Bayan psikolojisi, bayanlarla ve onların tecrübeleriyle ilgili tüm ruhsal mevzuları içerir. Bayan psikolojisi incelenirken, tarihte bayanın rolü, bayanın nasıl nitelendirildiği üzere toplumsal bahisleri göz önünde bulundurmak gerekiyor. Bilhassa evvelce erkeklerin lehine olan toplumsal yapı bayanı psikoloji alanında da farklı tutmuş ve bayanlar bu disiplinde yer edinememiştir. Son periyotlarda ise gelişen birtakım hassaslıklar ve bayanların çabası sonucu psikolojide bayanlar değerli bir yer edinmeyi başarmışlardır.
Eski araştırmalar erkeklerin bayanlara üstünlüğünü savunmakta ve psikoloji alanındaki çalışmalarda da beyaz erkeklere odaklanılmaktaydı. Bu durum psikolojiyi bütün insan ve hayvanlara atfedilecek bir bilim olmaktan çıkarır ve hedefinden saptırır. Darwinizmin de temel miti olan bu algı daha sonra Leta Hollingworth, Helen Thompson, Mary Calkins üzere bayan psikologlar önderliğinde günümüze kadarki süreçte deneysel delillerle çürütülmüştür.
Psikolojiyi feminist perspektiften incelerken de ırk, etnik kimlikler, sınıf üzere kavramların farklı kültürlerdeki farklı manaları genel bir görüşe varmayı zorlaştırır, insanların kendi kültürleri ve toplumsal etraflarında farklı ayrı yorumlanmasını gerektirir.
Araştırma metotlarında feminist görüşün bilimsel psikolojiye yönelik en yaygın eleştirisi, erkek önyargılarının bilimsel olarak kusurlu bilgilerin temelini oluşturmasıdır. İkinci bir tenkit de psikolojide bilimsel tekniklerin çok fazlaca kullanımıdır. Bu görüşün temelinde bilimin bayan yapısına rağmen soğuk olması ve labarotuvar dışında geçerli kıymetleri göz önünde bulundurmaması yatar.
Bayan gelişiminin ve sterotipik bayan davranışının doğuştan mı geldiği yoksa sonradan mı kazanıldığını açıklayabilmek bayan psikolojisi içinde kıymetli bir yer fiyat. Bunun birçok alt başlık içinde incelenmesi beklenir. (Sterotip kazanımı, aile, medya,okul ve arkadaşlar gibi)
Orta yaştaki bayanlarda fizikî görünüm, sıhhat, akıl sıhhati, cinsellik, eşsel rol geçişleri, iş gücü geçişleri üzere durumlarda bayanın toplumsal etraftaki yeri, biyolojisi üzere faktörler erkeklerle her vakit paralellik göstermemektedir. Bu yüzden bayana ve erkeğe karşı olan tavır ve araştırmalar bu tarafta seyredilmelidir.
Bayanlarda yalnızca depresif rahatsızlıklar, öteki tüm fizikî rahatsızlıklar ve akıl hastalıkları için beşinci en büyük hastalığı temsil ederken erkekler için yedinci en büyük hastalıktır. Bayanlarda ruhsal hastalıklardaki fazlalığın anlaşılmasına dair yaklaşımlar dört kategoriye yerleştirilebilir; 1. Kişi odaklı: Bayanların gerilimli olaylara karşı yansısının şiddetini biyolojik ve ruhsal özelliklerden ötürü hastalığa yakalanma riskine yahut direncine odaklanır, 2. Durum odaklı: Cinsiyet rolüyle hayat kurallarının irtibatlı olarak gerilime tesirine odaklanır, 3.Etkileşimci: Bayanların olaylara dair görüşlerini ve olaylarla baş etmek için iç ve dış kaynaklarını kapsayan birinci unsur ortasındaki münasebetleri inceler, 4. Yöntembilimsel: Aşırılığı, ölçüm, örnekleme, denetimin eksikliği yahut teşhisteki taraflılık üzere yapaylıklarla açıklar.
Tecavüz, aile içi şiddet üzere travma geçiren bayanların daha çok gerilim yahut depresyona yatkınlığı olduğu görülmüştür. Travmatik durumların evvel ortadan kaldırılması sonra tesirlerinin azaltılmaya çalışması beklenir. Bu üzere bahislerin yeniden farklı coğrafyalardaki pahalarla yakından ilgisi var hasebiyle durumları manalandırmak ve tahlile ulaştırmaya çalışmak için bunları göz önünde bulundurmalıyız. Tabi araştırmacılar kültürlerin şiddeti yorumlamalarındaki farklılıktan ötürü karşılaştırmanın zorluğu ve istismarların rapor edilmemesi sorunlarına değinmişlerdir.
Muvaffakiyet ve cinsiyet değerlendirmelerinde bayanların muvaffakiyet motivasyonlarında genel-geçer harikalık algısının yerine başka insanların onayını almaya motive oldukları farz edilmektedir. Eski çalışmalarda da o devirde bayanların daha düşük düzeyde muvaffakiyet motivasyonu gösterdiğini açıklamışlardır. İş ve aile rollerinde bayana karşı yapılan ayrımcılığın da onlara yüklenen rollerin kalitesinin akıl sıhhatine tesiri alakalıdır.
Bayan psikolojisi alanında yapılacak tesirli çalışmalar psikoloji biliminin hakkıyla yapılmasını ve bayanın da ruh sıhhatine uygun açıklamalar ve metotlar geliştirmeyi de sağlayacaktır.
Bu yararlı oldu mu??
0 / 0