Canlı olan her şeyin bir ömrü vardır. Bir şeyin ya da bir olgunun ömründen kelam ediyorsak ekseriyetle bir döngüyü işaret ediyoruz demektir. Rastgele bir döngü, bir müdahale yapılmaz ise başlangıç noktasına döner. Eşler ortasındaki bağ de şayet kendi haline bırakılırsa kendi döngüsünde biter ya da biçim değiştirir. Evlilikle sonuçlanan alakaların döngüsünü birçok kişi tanımlamıştır. Örneğin Sosyolog Reuben Hill daha çok eşlerin çocuk sahibi olma ve çocukların hangi evrede olduklarını dikkate alarak aile hayat döngüsünü 9 kademede tanımlamıştır: Kuruluş, yeni anne babalar, okul öncesi, okul çağı ailesi, ergen çocuklu aile, genç yetişkinli aile, yerleştirme yeri olarak aile, ana-babalık sonrası aile, yaşlılık ailesi. Carter ve Mc Goldrick, E.G Duvall, Sorokin, Zimmerman ve Galphin, Kirkpatrick, Cowles ve Tough … Hill’in görüşüne yakın olarak aile ömür döngülerini tanımlayan bireylerdir.
Biz bu yazıda bilhassa bağlantının romantik döngüsünden kelam edeceğiz. Çoklukla bir münasebet romantizmle başlar, gerçeklerle karşılaşılır, bu gerçeklere yansılar başlar, reaksiyonlara taraflar karşı duruşlarını gösterirler, sonra birbirini suçlamalarla devam eder. Bu etapta iki şey olur: birincisi ilgiyi bitirirler ikincisi bağlarını tekrar yapılandırma yolunu seçerler. Birçok çiftin münasebeti üstteki döngüde gerçekleşir. Başka bir tabir ile her ilgi kendi haline bırakılırsa klasik ilgi yazgısını yaşar. Bağınızın yazgısını yazmak sizin elinizdedir.
Nasıl mı? İnsan olacakları bilirse önlem alabilir. Örneğin Ankara’dan İstanbul’a gitmek istiyorsunuz ve Bolu’da yol çalışması var. Bu yüzden eski yoldan gitmek zorundasınız. Biliyorsunuz ki eski yol daha uzun sürüyor. Muhakkak bir saatte İstanbul’da olma zorunluluğunuz varsa bunu hesap ederek yola çıkarsınız ve vaktinde zorlanmadan varmak istediğiniz yere gidebilirsiniz. Bilgi sizi güçlü kılar.
Bu örnekten de anlaşılacağı üzere, klasik bir bağın sürecini öncelikle eşler olarak öğrenmelisiniz. Üstte açıklandığı üzere ilgiler evvel romantizmle başlar. Bu devirde kararlara büsbütün hisler hakimdir. Aşk ve bağlılık hormonu olarak bilinen oksitosin tavan yapmıştır. Bir şair romantizmi ile sevdiğiniz için dağları delme gücünü kendinizde hissedersiniz. Bu devirde verilen kararların “aklı” yoktur. Daha sonra sizi rahatsız edecek birçok mevzuyu görmezden gelirsiniz. Bilhassa daha evvelki bağlarda yokluğunu hissettiğiniz ya da rahatsız olduğunuz özellikleri gördükçe sizde hayranlık uyandıracağı için rahatsızlık verecek olan özellikleri görseniz bile umurunuzda olmaz.
Romantik bağlantının ikinci kademesi, gerçeklerle müsabakadır. Aşkın verdiği “körlük” azaldıkça hislerinize, fikirlerinize, değerlerinize ve kişilik yapınıza uygun olmayan davranışları görmeye başlarsınız lakin bu kademede da bu durum sizi rahatsız etmez. Kuşkularla birlikte rahatsızlık veren özelliklerin içinizde değişmesine dair büyük umutlar beslersiniz. Kimilerinde kendinizden kuşku edersiniz. “Yok canım o kadar da olamaz” dersiniz. Kuşkularınızı test etmeye, arkadaşlarınızla paylaşmaya ve bunları netleştirmeye çalışırsınız. Bu periyotta rastgele bir karar almak son derece yanlıştır. İlgiyi bitirme yansısı verirseniz bu çok erken verilmiş bir karar olacaktır. Sizi bu karara getiren olaylar yalnızca mevcut ilişkinizdeki sorunlar değil, daha evvelki bağlantılarınızda yaşadığınız sorunları tahlilsiz olarak tanımlamanızdır.
