Değersizlik hissi yaşayan birey; genelen his, niyet ve davranışlarından hoşnut değildir, bu olumsuz süreci yaşaması vakitle kendisinden memnuniyetsizliğe kadar masraf. Aslında yeteri kadar Özgüven ve Özsaygı halinin taşınmamış olması değersizlik hissine yol açarken , derinleşen değersizlik duygusu da bu ikisinin çok büyük bir oranda güç kaybetmesine neden olur. Bir kısır döngü oluşur.
Pekala nedir değersizlik duygusu? Değersizlik duygusu bireyin tüm özellikleri ile kendisini başka insanlardan daha kıymetsiz ve kıymetsiz bir kişiymiş üzere algılama ve kendini bu formda yorumlama biçimidir.
Bir insanın dünyaya geldiği andan itibaren, fizyolojik olduğu kadar Ruhsal temelli gelişim devirleri yaşadığı da bilinmektedir. Birey etrafıyla çocukluğunun birinci devirlerinden itibaren artık irtibat kurmaya başladığında gelecekteki hayatına ve kendisine yönelik şemaları da yavaş yavaş oluşmaya başlayacaktır. Çocuk karşılaştığı ve karşısında yetersiz kaldığını düşündüğü zorluklarla ilgili olumsuz şemalar oluştururken, çözebildiğini düşündüğü sıkıntılar karşısında ise daha olumlu şemalar oluşturacak, bu da onun özgüven ve özsaygısının yerleşip pekişmesine takviye olacaktır.
Anne ile kurulmuş sağlıklı bir bağın akabinde çocuğun dış dünyadaki öteki objelerle kurduğu irtibat biçiminin olumlu taraflarının yanı sıra olumsuz tarafları da elbette ki olacaktır. Bu türlü olumsuz durumlarla karşılaştığında çocuk, sorun çözme marifetlerini harekete geçiremez ise bu onun problemler karşısında yalnız , çaresiz ve yetersiz olduğu inancına kapılmasına neden olacaktır.Değersizlik hissinin birinci tohumları da burada atılacaktır.
Bu türlü durumlarda ebeveynlerin ya da etraftaki başka kimselerin (öğretmen-abi-abla-diğer yetişkinler) çocuk ismine sorun çözmeye çalışması durumu bir modül daha karışık hale getirecektir. Zira çocuk kendisini; yaşadığı zahmetler karşısında yardıma muhtaçlığı olan, tek başına bir şey yapamayan, dışa bağımlı bir birey olarak algılamaya başlayacak ve bu onda yetersizlik hislerinin oluşmasını da tetikleyecektir.
Bunun tam bilakis çocuklar için davranışa dökülmeyen motivasyonel kelamların de tek başına yardımcı olmadığını söyleyebiliriz. Anne ve babaların ve etraftaki öbür kıymetli figürlerin çocuğa hitaben sen yapabilirsin, bu sorunun üstesinden gelebilirsin üzere telaffuzlarının mümkün riski çocukların üstesinden gelemedikleri rastgele bir sorun ile ilgili yetersizlik ve değersizlik hissine kapılmalarıdır. Anne ve babamın dediğine nazaran ben bunu yapabilir mişim lakin yapamadım o vakit ben beceriksizim niyeti ortaya çıkabilir.
Çocuklarımıza bir şeyi yapabilecekleri ile ilgili fikirlerimizi tabir ederken tedbir almak ismine, ona rol model olarak, sorunla başa çıkma yollarını öğreterek, küçük takviyelerle yardımcı olabiliriz. Emin olun bu yaklaşımlar sonucu çocuklar biriktirdikleri deneyimleri ile bizler her vakit yanlarında olmasak ta pek çok sorunun üstesinden gelebilmeye başlayacaklar ve hasebiyle özgüven ve özsaygıları pekişecek. Bu da kendilerine verdikleri paha hissinin esaslı hale gelmesine yardımcı olacaktır.
Bu yararlı oldu mu??
0 / 0