Hipospadias (yarım sünnetli, pipinin altından işeme)
Hipospadias nedir:
Gebeliğin erken periyodunda pipinin gelişimi sırasında aksaklık olması sonucu, idrar deliğinin pipinin ucunda değil alt kısımlarında olması, çeşitli derecelerde eğriliğin olması ve sünnet derisinin alt kısmının eksik, gelişmemiş olması durumuna hipospadias denir.
Nasıl oluşur, nedenleri nelerdir:
Dış genital yapıların kız ve erkek tarafında farklılaşmasında kritik periyot gebeliğin 8-12. haftalarıdır, erkeklerde testesteron hormonunun tesiri ile pipinin gövde kısmı olan fallus uzar, açık olan idrar kanalı aşağıdan üst, pipi ucuna hakikat kapanarak oluşur ve sünnet derisinin de oluşmasıyla gelişim tamamlanır. Bu sürecin kesintiye uğraması ile pipi gelişiminde aksama olur ve idrar kanalının açık kalma düzeyine nazaran çeşitli derecelerde hipospadias hastalığı ortaya çıkar. Hastalığın nedenleri ortasında: testesteron hormon yetersizliği, hormonu tesirli formuna dönüştüren enzim yetersizliği (5 alfa redüktaz), yahut amaç dokularda tesir yetersizliği, fazla östrojene maruz kalma sayılabilir.
Hastalığın tipleri (sınıflama) nelerdir:
İdrar kanalı torbaların alt kısmından, pipi ucuna hakikat kapanarak oluşur, glansın (pipi baş kısmı) kapanıp, sünnet derisi de oluşarak süreç tamamlanır. İdrar kanalının kapanması hangi düzeyde durmuşsa o düzeyde hipospadias hastalığı oluşur. Proksimal, ağır hipospadiasda çok erken devirde kapanma durmuş, idrar deliği torbalar düzeyinde, hatta daha altta, perinede olur, pipi eğri ve küçük yapıdadır. Distal, daha hafif hipospadiasda süreç geç periyotta durmuş, idrar deliği pipi ucuna yakın olur. Hastalığın şiddetine nazaran idrar deliği torbaların altından (perine), pipinin ucuna yakın olmak üzere çeşitli düzeylerde olabilir. Hipospadasın birden fazla sınıflandırma formu vardır, fakat pratik olarak üç düzeye ayırabiliriz: distalhipospadias, idrar deliği pipinin ucuna yakın, penil,idrar deliği pipinin gövdesinde, ortalarında, proksimal,idrar deliği pipinin en alt kısmında, torbaların ortası yahut altındadır.
Ameliyat öncesi yapılması gerekenler:
İdrar deliği pipi ucuna çok yakın olan çocuklarda ek hastalık görülme sıklığı azdır. Lakin pipinin daha altından, torbaların ortasından idrar yapan çocuklarda kesinlikle idrar yollarına yahut genital organlara ilişkin ek hastalıklar dikkatlice araştırılmalıdır. Bunun için rutin kan analizleri dışında görüntüleme usulleri kullanılır, üriner sistem ultrasonu, kontrast husus ile mesane ve idrar kanalının görüntülenmesi yapılır, Sistoskopi yapılır, yani kamera ile idrar kanalı ve mesane incelenir, idrar kanalına açılan kızlara ilişkin iç genital yapılar, vajen, uterus bulunabilir. Ağır hipospadiasların cinsiyet gelişim bozukluğu açısından araştırılması gerekir.
Ne vakit ameliyat edilir:
Hipospadias ameliyatı mümkün olduğu kadar erken aylarda yapılır, 6 aylıktan sonra ve bir yaş öncesi yapılabilir. Zira ameliyat sonrası bakım çok kıymetlidir, pipi bölgesinin sürtünme, çarpma, bası üzere travmalardan korunması güzelleşmede ve komplikasyonların önlenmesinde çok tesirlidir. Çocuklar emeklemeden, yürümeden bakımı, ağrı denetimi daha kolaydır, bunlar da güzelleşmeyi olumlu tarafta tesirler. Fakat küçük boyuttaki pipide cerrahi süreç biraz daha zordur ve ileri derecede cerrahi tecrübe gerektirir.
Ameliyatı nasıldır, neler yapılır:
Hipospadias ameliyatında temel olarak idrar deliği pipinin ucuna getirilir, pipinin eğriliği düzeltilir, alt kısımdaki deri eksikliği tamamlanır ve pipinin baş kısmının formu düzeltilir. Pipi ucu ile idrar deliği ortasındaki uzaklık kısa ise, ortada idrar kanalı oluşturacak kâfi doku varsa tek evrede olacak şeklide ameliyat planlanabilir. Lakin ara uzak ve doku yetersizse, pipide çok fazla eğrilik varsa, iki etaplı ameliyat planlanır, birinci etapta eğrilik düzeltilip pipi ucu ve idrar deliği ortasına sünnet derisinin mukozası yahut ağız içi mukoza yeni idrar kanalı oluşturmak için yerleştirilir. İkinci kademede bu mukozadan kolay halde yeni idrar kanalı oluşturulur ve pipi başı, glans düzeltilebilir. Ameliyat sonrası yeni idrar kanalının uygunlaşması için idrar sondası takılıdır ve bu sonda 7-14 gün ortasında takılı kalır. Sonda çekildikten sonra idrar kaçağı (fistül) yahut darlık açısından denetim edilir.
Ameliyat sonrası dikkat edilmesi gerekenler:
Hipospadias ameliyatından sonra tedavi ve bakım çok değerlidir. Özensiz ve yetersiz bir bakım komplikasyonları önemli oranda artırır. Küçük çocukların bakımı ve ameliyat bölgesinin korunması ileri yaşlara nazaran çok daha rahat olduğundan mümkün olduğunca erken ameliyat önerilir (6 ay-bir yaş arası). Çoklukla pansumanı birinci 4 gün açılmaz, açıldıktan sonra tedavi uygulayıp tekrar kapatılır, sonda çekilene kadar bu biçimde tekrarlanır. Sonda çekildikten sonra lokal bakım ve ılık su banyosu ile bir hafta kadar takip edilir, idrar kanalında darlık yahut kaçak denetim edilir.
Ameliyat sonrası komplikasyonlar:
Hipospadias ameliyatının en sık görülen iki komplikasyonu vardır; idrar kanalının daralması ve kaçak (fistül) oluşumu. Bunun dışında pipi eğriliğinin devam etmesi, yeni idrar kanalının büsbütün açılması, pipi baş kısmında form bozukluğunun olması üzere komplikasyonlar da görülebilir. Yeni idrar kanalı ne kadar uzunsa, yani idrar deliği pipi ucundan ne kadar uzaksa komplikasyon görülme riski o kadar artar. Darlık ve kaçak olursa, öncelikle idrar kanalını dilatasyon, genişletme süreci yapılır, devam ederse de ameliyattan en az 6 ay sonra fistül tamiri planlanabilir.
Bu yararlı oldu mu??
0 / 0