2016 yılında TÜBİTAK ve Aile Bakanlığının ortak yürüttüğü Aile Araştırmasının kimi bilgilerine datalarına nazaran:
Eşler en fazla mesken ile ilgili sorumluluklar konusunda sorun yaşadı
Evli bireylerin kimi belirlenmiş bahislerde eşleri ile sorun yaşayıp yaşamadıkları incelendiğinde; eşler ortasında en fazla sorun yaşanan bahsin %5,9 ile mesken ile ilgili sorumluluklar olduğu görüldü. En fazla sorun yaşanan öteki mevzular sırasıyla, %5,4 ile ailece birlikte vakit geçirmeme ve %5,3 ile sigara alışkanlığı oldu. Eşler ortasında en az sorun yaşanan mevzular ise sırasıyla, %1 ile cümbüş alışkanlıkları ve alkol alışkanlığı ve %1,1 ile arkadaşlar, görüşülen bireyler oldu.
En kıymetli boşanma nedeni sorumsuz ve ilgisiz davranma oldu
En az bir kere boşanmış bireylerin boşanma nedenleri incelendiğinde; Türkiye genelinde en fazla boşanma nedeni %50,9 ile sorumsuz ve ilgisiz davranma oldu. Bunu, %30,2 ile meskenin ekonomik olarak geçimini sağlayamama ve %24,3 ile eşlerin ailelerine karşı saygısız davranması sorunu izledi.
Boşanma nedenleri cinsiyete nazaran incelendiğinde; en kıymetli boşanma nedeni her iki cinsiyette de sorumsuz ve ilgisiz davranma oldu. Bu oran, bayanlar için %61,5, erkekler için ise %40,2 oldu. Bayanlar için sorumsuz ve ilgisiz davranmadan sonra en değerli boşanma nedenleri %42,6 ile meskenin ekonomik olarak geçimini sağlayamama, %36,4 ile dayak/kötü muamele oldu. Erkekler için sorumsuz ve ilgisiz davranmadan sonra en değerli boşanma nedenleri ise %24,5 ile eşin ailesinin aile içi alakalara karışması ve %24 ile eşlerin ailelerine karşı saygısız davranması oldu.
Evlilik iki bireyin hayatı paylaşmak için bir ortaya geldiği, bireylerin birbirlerine yüksek seviyede bağlandığı en manalı bağ ve kozmik bir olaydır. Klasik geniş aileyi içeren toplumsal çoğalmayı düzenleyen evlilik, birebir vakitte bayan ve erkek ortasındaki ilginin ekonomik, toplumsal, cinsel ve yasal taraflarını içeren bir birlikteliktir (Demiray, 2006). Bir ömür biçimi olarak evlilik olgusu, birbirinden çok farklı kültürlerde kozmik seviyede karşımıza çıkmaktadır. Bu durum evliliğin, şahsî ve toplumsal olarak çeşitli fonksiyonlarının olmasından kaynaklanmaktadır (Şen, 2009).
Tümer’e (1998) nazaran evlilik, farklı cinsiyet ve karakterdeki iki insanın, belirli bir yaştan sonra hayatını birleştirerek birlikte yaşamaya karar vermesinden itibaren içine girdikleri ruhsal sistemdir. Evliliğin, ruh sıhhatini kollayıcı tesirinin yanında bir o kadar da güçlü bir süreci içerdiği düşünülmektedir (akt. Ovalı, 2010). O halde evlilik bireylerin memnunluk ve doyum kaynağı olmasının yanında sorun ve çatışma kaynağı da olabilmektedir.
Evlilik hayatında problemlerin ağır bir biçimde ortaya çıkması ve tesirli tahlillerin üretilememesi durumunda münasebet bozulmakta, doyum azalmakta ve boşanma durumu yaşanabilmektedir (Güven ve Sevim, 2007). Son yıllarda artan boşanma oranları evlilik hayatında yaşanan sıkıntılara yönelik araştırmalara duyulan ihtiyacı arttırmaktadır. Boşanma noktasına gelen çiftlerin pasif ya da faal pozisyonda muhakkak hususlarda çatışma yaşadığı düşünülmektedir.
