Hiçbir yeni doğan canlı insan yavrusu kadar bakıma muhtaç değildir. Yeni doğan bir bebeğin, ebeveynleri tarafından hem fizikî hem de duygusal olarak doyurulmaya muhtaçlığı vardır. Muhtaçlıklarının karşılanması bebek için hayati derecede değerli ve zorunludur.
Bebekle Kurulan Birinci Bağ ve Annenin Rolü
Ebeveynler ya da bakım veren kişi bebek üzerinde çok kıymetli kalıcı izler bırakabilir. Bilhassa anne ile bebek ortasındaki alaka bebeğin geleceğindeki bağları üzerinde de tesirli olacaktır.
Yeni doğan bir bebek birinci ve en değerli bağını annesiyle kurar. Anne bebeğinin tüm fizikî gereksinimlerini giderebilen kişidir. Bebeklerde ortalama 1 yaşına kadar inanç duygusu şekillenmektedir. Bireyin kendine güvenebilmesi, çocuklukta etrafına duyduğu inançla paraleldir. İtimat hissini çocuklukta kazanamayan birisinin bunu sonradan kazanabilmesi çok zordur. Temeldeki itimat hissini kazanabilmek için annenin çocuğuna karşı davranış ve tavırlarında dengeli olması çok değerlidir. Bebeğin muhtaçlıkları karşılanırken bunun aşikâr bir tertip içinde yapılması gerekir. Bu değerlidir zira annesinin sistemli olarak kendisiyle ilgileneceğini bilen bir çocuk ileriye yani yetişkinliğine bu itimat hissini taşıyacaktır. Aksi bir durumda yetişkinlikte kişi bilinmeyen durumlar karşısında panikleyebilir ve çok hassas hale gelebilir.
Çocuk sahibi olmak isteyen çiftlerin, çocuklarının duygusal gereksinimlerine kâfi biçimde karşılık verebilmesi için duygusal manada olgunlaşmaları gerekmektedir. Duygusal olgunlaşmasını sağlayamayan bireylerin anne babalığı benimsemesi de güç olmaktadır.
Gelişim Periyodundaki Takılmalar
İnsanlarda kimi vakit kişiliğin birtakım tarafları belirli bir kademede takılabiliyor. Bu basamak omurundaki makul bir gelişim periyodunu ve bu periyottaki muhtaçlıklarını içeren bir etaptır. Bu durumda birey kâfi bir bütünlük kuramaz. Kişilik yapısında olgunluğa ulaşamamış bir kişi ise bulunduğu gelişim periyoduna uymayan davranışlar sergileyebilir. Muhakkak bir gelişim devrinde çok doyum sağlanmış ya da tam aykırısı bir biçimde hiç doyum sağlanamamışsa benzeri davranışlar ortaya çıkacaktır. Muhtaçlığın çok karşılanması kadar ziyanlı bir durum da hiç karşılanmamasıdır zira bu iki durum da tıpkı oranda ziyan verebilir.
Sorun Dinamikleri
Çocuklarla ebeveynleri ortasındaki sıkıntıların çıkış noktası, anne baba ve onların çocukla kurduğu bağlantıyı kapsamaktadır. Duygusal olarak olgunlaşamamış anne ve babalar çocuklarının sorunlarından yeniden onları sorumlu meblağlar ve bunun sonucunda da çocuklarına karşı öfke ve kızgınlık yaşarlar.
Bir annenin çocuklarına gösterdiği davranış biçimi çoğunlukla kendi çocukluğunda annesiyle olan ilgisinden etkilenir. Anne sevgisinden yoksun kalmış çocukların yetişkinlikte öfkeli ve hırçın bireyler olması olasıdır. Bu sevgiyi sonradan verebilmek ise çok güçtür.
Sonlar
Kimi aileler çocuklarına hudut koyma konusunda fazla rahat davranmaktadır. Bilhassa çocukluğunda otorite figüründen mahrum olarak büyüyenler yetişkinlikte de kendi çocuklarına karşı otorite oluşturmakta zahmet çekerler. Ya da çocukluğunda çok katı bir baskıyla yetişmişse kişi, çocuğunun birebir şeyleri yaşamasını istemediği için hudutları çok gevşek bırakabilmektedir. Sonuç olarak hudutlar konusunda çok baskıcı olmak ya da tam karşıtı davranmak da birebir derecede çocuklara ziyan verebilir. Hudutların uygun çizilemediği çocuklarda topluma alışılmamış davranışlar görülebilir. Çok baskıcı bir tavır ise ebeveyne karşı öfkenin oluşmasına ve benzeri halde öbür insanlara karşı da olumlu yaklaşamamaya neden olabilir.
Ebeveyn Tavrı
Ebeveynlerin ya da bakım veren şahısların çocuğa karşı tavrı öylesine değerlidir ki çocuk bu tavır doğrultusunda benlik kavramını şekillendirir. Anne baba direkt ya da dolaylı bir halde itici bir tavır sergiliyorsa çocuk da kendisini bedelsiz olarak algılayabilir, kendisi hakkında uzun periyodik negatif fikirler geliştirebilir. Çocuklar itici ya da kabul edici her türlü davranışı rahatlıkla ayırt edebilirler. Bebekler annelerinin kendilerine gösterdiği ilgi, sevgi ve her türlü tavrın gerçekçi ya da zorlama olup olmadığını kolaylıkla algılayabilirler.
Ebeveyn tavırları ve bunların çocuk üzerindeki tesirleriyle ilgili daha ayrıntılı bilgi almak isterseniz web sitemizdeki bu mevzuyla ilgili yazılarımızı inceleyebilirsiniz.
Unutulmamalıdır ki şuurlu anne babalar fakat şuurlu çocuklar yetiştirebilir. Ebeveynler eğitilirse çocuklar da eğitimli doğacaktır.
Bu yararlı oldu mu??
0 / 0