İnmemiş testis nedir?
Testis (yumurtalar) bebek anne karnında iken gelişmeye başlar ve hem gelişirken hemde aşağı hakikat hareket eder. Anne karnında 7. ayın sonunda karın içerisinden kasık kanalına geçer, 7-8. aylarda kasık kanalında ilerlemeye devam eder ve genelde 9. ayın sonunda kasık kanalındaki göçünü de tamamlayarak skrotuma (testislerin bulunduğu torba) inerler. Testislerin inişi doğumdan sonra birinci 3 ay içinde de devam eder. Testislerin inişinde mekanik, hormonal ya da kendisinden kaynaklanan rastgele bir sebeple duraklama olursa testis göç yolu üzerinde bir noktada takılı kalır ve inmemiş testis meydana gelir.
Hangi bebeklerde görülür?
Testis göçünü 9 ayda tamamladığından erken doğan bebeklerde görülme sıklığı da doğal olarak yüksektir. Prematürelerde bu oran %30 olarak bildirilmiş iken, vaktinde doğanlarda %2-3 olarak bildirilmiştir. Ancak bebeklerin takip edilmesi sonrasında 1 yaşında bu oranın % 0,8 olarak bildirilmiş olması testisin doğumdan sonra da göçüne devam ettiğini düşünmüştür.
Tek taraflı inmemiş testis % 60 sağ taraftadır, %30 sol tarafta, %10 ise iki taraflı olur.
Neden aşağı inmez?
Testisin göçü sırasında yol gösterici olarak kabul edilen gubenakulum denilen yapının tam gelişmemesi yahut bu yapının gelişmiş olması ancak skrotum (torba) yerine öbür yere bağlı olması ile de testis torbaya ulaşamadığı düşünülmektedir. Testislerin neden aşağı inmediği konusunda tam bir fikir birlikteliği olmasa da hormonal nedenlerden de kaynaklandığı düşünülmektedir.
Testisin inmediği nasıl anlaşılır?
Yumurtaların elle muayene edilmesinde torbada olmaması ile anlaşılabilir. Ülkü bir muayene için odanın sıcak olması, çocuğa nazik davranılması, ayakların çapraz yapılarak karına gerçek çekik olması (kurbağa pozisyonu) ve kasık kanalı sıvazlanarak testis bulunulmaya çalışılmalıdır. Bazen sıcak suya oturtmak da yararlı olaaktır.
Ne üzere testler yapılır?
Genelde elle muayene kâfi olmaktadır. Bazen testis ele gelmez, bu durumda ultrasonografiden yardım alınabilir. Testisin varlığını ve yerleşim yeri %80 oranında gerçek olarak belirlenebilir, lakin ultrasonu yapan kişinin deneyimi çok değerlidir. USG de saptanamaması durumunda Manyetik Rezonans Görüntüleme (MR) uygulanabilir. Bu prosedür % 100 e yakın bilgi verir. Hormon çalışmaları yapılabilir lakin bu yalnızca testisin varlığı hakkında bilgi verir, yeri ve yapısı hakkında fikir sahibi olamayız. Ele gelmeyen inmemiş testis olaylarında en muteber prosedür laparoskopidir. Laparoskopik incelemede testisin varlığı, yeri, boyutu ve yapısı hakkında fikir sahibi olunabilir, tıpkı seansta testisin skrotuma indirilmesi süreci de yapılabilir.
Testis torbada değilse (ele gelmiyorsa) nerededir?
Testisin anne karnında iken böbreğin olduğu bölgede gelişmeye başladığını ve aşağı hakikat göç ettiğini göz önüne alırsak, testis böbrek alt kısmında olabildiği üzere kasık kanalında yahut kasık kanalının çabucak dış ağzında bulunabilir.
Bunun dışında testis aşağı inmiş ancak doğumdan çabucak evvel yahut doğumdan çabucak sonra kendi etrafında dönmesi sonucu (torsiyon) damarları etkilenmiş ve testisler erimiş (atrofi) olabilir, bu hadiselerde da ele gelen testis yoktur.
Testis bazen torbada bazen de torbada olmuyorsa bunun ismi utangaç (retraktil) testistir. Muayene esnasında basitçe torbaya getirilir ve bir müddet torbada kalır. Buna bezer biçimde torbaya zorda olsa getirilebilen testis torbada kalmıyor ve çabucak üst kaçıyorsa buna da gliding (kayan testis) denir.