Weiten (1986) evlilikte sıklıkla rastlanan ve çatışmaya neden olan problemleri şu formda özetlemiştir:
1. Evliliğe yönelik gerçekçi olmayan memnunluk beklentileri,
2. Eşlerin birbirlerinden farklı rol beklentilerine sahip olmaları (kimin yemekleri yapacağına, kimin konut dışında çalışacağına, kararları kimin alacağına dair vb.),
3. Evliliğe ait ekonomik meseleler (mevcut paranın nereye harcanacağı vb.),
4. Yetersiz irtibat,
5. Akrabalara ait sıkıntılar (özellikle eşlerden birinin ebeveynlerine maddi ya da duygusal açıdan bağlı olmasından kaynaklanan problemler),
6. Cinsel meseleler,
7. Eşler ortasında çocukların büyütülmesi ve disiplini ile ilgili fikir ayrılıkları,
8. Eşlerden birinin yeni ilgi alanları geliştirmesi, yeni bir ortam yahut arkadaşlıklar kurması ve öteki eşin buna ahenk sağlayamaması, eşlerin birbirlerinden farklı taraflarda kendilerini geliştirmeleri,
9. Öteki sık rastlanan problemler: Kıskançlık, sadakatsizlik, tenkit, başatlık, aşkın bitmesi, benmerkezcilik vb. (akt. Canel, 2007, s.33).
AİLELERE YÖNELİK MÜDAHALELER ÜZERİNE ARAŞTIRMALAR-AİLE TEDAVİ VE TEDBİRE PROGRAMLARI
TEŞHİS KONABİLİR PSİKOPATOLOJİLERİ OLAN HASTALARA YÖNELİK AİLE TERAPİSİ
Psikopatolojinin , rehabilitasyon sırasında pratik sorun çözme ve semptomların tekrar ortaya çıkmasını tetikleyebilecek zıt aile içi etkileşimlerin azaltılmasına yönelik bir programdır.
Depresyonun münasebette yaşanan rahatsızlıklarla kontaklı olduğunu gösteren güçlü datalar göz önüne alındığında, yetişkinlerde depresyona yönelik aile müdahaleleri evlilik bağlarına odaklanmıştır.
DAVRANIŞ VE DAVRANIM BOZUKLUĞU OLAN ÇOCUKLAR
Anne babaların bu tip davranışlara yeni yansılar gösterebilmeyi öğrenmesine yardımcı olmaya yönelik programlar geliştirilmiştir.
Programların hedefi sıkıntılı davranışları önlemektir
GERİLİMLİ GEÇİŞ DEVRİNDEKİ AİLELER
Ayrılık ya da boşanma üzere bağlantılardaki değerli kopmaları içeren geçiş periyotlarından geçen aileleri desteklemeye yönelik programdır
AİLE ODAKLI MÜDAHALELERİN TESİRLERİNİ TEST ETMEYE YÖNELİK BİLİMSEL YOLLAR
Bilimsel deneyin maksadı, başka tüm muhtemel nedenler hesaba katıldıktan ya da mümkünlük dışı bırakıldıktan sonra bir şartın bir sonuca neden olup olmadığını test etmektir
MÜDAHALELERİN NİTELENDİRİLMESİ
Ailelere yönelik belli bir müdahalenin kâfi bir biçimde test edilebilmesi için araştırmacıların tüm müdahale etkinliklerinin bütün aileler için misal hallerde uygulandığından emin olması gerekir
Örneğin, bir çalışmaya mevzu olan ailelerin kimileri irtibat alıştırmalarının birçoklarında aslında irtibat eğitimi almadıysa, aile irtibat eğitimini içeren bir programın çatışmanın azalmasını sağlayıp sağlamadığını söylemek sıkıntı olacaktır.
ÖRNEKLEMİN SEÇİLMESİ
Ailelere yönelik müdahaleler üzerine birtakım deneysel testlerde aileler, bir aile üyesindeki teşhisin varlığına dayanarak seçilir.
Bilhassa bir çok teşhis konabilir durum, örneğin depresyon, başka bozukluklarla eş vakitli olarak görüldüğü için bu çok kısıtlayıcı bir yaklaşım olabilir.
KARŞILAŞTIRMA ŞARTININ SEÇİLMESİ
Aile araştırmacıları tabiatıyla tahlilleri hesaba katmak için test edilen programa katılmayan karşılaştırma kümelerinden yararlanır.
Bazen karşılaştırma kümesine hiçbir müdahalede bulunulmaz
SONUÇLARIN ÖLÇÜLMESİ
Bir çok araştırma müdahalesinin gayesi, bir tedavinin aktif ve tesirli olduğunu ortaya koyabilecek bir seviyeye ulaşmaktır.
Aktiflik: dikkatli bir biçimde denetim edilen şartlar altında hangi tedavilerin işe yaradığını ortaya koymaktır.
Tesirlilik : gerçek klinik ve toplumsal ortamlarda hangi tedavilerin işe yaradığına dair soruların karşılıklarını bulmaktır.
