Ülkemizde ve dünyada en sık uygulanan cerrahi süreçlerden biri olan sünnet hala değerli bir tıbbi meseledir. Tüm dünyadaki erkeklerin %25’i dinî, kültürel ya da tıbbi nedenlerle sünnet edilmektedir. Amerika’da bütün yenidoğanların %60’ı, Güney Kore’de ise %100’e yakını sünnet olmaktadır. Ülkemizde sünnet dini ve toplumsal bir istek olup çabucak hemen tüm erkek çocuklarında yaygın olarak uygulanmaktadır.
Sünnetin tarihçesi yaklaşık 15.000 yıl öncesine kadar uzanmaktadır. Sünnetin farklı kültürlerce ve birbirinden bağımsız olarak uygulandığı da bilinmektedir. Mesela, Kristof Kolomb Amerika kıtasını keşfettiğinde birçok yerlinin sünnetli olduğunu görmüştür. Sünnetle ilgili birinci yazılı ve fotoğraflı ispatlar ise M.Ö. 2300 yıllarındaki Antik Mısır papirüs ve duvar resimlerindendir. Burada sünnetin bir gelenek olarak uygulandığını gösteren bulgular vardır.
Tarihte ve günümüzde en çok yapılan bu cerrahi sürecin gerekliliği, kim tarafından ne vakit ve nasıl yapılması gerektiği konusundaki tartışma tahminen de tıp literatürünün en ilgi cazip tartışmalarından biridir.
Sünnet yapacak kişinin uzman olması, penisin anatomi ve fizyolojisini âlâ bilmesi gerekmektedir. Sünnet esnasında gerekli cerrahi itinanın gösterilmesi değerli komplikasyonlara yol açabilmektedir. Bu komplikasyonların başında da kanama, enfeksiyon, idrar yolları ve penise kalıcı hasarların verilmesi ile yanlışlı sünnetler gelmektedir. Sterilizasyonun tam uygulanmaması, birebir aletlerin kullanılması, cerrahi teknik konusunda kâfi bilgiye sahip olunmaması bu komplikasyonların görülme oranını da artırmaktadır. Hakikaten ülkemizde de her yıl yüzlerce çocuk sünnet sonrası komplikasyonlarla hastanelerimize başvurmaktadırlar. Sünnetin başka bir değerli istikameti de çocuk psikolojisi üzerine etkileridir. Ne yazık ki, bu bahiste da kâfi eğitim çocuklara ve ailelere verilemiyor. Çocuğa sünnet için ön hazırlığın yapılması ve uygun ortamlarda sünnetin gerçekleştirilmesi kuraldır. Ruhsal olarak olumsuz etkilenen çocuğun, ilerdeki cinsel hayatına yansıyabilecek bir ekip meselelerin olabileceği unutulmamalıdır. Sünnet ülkemizde çoklukla 6–7 yaş sonrası çocuklarda yapılmaktadır.
Son vakitlerde ise yenidoğan periyodu yapılan sünnet, cerrahi sürecin ve bakım kolaylığı, bebekte yara güzelleşmesinin çabuk olması ve ruhsal travma oluşturmaması üzere avantajlarıyla daha sık uygulanır hale gelmektedir. Her yaşta sünnet yapılabilmekle birlikte 2-4 yaş ortası çocuklarda kimlik gelişimi benmerkezci ve uyumsuz olmaları nedeniyle zarurî olmadıkça sünnet yapılmamalı ya da yapılacaksa katiyetle genel anestezi altında uygulanmalıdır. Burada üzerinde durulması gereken kıymetli bir bahis sünnet sürecinin genel anestezi altında yapılmasının kıymetidir. Gerek cerrahi süreç olarak gerekse ruhsal tesirler açısından lokal anestezinin bir an evvel terk edilmesi kuraldır. Üstelik lokal anestezi genel kanının bilakis genel anesteziye nazaran daha risklidir. Zira lokal anestezik olarak kullanılan hususun penis damarlarında spazm yaparak penisin kaybına bile sebep olması mümkündür. Ayrıyeten çocuğa bu endişe ve heyecanı yaşatmadan bir cerrahi süreç uygulamak çok daha faydalı ve çağdaştır. Hakikaten günümüzde dünyada birçok ülkede lokal anestezi ile sünnet yapılması tıbbi bir yanılgı olarak kabul edilmektedir. Elbette, ehemmiyetle vurgulanması gereken asıl sıkıntılardan biri de “toplu sünnet” kampanyalarıdır. Bu çeşit kampanyalarda, hem bir cerrahi süreç olarak hem de ruhsal tarafıyla sünnet olayında uyulması gereken tüm kurallar çiğnenmektedir. Gerçekten, bu çeşit kampanyalar sonrası daha fazla komplikasyon oluşmaktadır. Üstelik 1997 yılında Sıhhat Bakanlığı Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nün toplu sünnetleri yasakladığını biliyoruz.
