Henry Gustav Molaison, ya da meşhur ismiyle H.G.M., nörobilim tarihinin en çok bilinen isimlerinden.
7 yaşındaki bisiklet kazası, 10 yaşında küçük nöbetler görülmesine yol açtı, 16 yaşındaysa daha önemli nöbetler ortaya çıkmaya başladı. Bir mühlet çalışma hayatına ayak uydursa da yüksek dozda ilaçlara karşın nöbetlerini denetim etmekte zorlanınca, 27 yaşında, daha evvel psikoloji alanındaki hastalara uygulanmış olan bir ameliyatı denemeye karar verdi. Bu alanda bir birinci olacaktı ve ameliyatın sonuçları da tam olarak bilinmiyordu. Ve 1953 yılının 25 Ağustosunda, daima hale gelmiş epilepsi nöbetleri şikayetiyle beyin ameliyatına girdi.
Ameliyat sonrası epilepsi büyük oranda tedavi edilmişti. Lakin büyük ölçüde beyin dokusunu çıkarmak, bilhassa de hipokampüs kısmını, büsbütün yeni bir soruna yol açtı. O andan itibaren yeni olaylar, isimler, yerler; kısaca hiçbir yeni anı oluşturamıyordu. Tahminen de en kolay tanımla, yalnızca anı yaşıyordu. Yeni bir duştan uyanıyor üzere, her gün başka ve kendi başınaydı onun için.
‘’Şu an her şey çok açık, ancak az evvel ne oldu?’’ diye sormuştu bir gün. Her gün birebir hekimleri ve hemşireleri gördüğü halde hepsiyle yeni tanışmış üzereydi. Pek zeki bir insandı, lakin tek başına çalışacak yahut yaşayabilecek durumda değildi. Uzun periyotlu hafızayla ilgili kısım olmadan, hayatı bağımsız anlardan oluşur olmuştu.
Bu trajik talihsizliğin tek bir faydası vardı, lakin bir o kadar da büyüktü aslında. Nörobilimciler yıllarca H.G.M ile bir arada çalışarak hafıza oluşumuyla ilgili çığır açan bilgilere ulaştılar. Eksplisit bellek -yeni anıları şuurlu olarak hatırlayabilmemizi sağlayan bellek- yeni bilgileri depolayamıyordu, lakin yaklaşık 20 saniyeye kadar olan bilgileri hatırlamayı sağlayan kısa periyodik bellek sağlamdı. Ayrıyeten nasıl öğrendiğini hatırlayamasa da yeni yetenekler öğrenebiliyordu. Bu bulgular prosedürel hafıza -araba kullanma üzere motor aktiviteleri yapabilmemizi sağlayan şuurlu olmayan hafıza- ile eksplisit hafızayı birbirinden ayırt edebilmemizi sağladı. H.G.M.’nin çocukluk anılarının sağlam olduğu halde yeni anı oluşturamamasıysa hafıza kodlama ve hatırlama süreçlerindeki farklılığı göstermiş oldu. Tahminen de en önemlisiyse, hipokampüsün olmaması durumunda beynin bu kısmının uzun periyotlu eksplisit hafızanın kodlanmasını sağlayan kısım olduğunun ortaya çıkması, fakat kısa vakitli yahut prosedürel hafıza için gerekli olmadığının görülmesiydi.
2008 yılında, 82 yaşındayken hayata gözlerini yumduğunda bile beyninin saklanıp dondurularak çok ince modüller halinde ileriki araştırmalar için kullanılacak olması, onun bilime kattıklarıyla birlikte elbet en büyük miraslardan biri. H.G.M. şu anda hayatta olmasa bile araştırmalara öncülük etmeye devam ediyor ve daha uzunca bir müddet de bilinmeyenleri bulmamıza yardım edecek. Bu çok pahalı mirasın için teşekkürler H.G.M.!
Bu yararlı oldu mu??
0 / 0