AİLE ODAKLI MÜDAHALELERİN TESİRİ ÜZERİNE ARAŞTIRMALAR
Kişisel klinik sonuçlar
Alakaların kendileri
Gerilimli geçiş devirlerine ahenk
KİŞİSEL BOZUKLUĞA YÖNELİK AİLE ODAKLI MÜDAHALELER
ÇOCUK VE ERGENLİKTEKİ BOZUKLUKLAR
İçselleştirme Bozuklukları
Dışsallaştırma Bozuklu
kları
Dışsallaştırma Bozuklukları
Karşı gelme bozukluğu
Saldırgan davranışlar
DEHB
Suça eğilim
Unsur kullanımı v.b.
İçselleştirme Bozuklukları
Telaş
Depresyon
Dışsallaştırma bozukluklarında yapısal aile terapisi tesirli
Terapilerden sonra davranış bozukluklarında azalma olduğu görülmüştür
İçselleştirme bozukluklarında BDT biraz daha tesirli.
Yetişkinlikteki Bozukluklar
DEPRESYON
Depresyon semptomlarının azaltılmasında bilişsel terapi ferdî terapi kadar tesirli
Çift terapisi yetişkin depresyonundaki bağlantı külfetlerinin azaltılmasında daha tesirli
UNSUR KULLANIMI
Unsurdan uzak kalma ve aile içi işleyişi güzelleştirmede evlilik terapisi ferdi terapiden daha tesirli
Şiddetli Akıl Hastalıkları
Bu hastaların aile üyeleri psikoeğitim programlarına dahil edildiğinde, uzun periyodik bakım ve dayanak kaynaklarına ulaşması sağlanır ayrıyeten aile üyeleri kâfi dayanak gördüklerini hisseder
Bağlantı Bozukluklarına Yönelik Aile Müdahaleleri
BAĞLANMA BOZUKLUKLARI
İnançsız Bağlanma Bozukluğu:
Bu programda direkt anne baba ya da birincil bakıcı ile çalışılır.
Bu durumu önlemeye yöneliktir
Hem annede hassaslığı hem de çocukta bağlanmayı güzelleştirmede tesirli olmuştur
Birden fazla sorunu olan ailelerde de tesirli olmuştur.
SONUÇ VE YORUM
Aile Terapileri, Ferdî ve Çift Terapilerinin karşılaşılan tüm bu meselelerle baş etmede ve çiftleri güçlendirerek hem evliliklerin kurtulmasında hem de evlilik hayatı kalitesinin artmasında kıymetli bir rolü olacağı düşünülmektedir. Evlilikle ilgili bir metafor kullanacak olursak dans eden bir ikili benzetebiliriz. Adımlarının ve bedenlerinin hareketi birbirine ne kadar uyumlu olursa ortaya hem göze hem ruha hitap eden bir imaj çıkar.
Maalesef çiftler genelde evlilikleri ile ilgili sorun artık baş edilemez olduğunda yardım alma muhtaçlığı duyuyorlar. Meğer Aile bir sistemler bütünüdür ve her ferdi bu bütünün farklı bir sistemidir. Tüm sistemlerde olduğu üzere bu sistemin de sağlıklı çalışması için uyumlu olmaları gerekir. Ne zamanki sistemde bir bozulma olduğunda terapiye başvuran kişi bu bozulmayı fark eden ve rahatsız olan kişidir.
Aile de her ferdin doğuştan getirdiği ve yalnızca kendine özel olan şemaları vardır. Şemalar bizim anne karnından itibaren sahip olduğumuz fikir his ve yaşantılar bütünüdür. Herkes tıpkı şeye bakar ancak farklı şeyler görür. Bu bizim şemalarımız ortasındaki farktan kaynaklanır.
Evlenirken, aile kurarken biz cebimizde bu şemaları da sistemin içine dahil ederiz. Burada ahenk olursa sorun olmaz lakin ne vakit ki uyumsuzluklar başlarsa sistem artık çalışamaz duruma gelir ve çiftler ortasında sorunlara yol açar. Aile terapisinin fonksiyonlarından birisi işte bu sistemler ortasındaki uyumsuzluğu düzenlemek ve tekrar işleri rayına oturtmaktır.
Aile Terapisi ile Cinsel Terapi birbirleriyle ilişkili, birbirini tamamlayan ve destekleyen terapilerdir. Evliliklerde en sık karşılaşılan sorunlardan birisi de çiftler ortasında yaşanan cinsel açıdan tatmin olamama, cinsel fonksiyon bozuklukları, erken boşalma üzere sorunlardır ve bu bahislerde uzman yardımı almak bireylerin yaşadığı problemlerle daima birlikte baş etmede çok değerli bir faktör olacaktır.
Bu yararlı oldu mu??
0 / 0