Bu kademeden sonra eşinizde sizi rahatsız eden davranışları nazik bir halde lisana getirmeye başlarsınız. Karşıdaki insanın kişilik yapışana bağlı olarak üç tıpta davranış çıkabilir: dinleme, itiraz etme, üstüne almama. Elbette umut edilen dinleme ve sizi manaya davranışını gösterme olmalıdır. Çoklukla bu davranışı gösteren çift sayısına hayli az rastlanmaktadır.
Bundan sonra ilginin şiddetlendiği, hengamelerin arttığı evreye gelinir. Bu etapta siz rahatsızlıklarınızı bildirirsiniz çabucak karşılığında sizin verdiğiniz rahatsızlıklar size bildirilir. Karşı suçlamalar ve tartışma mevzularını karşı tarafın üzerinden yürütme eforları çokça sergilenir. Başlangıçtaki oksitosin hormonu ile birlikte memnunluk hormonu olarak bilinen serotonin yerlerde sürünmektedir. Kimi deva arayışları başlar, tahlil bulunamayan her deva arayışı “artık bu alaka gitmeyecek” kanısını beslemeye başlar. Bağların birden fazla bu kademede bitirilir. Tarafların geçmiş tecrübeleri, kişilik özellikleri, toplumsal etrafları ve zorunlulukları bağlantının düzelmesi için gösterilecek gayretin yoğunluğunu belirler.
Şayet alaka bitirilmemişse, ilginin yine yapılandırılması gerekmektedir. Münasebetin tekrar yapılanmasının başlangıç evresi kırgınlıklar ve küskünlüklerle başlar. Yine yapılanmada bir uzman dayanağı alınmıyorsa çiftler kendi deneyimlerine nazaran yollar denerler. Bazen süreksiz tahliller bulurlar. Örneğin bir tarafın kendisini geri çekmesi ve karşısındakine ahenk sağlaması olur ki bu aslında sorunu ötelemek olur. Bazen yeni kurallar koyarlar ve hayatlarından kimi şeyleri çıkartırlar. Ya da her iki çift de kendisini geri çeker ve tatsız tuzsuz bir ilgi modeli geliştirirler. Bu durum ekseriyetle çiftleri memnunlukları daha sonra öbür şeylerde ve şahıslarda arama davranışına itecektir.
Sağlıklı bir yine yapılandırma için eşlerin tüm meselelerini rahatça konuşabilecekleri, kendilerini özgürce söz edebilecekleri ve yargılanmadan dinlenebilecekleri bir atmosfer oluşturmak gerekir. Öbür bir tabir ile tarafların gerçek bir demokratik tavır geliştirmeleri gerekir. Bu etapta profesyonel yardım münasebetin ömrünü uzatacaktır.
Pekala bu kadar kuvvetli süreçler var ise bağlantımızın bahtını nasıl yazacağız? Üstte anlatılan basamakları ve özellikleri bilirseniz, tanımlanan her basamakta sorunun farkına varıp öbür evreleri yaşamadan en son kademe olan “demokratik tavır geliştirme” kademesine geçebilirsiniz. Böylelikle bağlantınızı demokratik bir tabana oturtabilirsiniz. Bir tarafın yalnızca kendi varlığını yaşadığı değil iki tarafın kendi varoluşlarını yaşayabilecekleri bir alaka oluşturulabilir. Şayet bu bilgi ve bilince sahip değilseniz ilginiz genel alaka sürecini yaşar ki biz bunu “ilişkiniz yazgısını yaşar” diye isimlendiriyoruz.
Sonuç olarak, bağlantınızın yazgısını kendiniz yazmanız için yapacaklarınız; alaka sürecini bilmek, kendinizin ve eşinizin davranışlarını tarafsız olarak gözlemleyebilmek ve sorun çıktığında demokratik bir atmosferde meselelerinizi konuşup tahlil bulma hünerinizi geliştirmektir. İlgi sürecinde maksat sorun çıkarmamak değil çıkan problemleri konuşabilmek ve çözebilmek olmalıdır.
Bağınızın yazgısını yazma hüneri kazanmanız dileğiyle.
Bu yararlı oldu mu??
0 / 0