İMTİHAN TELAŞI İLE BAŞA ÇIKMAK
Korku nedir ?
Kişinin rastgele bir uyaranla karşı karşıya kaldığında yaşadığı fizikî, zihinsel ve davranışsal değişimlerin his durumudur.Kaygının öğrenme ve muvaffakiyet üzerinde olumsuz tesiri vardır. Yüksek Derdin dikkat ve öğrenmeyi parçalayıcı tesiri vardır.
Öğrenme nedir?
Öğrenme, kişinin ömrünü sürdürebilmesi, doyum alması için gerekli tüm bilgi, aksiyon ve marifetlerin kazanılması sürecidir. Duygusal ve bilimsel alanda öğrenilenlerin tümü kişinin biirikimini ( potansiyelini ) oluşturur. Öğrenilenlerin aşikâr bir hedefe yönelik kullanılması da performansı ortaya koyar. Diğer bir deyişle performans, kişinin zihin , his ve davranış seviyesinde daha evvelce kazanmış olduklarının belirli bir durum ve aşikâr bir vakit kesitinde eylemsel olarak ortaya konulan biçimidir.İnsan performansının muhakkak bir alanda en âlâ olduğu durum, onun o alanda varolan potansiyelinin tümünü harekete dönüştürebildiği durumdur. Fakat, çeşitli iç ve dış etkenler nedeniyle gerçek potansiyelin performansa dönüşmesi vakit zaman güçleşir. En büyük iç etmenlerden biri yüksek tasadır.
Hiç korku yaşamamak mı gerekir ?
Rastgele bir alanda başarılı olabilmek için tasa yaşamamak mı gerekir? Hayır…! Her his üzere dert da kişinin ömrünü sürdürebilmesi için ve ömürden doyum alabilmesi için gereklidir. Öyleyse gaye, korkuyu tümüyle ortadan kaldırmak değil, telaşa yenik düşmemek ve yaşanan tasayı aşikâr bir seviyede tutarak onu kendi faydamız için kullanmaktır. Olağan seviyedeki bir dert bireye, istek duyma, karar alma, alınan kararlar doğrultusunda güç üretme ve bu enerjiyi kullanarak performansını yükseltme açısından yardımcı olur. Hiç dert yaşamadığımız durumlarda ise, yapılacak olan işi elden geldiğince yeterli yapmak için içimizde bir istek oluşmadığından sonuç çoklukla olumsuz olur. Fakat yaşanan tasa çok ağır ise, kişinin gücünü verimli bir biçimde kullanması, dikkatini ve gücünü yapacağı işe yönlendirmesi engellenir.Kişi potansiyelini tümüyle kullanamaz ve istenen performansa erişemez.
Telaş sırasında kişi de fizyolojik seviyede, fikir seviyesinde ve davranış seviyesinde değişimler oluşur.Kişide fizyolojik seviyede şu değişimler oluşur: Kalp atışlarında hızlanma, terleme ya da üşüme, yorgunluk, teneffüste zahmet, titreme, mide yahut baş ağrısı, göz kararması, sık nefes alma görülür.
Bireyde fikir seviyesinde şu değişimler oluşur: İmtihan durumları hakkında olumsuz fikirler, hayaller, atıflar, imgeler, yorumlar, inaçlar vardır.
Şahısta davranış seviyesinde ise tasa yaratan durumdan kaçma yada savaşma yansısı görülür.Kaçma davranışı rahatlamayı sağlar, rahatlama kaçma davranışını pekiştirir ve imtihan korkusu oluşur.
İmtihan tasası nedir?
İmtihan öncesinde öğrenilen bilginin, imtihan sırasında tesirli bir biçimde kullanılmasına pürüz olan ve muvaffakiyetin düşmesine yol açan ağır derde imtihan korkusu denir.
İmtihan korkusu tasa ve ağır duygulanım olarak iki boyutta ele alınabilir.
Tasa, performansa yönelik zihinsel bir süreçtir. İmtihan sonucuna ait olumsuz fikir, inanç ve beklentilerden oluşur.
