|
Bir Çalışma Aracı Olarak Görsel-İşitsel sürüklenmesi Kullanımı – Hızlandırılmış Öğrenme Öğretisi GİRİŞ Bu yazı aslında Dr. Georgi Lozanov,( Bulgar profesör ve psikoterapist), ve yapıtlarına dayanan bir öğretim sistemi incelemekle birlikte nörobilim alanındaki daha yeni teknolojik gelişmelerin bilhassa de AVE methodunun öğrenme/ gevşeme / asimilasyon tekniği geliştirmek için nasıl kullanılabileceğini de inceleyeceğiz.Yazının art planında bir hafta sonu çocuklarım Berdan ve Dersu ile pek de bir şey yapmadan boş boş geçirilmiş bir süreçte onların dinleme kapasiteleri ve benimki ile ortadaki uçurumu(! )keşfetmemle başladı ve bir öğretmen arkadaşın bu mevzuda yazmamı teşviki ile devam etti. DR. Lozanov’un methodu 1966 yılında, Dr. Lozanov Sofya, Bulgaristan Suggestology Araştırma Enstitüsü’nü kurdu. Alışıldık methotların bilakis , Dr. Lozanov rol oynama, oyunlar, görsel sanatlar ve müzik içeren bütünsel bir prosedür geliştirdi. Öğrenme doğal, zevkli bir süreç olacak halde tasarlanmıştı. Öğrenme ortamı inançlı güzel ve mevzu içeriği, kolaylaştırıcı ve öteki öğrencilerle bağlantı ve iştirakin teşvik etmesi için özel olarak tasarlanmıştır. Dr. Lozanov öğrenme sürecinin bu kullanıcı dostu özelliğinin yanı sıra süratli olabilmesi ile de ilgilendi. Telkinle de insanların beden işlevlerini ve beynin her iki tarafını da koordinosyonu yolu ile zihin ve vücut rezervlerini araştırmada yardımcı olmak için tasarlanmış teknikler prosedürünün bir modülü oldu. Bu teknikler Suggestology olarak isimlendirilir ve Raja Yoga ile kontaklı kökleri vardır.Lozanov öğrenme, şifa ve sezgisel gelişimi için değişik metotların uygulamasıyla ilgileniyordu. Dr Lozanov’un birinci programı gevşeme, fotoğraf ve müzik kullanarak yabancı lisan öğretimine odaklanmıştır. Bu formülü kullanarak, öğrenciler bir seansta % 98 oranında ya da daha yeterli bir oranda günde 100 ile 1000 yeni yabancı söz kelime öğrenmeyi başardı. Hızlandırılmış Öğrenme olarak bilinen (veya Superlearning lisan tahsili son derece güzel çalışıyor üzereydi. Batı’da eğitimciler Dr. Lozanov çalışmalarını duyunca klasik sınıflarında bu gerçek olamayacak kadar uygun görünen metodu uygulamak istediler. Dr Jane Bancroft, Toronto Üniversitesi Fransız Doçent,onu takiben 1972 yılında, Iowa Üniversitesi’nden Ray Benitez-Bordon ve Dr. Donald Schuster, Iowa State Üniversitesi Psikoloji Profesörü gelişmiş bellek teknikleri ilgilenmeye başladı ve bu öğrenme sistemlerini denemeye başladı. Öğrencilerin 10 gün içinde tam bir yıl devam etmişcesine İspanyolca öğrendiğini şaşırarak gördüler. DIY SUPERLEARNING – TEKNİĞİ Onların akabinde da Sheila Ostrander ve Lynn Schroeder DIY’ers için Lozanov tekniğinin temel unsurlarını kullanarak ana sınırlarıyla “Superlearning”i geliştirdiler. Nöroterapi – Ses Terapisi Bu yazıda son yıllarda giderek ehemmiyet kazanan ”nöro-bilişsel çalışmalar” ın psikoloji ve nöropsikoloji bilimleri ile olan alakasından yola çıkarak nöroterapinin, his durum bozuklukları, dikkat, okuma-yazma, konuşma ve bellek üzere bilişsel fonksiyonları üzerine tesiri ele alınmıştır. ALGI Şahsî Gelişim ve Danışmanlık Merkezi’nde uygulanan Nöroterapi yaklaşımı bu bağlamda tanıtılacak, dert ve duygu-durum bozuklukları ve dikkat, okuma-yazma, konuşma, bellek ve öğrenme üzere fonksiyonel meselelerin tedavisine yönelik bilimsel alt yapısı açıklanacaktır. Nöroterapi: Epilepsi, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu üzere merkezi hudut sistemi hastalıklarında tamamlayıcı tedavi olarak kullanılmaktadır. Bu metod son yıllarda artan beyin görüntüleme teknikleri ve beyefendisinin elektromanyetik akımlarının izlendiği EEG ölçümlerinden elde edilen sonuçlar ile davranışsal tıbbın bir alt kolu olarak psikonörolojik tedavilerde de faal olarak kullanılmaktadır. Binaural Beat (Binaural; iki kulak ile ilgili, Beat; Vurgu) : Nöroterapi yaklaşımdında kullanılan Binaural Beat tonları, beyin dalgalarını istenen frekansa sürüklemek için kullanılarak şuur durumu değitirebildiği üzere, bu duruma uygun olarak birçok bilişsel sürecin araştırılmasıda da uyarıcı olarak kullanılmaktadır. Bunun yanında etkilediği nörotransmitter salınım bozukluklarında