp sorunlar vakit içinde aşılır ya da aşılamaz. Aşıldığında vakit içinde aileyi genişletmek mümkün olabilir. Hayat devam eder, bazen keyifli bazen problemli gitsede eşler çözme çabası içindedir. Lakin, hayat bir noktaya gelirki işte o son noktadır. Boşanma kaçınılmazdır.
Çocuğun olması boşanma durumunu daha güçleştirir. Karar alırken çocuk faktörü öne geçer ve eşler ekseriyetle kendilerini çocuklarına karşı sorumlu hissederler. Olması gerekende esasen böylesidir. Çocukların maddi taraftan muhtaçlıklarının karşılanması, annede mi babada mı kalacaklarının kararı, okula gidiyorlarsa okul koşullarının gözden geçirilmesi, daha küçük yaşlardaysa hangi ebeveynle duygusal bağlarının kuvvetli olduğu, bebeklik devrindeyse anne sütü alma ve anneye daha fazla gereksinim duyulması durumu, ebeveynlerden birinin yabancı asıllı olması ve çocuğun nerede yaşamaktan keyifli olacağı ve kendini âlâ hissedeceği, boşanmanın hangi nedenle gerçekleştiği, boşanmayı gerektiren durumlar, ailede şiddet, ebeveynlerden hangisinin boşanmayı istediği ve sebebin geçerli olup olmadığı ve çocuk tarafından durumun değerlendirilişi, Çocuğun ya da çocukların cinsiyeti, ergenlik devrinde olma, aldatma, gelirini ailesi dışındaki kimselere harcama ve dolayısı ile kendi ailesi ve çocuklarına maddi istikametten problem yaşatma, evlilikte herşey yolunda gittiği imajı yansıtılarak birden teğe ortadan kaybolma, sahtekarlık ve eşini dolandırma, yüz kızartıcı cürüm sürece üzere durumlar çocuğun psikolojisini tesirler.
‘’Boşanma evlilik kadar doğal bir durumdur’’ tabiri ağızdan kolay çıkar. Fakat, çocuk faktörü varsa o kadarda kolay değildir. Aile birliği mümkün olduğunca devam ettirilmeye çalışılmalı; çok zorlanılıyorsa günlük ömrün kalitesi düşüyorsa ve çocuklara ziyan verir duruma geldiyse eşler boşanma kararı almalıdır. Boşanma kararı değerli bir karardır ve eşler kararı birlikte almalıdır. Çocuk ya da çocuklara uygun formda anlatılmalıdır. Aslında şiddetli geçimsizlik durumu varsa çocuğun anlaması ve kabul etmesi kolaylaşmış olacaktır.
Fakat, eşlerden birinin aldatması ile boşanma durumu gerçekleşiyorsa aldatan eş partnerini değil; ailesini yani çocuğunu da aldatmış olur ki bu çocuğun psikolojisinde zelzele tesiri yaratır. Ailesinde kendini inanç içinde hisseden çocuk, aldatılma psikolojisi ile tüm insanlara karşı itimat hissini yitirir. Ağır krizler yaşayabilir, gerekiyorsa ilaç tedavisi yapılır. Ayrıyeten bu çocuklara pedagog dayanağı alarak yıkılan hayalleri ve inanç hissinin yine inşaası için vakit ve emek harcanmalıdır. Çocuk, aldatan ebeveyni reddedebilir, görmek istemeyebilir.
Bu türlü durumda çocuğun haklarına ve hislerine hürmet gösterilmeli ve asla baskı uygulanmamalıdır. Çocuk, hisleri olmayan paket değildir. Çocuğun hissettikleri dikkate alınarak anne ya da baba ile diyalog düzenlenmelidir. Çocuk ve ergenin karşı cinse olan hisleri ve güvenide etkilenir ve ileride kendisinin de terkedileceğini düşünüp, evlenmeye olumsuz bakabilir.
Bir danışanım, çocuğunun babasının ‘’yurtdışına işe gidiyorum’’ diyerek çocuğu ile vedalaşıp, geri dönmeyerek ortadan kaybolduğunu ve boşanma davası açtığını 15 yaşındaki oğlunun ağlama krizleri yaşayıp, ne yapacağını şaşırdığını söyleyerek yardım istedi. Çocuğun ergenlik periyodunda olması, güvendiği babasının palavrayla bu türlü bir durumu yaşatması ekstra bir durumdu. Eşler, çocuklarını yok sayarak egolarına nazaran hareket etmemelidir.
Yeniden çocuğun güvendiği anne-baba figürü sahtekarlık yaparak, karşı tarafı borç batağına sokup, ailesini güç durumda bırakıyorsa, çocukta kapanmayacak izler bırakması çok mümkündür.
