Yeme bozuklukları, yeme davranışının besbelli biçimde olağan hudutlar dışına çıktığı bir küme hastalıktır.
En bilinen yeme bozukluğu cinsleri anoreksiyanervoza ve bulimianervozadır.
AnoreksiyaNervoza:
Anoreksiyanervozadaki temel sorun hastanın vücut algısındaki bozukluktur. Yani hasta, aslında o denli
olmadığı halde kilolu olduğunu, zayıflaması gerektiğini düşünür. Fakat bu sıradan bir zayıflama isteği
değildir, sağlıklılık hudutlarının besbelli olarak altında bir kiloda olma arzulanır. Hatta bu sıhhatsiz kiloya
ulaşıldığında hastalar durumlarından çok mutludur, güzel, hoş göründüklerini, sağlıklı olduklarını
düşünürler. Görünümleriyle ilgili algıları bozuktur. Örneğin ortalama boya (160-165 cm) ve 45-50 kg a
sahip erişkin bir bayan, 35-40 kg a, hatta daha altına düşmek ister, bu kiloya düştüğünde de tekrar kilo
almayı istemez ve bu kiloda kalmak için gayretler. Yakınlarının ve bilhassa de doktorların aksi taraftaki
telkinlerine karşın durumundan ve görünümünden şaddır. Bu hastalar tedavi gayretlerine çoklukla
pek sıcak bakmazlar.
Buna rağmen beden tartısı yaş ve boya nazaran kabul edilebilir hudutların altına düştüğünde vücut sıhhati
bozulmaya başlar. Bu nedenle anoreksiyanervoza tedavi edilemediği takdirde ruhsal hastalıklar
içerisinde önemli mevt riski olan birkaç durumdan biridir. Bu hastalığın başladığı bireyler öncelikle günlük
yeme ölçülerini çok azaltırlar. Kilo aldırıcı besinlerden bilhassa uzak durmaya başlarlar. Yeme tavırları
değişir, lokmalarını çok küçük modüllere bölerek ve oyalanarak, uzun vakitte yerler. Fiziklerinin nasıl
göründüğü ile ilgili çok fazla düşünmeye, ilgilenmeye başlarlar. Kilo almamak için az ve seçici
yemelerinin yanı sıra kilo vermek içinde uğraş gösterirler. Çok antrenman yapabilirler, diüretik (idrar
söktürücü) ve laksatif (ishal yapıcı) ilaçlar kullanabilirler ve kusma davranışı geliştirebilirler. Tüm bunlar
hastaların vücut sıhhatlerini önemli biçimde tehdit edici uygulamalardır.
Anoreksiya nevroza, şayet beden tartısı çok düşmüşse kesinlikle hastanede yatarak tedavi edilmelidir.
Hastanın öncelikle vücut sıhhati ele alınmalı, riskler azaltılmalı ve tedavi edilmelidir. Daha sonra ruhsal
tedavi planlanmalıdır. Bu bozukluğun asıl tedavisi psikoterapidir. Lakin bu kapsamlı ve komplike bir
yaklaşımda olmalıdır. Diyetisyen dayanağı alınmalı, hasta yakınlarından da nitelikli takviye alınmalıdır.
Psikoterapide ferdî psikodinamik yönelimli psikoterapi ve bilişsel davranışçı terapi kullanılabilir. Aile ile
detaylı görüşülmeli ve aile hastalık ve hastaya karşı tavır konusunda kesinlikle eğitilmelidir. Ek olarak
ilaç tedavisinden de faydalanılır.
BulimiaNervoza:
Bulimianervozadaki temel sorun tekrarlayan çok yeme atakları ve kusma davranışıdır. Bu hastalar da
anoreksiyanervoza hastaları üzere kilo almak istemezler, fakat vücut algıları onlar kadar bozuk değildir ve
sıklıkla hafif kilolu ya da olağan kilodadırlar. Bulimik bireyler, olağan bir insanın bir seferde
yiyebileceğinden çok daha fazla ölçülerde yemek ya da abur cubur yerler, buna mahzur olamazlar.
Yerken sıklıkla bundan keyif alırlar, lakin çabucak akabinde ağır pişmanlık ve keder duyarlar ve
kendilerini kustururlar. Kilo alma telaşları vardır, bu nedenle telafi davranışları (aşırı idman, idrar
söktürücü ve ishal yapan ilaç kullanımı vd.) yaparlar.
Tedavilerinde psikoterapide temeldir ve ferdi psikodinamik yönelimli psikoterapi ve bilişsel davranışçı
terapi uygulanır. Ayrıyeten ilaç tedavisinden de faydalanılır.
Bu yararlı oldu mu??
0 / 0