Testis olağan göçü esnasında farklı bir rotaya yanlışsız yönelmişse buna da ektopik testis denilir. Testis torba dışında penis köküne gerçek, torbanın dış kenarına bacağa gerçek, perine de (makata yakın) olabilir ancak en sık formunda kanaldan çıkmış buna rağmen torbanın üst kısmına yerleşmiştir ve hiçbir halde torbanın alt kısmına kadar getirilemez.
İnmemiş testis tedavi edilmezse ne olur?
İnfertilite (kısırlık): Bilhassa 2 yaşını geçirmiş olmasına karşın tedavi edilmemiş hastalarda daha fazla değer arz etmektedir. Zira testisteki değişiklikler 6. aydan sonra başlar fakat kıymetli değişiklikler 1. yaştan sonra meydana gelir, 2 yaşından sonra bu değişiklikler artık geri dönüşümsüz bir hale gelmektedir. Çocuk sahibi olma mümkünlüğü olağan popülasyonda %85 olarak bulunmuşken, vaktinde ameliyat olmuş tek taraflı inmemiş testislerde bu oran %84, vaktinde tedavi edilmiş iki taraflı inmemiş testisli olgularda %53 olarak bildirilmiştir. Buna rağmen tedavi edilmeyen 2 taraflı testislerde çocuk sahibi olma talihi % 0 lere yakındır.
Malignite (Kanser olma riski): İnmemiş testislerde kanser görülme oranı %1’dir. Sebebi anne karnında bulunduğu vakitten beri tesisin yüksek ısı ve basınca maruz kalmasıdır. Tek taraflı hastalarda 15 defa, iki taraflı olgularda ise 33 kat daha fazladır. Ameliyatla testisin indirilmesi kanser riskini azalmadığı lakin buna karşın teşhisin erken devirde konmasında yardımcı olduğu bilinmektedir.
Kasık Fıtığı: İnmemiş testislerle bir arada % 80 oranında kasık fıtığı bulunur. Fıtığa bağlı sıkıntılar ortaya çıkar.
Testis Torsiyonu: İnmemiş testislerde testisin etrafında dönerek kan dolanımının bozulması oranı olağan testislere nazaran daha yüksektir.
Travma Riski: Kasık kanalında testis fizikî travmaya daha açıktır, daha kolay ezilebilir. Torbada özgür hareket edebildiğinden travmadan daha kolay kurtulur.
Ruhsal Tesirler: Testis yokluğunun ruhsal tesirlerinden korunmak için.
İnmemiş testisin tedavisinde hormon verilirse düzelir mi?
Gerçek inmemiş testiste hormon tedavisinin yeri yoktur. Lakin retraktil testislerde ve torbaya yakın yerleşimli testislerde kimi merkezlerde kullanılmaktadır. Bu gayeyle HCG ve LHRH üzere hormonlar kullanılmış, uzun devirde aktifliğinin çok yüksek olmadığı görüldüğünden terkedilmiştir. Ayrıyeten HCG’ ye bağlı kimi yan tesirler bulunmaktadır. Kemiklerde büyüme plaklarının erken kapanması, kıllanma artışı, testis ve penis boyutunda süreksiz büyüme ve çocukta huzursuzluk bu yan tesirlerin en bilinenleridir. Hormon tedavisi alan hastalarda plasebo ile karşılaştırıldığında manalı bir fark gözlenmemiştir.
İnmemiş testisin ameliyatı ne vakit yapılmalıdır?
İnmemiş testis saptanması durumunda cerrahi olarak testis skrotuma yerleştirilmelidir. Bu işle için ülkü yaş aralığı 6-18 aydır. 2 yaşından sona inmemiş testisli olgularda, testisi oluşturan hücrelerin etkilendiği ve kayba uğradığı bilinmektedir.
Operasyon sonrası nelerle karşılaşacağız?
Genelde günübirlik operasyon olarak yapılmaktadır. Operasyondan 2-3 saat sonra çocuklar taburcu edilir. Ancak az oranda olsa da ameliyat yerinde iltihap, kanama, hematom olabilir. Testis, testisin hudut ve damarları, sperm taşıyan kanal hasar görebilir.
Bu yararlı oldu mu??
0 / 0