Ağır duygulanım, telaşın yarattığı fizyolojik ihtarım sonucu vücuttan gelen ve vücudun olağan işleyişi istikrarı dışına çıktığı bildirisini veren sinyallerdir.
İmtihan tasası yaşayanların telaş içeren cümleleri; – Bu imtihanda başarılı olamam. —-Eyvah, üç gün sonra imtihan var. – Bu ders beni çok zorluyor. – Mevzuyu bildiğim halde süreç yanlışları yapmak istemiyorum. – İmtihan sırasında bildiğim herşeyi, unutabilirim.
– Evdekilerin yüzüne nasıl bakarım? v.b
İmtihan tasası yaşayanların ağır duygulanım içeren cümleleri; – Kalbim yerinden fırlayacakmış üzere çarpıyor. – O kadar gerginim ki midem altüst olmuş durumda. – Çok perişan durumdayım. – Bu imtihana gireceğim için paniğe kapıldım, elim ayağım birbirine dolaşıyor. – Kendimi bir sis bulutu içinde hissediyorum, hiçbirşey bilmiyorum ve hatırlamıyorum. – Gözlerim kararıyor, midem bulanıyor, soğuk soğuk terliyorum.
İmtihan telaşı imtihanın birinci yirmi dakikası içinde ağır yaşanıyor, imtihanın sonuna hakikat belirtiler azalıyor. Telaş yaşayan çocukların muvaffakiyetleri % 40 – 60 civarında kalıyor.
Araştırmalar, öğretmenlerin imtihan dertli çocukların zeka durumlarından kuşku ettiklerini
gösteriyor.
Korkunun kaynağı nedir?
Korku olumsuz bir histir. Hisleri denetim etmek zordur. Hisleri lakin anlayabiliriz. Olaylar nötürdürler ve hisleri belirleyemezler. Lakin, olaya ait şahısların yaptığı niyetler, atıflar hisleri yaratır. Tasa ile başa çıkabilmek için kişinin kendi zihinsel süreçleri üzerinde düşünüp, yaralayıcı olanlar üzerinde denetim yapması sağlanabilir. Korku ile başaçıkmak istenildiğinde değişiklik yapılacak kısımlar buralarıdır.
Olay › His › Te p k i
v Fikirler v v v
İmtihan Atıflar Dert Kaçmak Savaşmak
İnançlar
“ N a s ı l d ü ş ü r s e k, ö y l e d u y g u l a n ı r v e d a v r a n ı r ı z .”
İmtihan telaşı yaşayan ve yaşamayan bireyler ortasında ne üzere farklar vardır?
Telaş seviyesi olağan olan bireyler imtihan durumlarını, muvaffakiyetlerinin test edileceği bir fırsat olarak değerlendirirken, tasası olağanın üzerinde olan şahıslar bu durumları bir tehdit olarak algılarlar. İmtihanla ilgili durumlarda kendileriyle olumsuz bir dialog içine girerler. Gerçek dışı ve karamsar bir niyet üslubunu seçerler.Sınav öncesi ve sonrası fizyolojik durum dereceleri birebir olduğu halde, olağan seviyede korku yaşayan şahıslar, bu uyarımı imtihanda daha fazla efor göstermeye yönelik bir ipucu olarak algılarken, derdi yüksek olanlar yaşadıkları kaygı yüzünden, bunu olumsuz bir durum olarak görmektedirler. Buradan da anlaşılacağı üzere, tasa faktörünün ( imtihan durumuna ve imtihan sonucuna ait olumsuz niyet, inanç ve beklentiler) imtihan başarısına olan tesiri, uyarılma faktörünün ( fizyolojik ihtarım sinyalleri) yarattığı tesirden daha fazla ketleyicidir.Yapılan araştırmalar, imtihan derdi yüksek şahıslar için en büyük sorunun, daha evvel öğrenilenleri imtihan sırasında hatırlayamamak olduğunu çıkarmaktadır.Ayrıca korkusu yüksek olan bireylerin, telaşı düşük olanlara kıyasla ders çalışmaya daha çok vakit ayırdıkları görülmektedir. Bu bulgular da sonuçtaki düşük performansın, bu bireylerin ders çalışma sürelerindeki yetersizliğe değil, olumsuz kanılarının kendilerinde yarattığı, başa çıkılamaz derecedeki telaşa bağlanabileceğini göstermektedir.