Toplumumuzda 4-5 çocuğunu bırakıp, yasak aşk yaşayan annelerinde olduğunu biliyoruz. Televizyonlarda ‘’kayıp’’ ismi altında aranıyor, lakin gerçek, vakit içinde ortaya çıkıyor. Bu türlü durumlarda baba, daha evvel konut ile ilgili sorumlulukları, yemek yapma, çamaşır, bulaşık vs. üstlenmediyse çok sorun yaşayabilir. İş sorumluluklarıyla ev- çocuk sorumluluğunu istikrarda götürmeye çalışmak çok zahmet yaşanmasına sebep olur. Ayrıyeten da artık çocuk, sıkıntılı hale gelmiştir. Onunla da ayrıyeten hassasiyetle ilgilenmesi gerekmektedir.
Çocuk, boşanma durumunda ikilemde kalabilir. Anne ve babasını üzmemek için her iki tarafın aleyhte söylenen konuşmalarını içinde saklamaya çalışabilir. Bu durum da çocuğa ağır bir sorumluluk yükler, çocuk içine kapanır.
Yabancı asıllı ebeveyn çocuğu olmakta güçtür. Her ne kadar günümüzde ulaşım çok sorun olmasa da maddi boyutlar, münasebetleri zora sokabilir. Çocuğun hangi ebeveynde kalacağının kararı tıpkı vakitte hangi kültürü seçeceğini de belirler. Kültüre ahenkte başka bir özel durumdur.
Alkol, kumar nedeniyle boşanmalarda ailenin çoklukla maddi imkanları tükenmiştir. Çocuklara karşı ilgisizlik, sorumsuzluk, aile birliğinin pahasını bilmeme üzere durumlara rastlamak mümkündür. Bayana şiddet ve bu şiddete şahit olan çocuklar mevcuttur. Hergün yüzü, gözü morarmış bir annenin çocuğu olarak okuluna sarfiyat. Arbede, gürültü sesleri kulağından eksik olmaz, öğretmeninin sesini duymaz bile… Çocuğun aslında ailede hayat sürerken birçok badiresi vardır. Çok sevdiği, hayatının manası annesi, ‘’baba’’ dediği kişi tarafından mağdur edilmektedir. Çocuk, babasına karşı dayanılmaz bir hırs besler ve bu hırsını büyüdüğü vakte, geleceğe bırakarak, kendine saklayarak büyür.
Boşanma ile birlikte çocuğun hayatı hiçbir vakit eskisi üzere olmayacaktır. Yaşama maddi korkular eklenir. Şayet baba terkedip gittiyse, anne ayakta kalma gayreti içine girecektir. Kendisine ve/bebeğine/ çocuğuna / çocuklarına/ engelli çocuk olup olmadığına /engelinin çeşidine /ikizlerine/ergene/kız /erkek bakmak için elinden ne gelirse yapma uğraşı içinde olacaktır. Yaşadığı yer ve pozisyon özellikleri de ehemmiyet taşımaktadır. Bayan, çocuklarına bakarken etraftan kendisi hakkındaki kanılarla de gayret etmek durumunda kalacaktır. Slash ile bilhassa ayırmam, herbirinin farklı kıymetli özelliklere sahip olmasındandır. Burada tahminen bayan yıllarca çalışmamış, çalıştırılmamış, engellenmiş, meslek maksatları hiçe sayılmış, evliliğini sürdürmek için susmak zorunda kalmış olabilir. Hayatının alt üst olması ile geçte olsa çalışmak zorunda kalacaktır. Olağan iş bulabilirse… Vakit içinde yaşı ilerlemiş, dünyanın tertibi değişmiş, iş hünerleri körelmiş olacaktır.
Boşanmadan sonra çocuk, kendine nazaran savunma düzenekleri geliştirebilir. Etraftan kaçma, uzaklaşma, pollyannacılık, bastırma, derslerden uzaklaşma, başarıda düşme, insanlara güvensizlik, şiddet, içe kapanıklık, suçluluk, utanma,karamsarlık, depresyon, yeme ve uyku bozuklukları,suç işlemeye eğilim,üzüntü, acı, tikler,dikkat dağınıklığı, alt ıslatma ve dışkı kaçırma, terkedilişlik, geleceğe yönelik tasa, endişe, saldırganlık, çocuğun gelişimsel çağına nazaran evvelki gelişim devrine dönme, öfke, düşmanlık, yalnızlık, diş gıcırdatma üzere davranış ve hisler yaşayabilir. Alkol, unsur bağımlılığına yatkınlık üzere durumlar yaşayabilir.
Boşanma her aile için özel bir durumdur ve aile dinamiklerine dikkat ederek yaklaşım gerekir. Yardım alınması çocuk ve aile açısından hayatı yoluna koyma ve vakit kaybetmeme açısından değer kazanmaktadır.
ÖZNUR SİMAV
AİLE VE İRTİBAT DANIŞMANI-kurucu-PEDAGOG
KADIKÖY-İSTANBUL
Bu yararlı oldu mu??
0 / 0