Kıskançlık duygusu, başka hislerimiz kadar doğal ve içgüdüsel olan doğuştan getirdiğimiz bir histir. Bireyin hayatının her devrinde görülebilir fakat çocuklukta biraz daha ağır olarak yaşanan histir. Birey bu hisle iki yaş civarında birinci tanışmasını yaşamaktadır. Ekseriyetle de, kardeş doğumu ile su yüzüne çıkar. Yeni bir kardeş birebir vakitte meskende yeni bir birey demektir. Bu yeni birey meskendeki istikrarları değiştirecek ve çocuk tarafından rakip olarak algılanacaktır. Hem konuttaki aile bireylerinin hem de konukların ilgisinin yeni bireyde olması çocuktaki kıskançlık hissinin açığa çıkmasını sağlar. Ekseriyetle yapılan birinci yanılgı ailenin çocuğu, kardeşi geleceğine hazırlanmaması ile başlar.
Çocuğun birinci bağlantı kurduğu birinci bağlandığı kişi annedir. Anne, bir çocuk için en bedelli varlıktır. Onu diğerleriyle paylaşmak, anne sevgisini yitirme korkusu çocuğun kıskançlık hissinin ortaya çıkmasını kolaylaştırır.
Kıskançlık derecesinde rol oynayan başka bir durum da, kardeşler ortasındaki yaş farkının az olmasıdır. Yaş farkı az olan kardeşlerin, yaş farkı fazla olan kardeşlere oranla kıskançlık hissinin görülme sıklığı daha fazladır.
Çocuklar kardeşlerini kıskandıklarında nasıl davranırlar?
- Kardeşini kıskanan çocukta olduğu yaştan daha küçük bir bireymiş üzere davranır. Bebeksi davranışlar, altını ıslatma, anne göğsünden süt içmeye çalışma, parmak emme üzere davranışlar gözlenebilir.
- Etrafında beşerler varken kardeşine çok ilgi, sevgi gösterirken, kimse yokken ansızın vurma, ısırma üzere davranışlar sergileyebilir.
- Çok öfkeli, huysuz, inatçı olabilir, etrafındaki insanlara saldırgan davranışlarda bulunabilir.
- Anne-baba bebekle ilgilenirken ilgiyi engelleme, dikkat çekmek için çeşitli davranışlar yapabilir.
- Sevilmediği kanısıyla anneden uzaklaşır, içe kapanır, sessizleşebilir ve yemek yememeye başlayabilir.
- Fizikî rahatsızlıkları olmadığı halde ilgi çekmek için karnım ağrıyor, başım ağrıyor üzere şikayetlerde bulunabilir.
- Anne- babaya sık sık onu sevip sevmediklerini sorma ve sevgilerinden bir türlü emin olamama yaşanabilir.
Anne baba olarak dikkat edilmesi gerekenler:
- Öncelikle çocuk hamilelik devrinde bir kardeşi olacağına ruhsal olarak hazırlanmalıdır. Aileye yeni bir bireyin geleceği bir kardeşi olacağı anlatılmalıdır.
- Hamilelik periyodunda aile üyelerinden öbür biri çocuğun bakımını yavaş yavaş üstüne alarak çocuğun anne yokken ihmal edilmişlik duygusu önlenmelidir.
- Anne baba ortasında çocuklara kaliteli vakit aktiviteleri ile ilgili iş kısmı yapılmalıdır. Çocukla, kardeşi doğmadan evvel yapılan aktiviteler çok fazla değişiklik göstermemelidir.
- Bebeğin gelişiyle birlikte 4-5 yaşlarındaki çocuğu anaokuluna göndermek yanlışsız değildir. Bu durum kardeş kıskançlığını körüklediği üzere çocukta okul sendromunun gelişmesine ve çocuğun içine kapanık ya da saldırgan olmasına yol açabilir.
- Bebek için hazırlanacak oda çocukla paylaşılmalı ve birlikte hazırlıklar yapılmalıdır.
- Bebek bakımında onun yardımını isteyin, Eğlenceli ufak sorumluluklar verin. Yardımları konusunda çocuğa olumlu geri bildirimlerde bulunun.
- Bebeksi davranışlara yönelik bir geri dönüş varsa, çocuk ayıplanmamalı, kızılmamalı, eleştirilmemeli ve cezalandırılmamalıdır. Onunla bu durumu konuşmak, hissini kabul ettiğinizi, anlaşıldığını hissettirmek tesirli olacaktır.
- Kardeşler ortasında olumlu ya da olumsuz özellikleri kıyaslamamalısınız.
- Her çocuğun kişilik yapısının birebir olmadığını bilin. Bu nedenle çocuklarınızın kişilik ve mizaçları doğrultusunda uygun davranmaya çalışın.
Ne vakit uzman dayanağı alınmalıdır?
Hamilelik devrinden itibaren başlayan kıskançlık duygusu, şayet uygun metotlarla baş edilmezse ileri yıllarda diğer kişi ve durumlara yansıtılarak gelişebilir. Bu hisle baş edemeyen ve bireyde kalıcı hale gelen bu his ömrü boyunca diğerleriyle rekabet etme, diğerlerini geçme eğiliminde olur. Şayet bu his çocukta vaktinde giderilmezse kalıcı kişilik bozukluklarına neden olabilir.
Çocuğunuzda görülen kardeş kıskançlığı, çocuğun fonksiyonelliğini bozmaya başladıysa (kekemelik, altını ıslatma vb), aile içinde çatışmalar yaratıyorsa ve aile bu durumla ilgili çok fazla sorun yaşıyorsa uzman dayanağı almanız en sağlıklı yol olacaktır.
Bu yararlı oldu mu??
0 / 0