İMTİHAN TASASIYLA BAŞA ÇIKMAK İÇİN NELER YAPILABİLİR?
1- Gevşeme idmanlarını öğrenme
2-Olumlu düşünme hünerini geliştirmek.
Gevşeme antrenmanı: Davranış seviyesinde uygulanacak tekniklerin başında gevşemenin öğrenilmesi gelir. Gevşemenin öğrenilmesi vücudun kendi kendine çalışan sistemlerini denetim etme imkanı verir. Vücudu denetim etmek yolunda birinci adım teneffüsü denetim etmek ve nefes egzersizleridir. Güzel nefes burundan ağır, derin ve sessiz alınır. Yeterli nefes alındığının iki katı müddette verilir. Gerçek ve derin nefes alma ile oksijen tüm bedene dağılır. Böylelikle gerilim sırasında ortaya çıkan unsurlar azalır ve kaybolur. Kişi sakinleşir ve duygusal açıdan istikrarlı duruma gelir. Her vakit nizamlı olarak yapılan nefes alıp- verme çalışmaları telaş seviyesini düşürür.
Gevşeme idmanlarının hedefi size bedeninizdeki kasların gerginlik ve gevşeklik ortasındaki far
kını göstermek ve günlük ömürde da nasıl gevşeyebileceğinizi öğretmektedir.Gevşeme idmanları ile bedenimizdeki tüm kaslarımız ( el, omuz, kollar, boyun, alın, kaşlar, gözler, lisan ve boğaz, dudak, göğüs, mide, kalça ve bacak) üzerindeki gerginliğin, kendi denetimimizle gevşemesi sağlanmaktadır.
Olumlu düşünme marifetini geliştirmek: Bir olayda korkuyu yükselten olayın kendisinin verici özelliği değil, olayı değerlendiriş biçimimizdir. Çoğunlukla gerilimi ve imtihan telaşını yaratan yanlışsız ve akılcı olmayan fikir biçimidir. Olumsuz his ve davranışa yol açan fikir biçimini “ Zihinsel Düzenleme Tekniği” ismi verilen bir teknikle değiştirmek mümkündür. Bu tekniğin öğrenilmesi gerginliği azaltmak ve nispeten olumlu yahut bunun mümkün olmadığı durumlarda tarafsız bir his geliştirmek üzere kanıların denetim altında tutulmasını sağlar.
İmtihanla ilgili durumlarda kendimizle olumlu bir dialog kurmamız çok değerlidir. İmtihan öncesinde, sırasında ve sonrasında kendimizle ne cins cümleler ile konuştuğunuzu belirleyin. Olumsuz cümleler yerine kendinizi rahatlatacak olumlu cümleler bulmaya çalışın. “ Bu imtihanda bildiklerimi unutup, yeniden birbirine karıştıracağım.” Tabiri yerine
“ Sakin olmak, tüm gücümü imtihanda güzel kullanmama yarayacak.” biçiminde bir tabir duruma daha gerçekçi bakmamızı sağlacaktır. Kendimizle olan dialoğumuzda, olumsuz ve karamsar düşünme biçimini yansıtan “ Şayet, üniversiteyi kazanamazsam, tanıdıklarım ne düşünür.” üzere şayet ile başlayan bir cümle kulanıyorsanız bunu şöyle bir cümleyle değiştirebilirsiniz. “ Diğerlerinin kanılarının üzerimde baskı yaratmasına müsaade vermemeliyim.”
Şayet, kendi zihninizin ürettiği bu olumsuz kanıların tutsağı olmaktan kurtulursanız, kaygılarınızın azaldığını ve artık vücudunuzdan gelen sinyallerin de eskisi kadar olumsuz yorumlamadığınızı göreceksiniz
Bu yararlı oldu mu??
0 / 0