Görüldüğü üzere sünnet ufak lakin değerli bir cerrahi müdahaledir. Gerekli kıymetin verilmediği durumlarda insan hayatında değerli ve kalıcı olumsuz tesirlere sebep olabilmektedir. Burada biz uzmanlara da değerli işler düşmektedir. Ailelerin ve çocukların yanlışsız olarak eğitilmesi gerekmektedir. Ailelere, sünnetin genel anesteziyle, hastane şartlarında yapılmasının kıymetini vurgulamak ve bunu cazip hale getirmek değerlidir. Günümüzde sünnetin anatomik, fizyolojik, ruhsal açılardan bilgisi olmayan bireyler tarafından, uygun olmayan yerlerde ve şartlarda yapılmasının kabul edilebilir hiçbir münasebeti olamaz.
Yenidoğan sünneti
Sünnetle ilgili olarak en sık karşılaştığımız soru sünnetin gerekli olup olmadığından fazla, sünnet için hangi yaşın en ülkü olduğudur. Yenidoğan periyodunda yani doğumdan sonraki birinci bir aya kadar geçen mühlet içinde uygulanan sünnet sonrasını çok rahat geçirdikleri ortaya konmuştur. Yenidoğan sünnetin gerekliliği uzun vakitten beri tartışılmaktadır. 3-6 yaş ortasında çocuğun ve sünnetin yaratacağı ruhsal ve erken çocukluk periyodunda karşılaşılabilecek meseleleri ortadan kaldırılması nedeniyle daha faydalı olabileceği ileri sürülmektedir. Hala Amerika’da %60 oranında yenidoğan sünneti yapılmaktadır.
40.000 erkek bebek üzerinde yapılan çalışmalarda idrar yolu enfeksiyonu oranı sünnetsiz çocuklarda %7, sünnet olan bebeklerde ise %0,7 olarak bulunmuştur. Sünnetsiz çocukların idrar yolu enfeksiyonuna sünnetli olan kümeye oranla 8-15 kat fazla yakalandığı gösterilmiştir. Yenidoğan devrinde yapılan sünnet, çocukluk yaşta gelişebilecek sünnet derisinin ucunda darlık, pipi başının sünnet derisi ile boğulması ve sünnet derisi iltihaplanması üzere rahatsızlıkların oluşumunu da büsbütün ortadan kaldırmaktadır.
Ayrıyeten yenidoğan devrinde yapılan sünnet sürecinin cerrahi bir müdahale olarak da bir grup avantajları mevcuttur. Bu periyot sünnet sürecinden 45 dakika kadar evvel sürülen anestezik bir krem (emla) sonra, halk ortasında “çan” ismi verilen alet yardımıyla ya da klasik cerrahi metotla yaklaşık 10 dakikalık bir vakitte tamamlanabilmektedir. Çan metodunda sünnet derisinin iki metal modül ortasında sıkıştırılması sonucunda bu süreç yapıldığı için sıklıkla ek dikiş konulmasına gerek kalmaz. Yenidoğan sünnet derisindeki damarlar daha küçüktür ve kanamaya ilişkin meseleler çabucak hemen hiç görülmez. Sünnet sonrası bakım epey kolay ve güzelleşme süratlidir.
Çan metodu
Yenidoğan bebeklere sünnet maksadıyla genel anestezi uygulamaya gerek yoktur. Bu nedenle bebeğin aç kalması gerekmez. Tok karnına süreç yapıldığında bebek süreç sırasında ve sonrasında çok daha huzurlu ve sakindir. Fakat evvelce yanlış olarak öne sürülen tezin bilakis yenidoğan bebekler de ağrı duyarlar. Bu nedenle sünnet ince iğne ile lokal anestezi uygulanmalıdır. Yenidoğan bebek sünnet sonrası 3. günde sünneti yapan tabip tarafından görülür ve 5. günde banyo yaptırılabilir. Konulan dikişler tabiatıyla eriyerek düşer, dikişlerin alınması gerekmez.
Yenidoğan sünneti epey kolay ve risksiz bir operasyon olmasına karşın bir cerrahi süreçtir. Münasebetiyle süreç sırasında ve sonrasında %1’den az oranla çeşitli komplikasyonlar olabilmektedir. Bunlardan başlıcaları; enfeksiyon, yetersiz sünnet, sünnet derisinin daralması,cilt yapışıklıkları ve kanamadır.
Prematüre bebeklerde, ailede hemofili yahut başka kan hastalığı hikayesi olan bebeklerde, doğuştan pipi anomalisi olan bebeklerde ve o anda rahatsızlığı olan bebeklerde yenidoğan sünneti uygulanmamalıdır.
Bu yararlı oldu mu??
0 / 0