altarnatif bir terapi metodu olarak da göz önünde bulundurulmaktadır. Binaural Beat uyarımı kısaca şu biçimde yaratılır;sağ kulağa 500 Hz sol kulağa 510 Hz saf ses tonu dinletildiğinde 10 Hz frekans süperior kollikulusta oluşur. Bu 10 Hz’lik frekans beyin dalgalarından Alfa frekansına denk düşer ve dinletilen bu ses beynin frekans takip yanıtıyla, baskın beyin dalgalarını Alfa frekansına sürüklemek için kullanılır. Sonuçta beyinde hakim frekans 10 Hz Alfa frekansı olur. Bu durum ise Alfa frekansının yarattığı duygu-durumun ortaya çıkmasını sağlar. Beyin Dalgaları Beynimizde bulunan hudut hücreleri daima olarak birbirleri ile haberleşme halindedir. Bu haberleşme esnasında hudut hücrelerinin ürettikleri elektrokimyasal sinyaller etrafa değişik Uzm. Psk. Okan Karka, 2014 Algı Şahsî Gelişim ve Danışmanlık Merkezi 2 aralıklarda frekans dalgalarının yayılmasına neden olur. Elektorensefalogram yani EEG denilen bir aygıt ile beynin gönderdiği en zayıf dalgalar dahi artık ölçülebilmektedir. Beyin saniyediki titreşim sayısı yani frekanslara nazaran değişen ALFA, DELTA, GAMA, TETA ve BETA denilen farklı dalgalar yayar. Delta; 0.5 – 4Hz.’e kadar yayılmış olan frekanstır. Delta frekansları en yavaş ve yüksek olan dalgalardır. Olağanda yetişkinler uykudayken ağır dalga halinde görülür. Birebir vakitte bebeklerde de görülür. Teta; 4Hz.‘ten 8Hz.’e kadar yayılmış olan frekanstır. Teta genelde çocuklarda görülür. Yaşça daha büyük çocuklarda ve yetişkinlerde tahrik olma durumunda, rehavet çökme halinde ve meditasyon sırasında da görülebilir. Uykunun REM devri, hayal kurma, uyuklama düşünme ve tasarlama üzere bilişsel fonksiyonlarda izlenen beyin dalgası olarak bilinir. Alfa; 8 Hz.‘ten 12 Hz.’e kadar yayılmış olan frekanstır. Hans Berger’in ritmik EEG aktiviteleri sonucu birinci sefer isimlendirilen dalga alfa frekansıdır. Beynin her iki art tarafında da görülür, dominant olarak görüldüğü hemisfer sağ hemisferdir. Kişi kendini rahat ve inançta hissettiği her an beyinde alfa dalgası hakimdir. Beta;12 Hz.‘ten 40 Hz.’e kadar yayılmış olan frekanstır. İki tarafa da simetrik bir formda dağılmış olan ve frontal alandaki en besbelli dalgadır. Beta faaliyeti dikkat, alarm hali ve farkındalığın arttığı hiper uyanıklılık durumlarında izlenir. Düşük düzeylerdeki çoklu yahut farklı beta dalgaları etkin, meşgul yahut dertli düşünme hali ve etkin konsantrasyon ile ilintilidir. Beta frekansı en çok kişi şayet tetikteyse yahut kaygılıysa görülür. Gama; 30 Hz.‘ten 100 Hz.’e kadar yayılmış olan frekanstır. Gama dalgaları, bir maksat uğruna muhakkak bir bilişsel yahut motor işleyişi için nöronları birarada fiyat. Algılama, şuur, ve niyet üzere bilişsel fonksiyonlar esnasında izlenmektedir. Binoral Frekans Farklılıklarının (İki Kulaklı Frekans Farklılıkları – BFD) Tarihçesi ALGI Ferdî Gelişim ve Danışmanlık Merkezi Nöroterapi Programları‘Binoral Vuruş (duyum)’u baz alır. Binoral Duyumun kısa geçmişi: Fizikçi William Henry DOWE tarafından 1935’te keşfedilen binaural beat algılama, kulaklar ortasındaki uzaklıktan ötürü, ses dalgalarının iki kulağa farklı fazlarda gelmesiyle, ses kaynağının yerinin tespitine yaramaktadır. Birinci olarak 1973’te Oster, Auditar Beats in the Brain isimli, Scientific American’da yayınlana n makalesinde, binaural beat ses dalgalarının EEG’de kaydedilebildiğini göstermiştir. Oster makalesininde binaural beats için, beynin sesin lokalizasyonunu nasıl belirlediğini anlamada, bilişsel ve nörolojik çalışmalar için ise tedavi ve teşhis açısından işitsel bozuklukları olmayan bireylerde kullanılabilen bir uyarıcı olarak bahsetmiştir. Ses terapisinde bireye özel olarak hazırlanan nöro-işitsel beyin aktivasyon programları ile beyin binaural beat- çift istikametli vuru- tekniği ile uyarılır. Gündelik hayatın tersine, programlar müddetince Uzm. Psk. Okan Karka, 2014 Algı Ferdî Gelişim ve Danışmanlık Merkezi 3 kişinin sağ ve sol kulağından farklı frekanslarda sesler verilerek beyin dalgalarının düzenlenmesi sağlanır. Ses terapisi, his durum bozuklukları ve dikkat, okuma-yazma, konuşma ve bellek üzere bilişsel fonksiyonların desteklenmesinde direkt tesirli bir usul olarak başta ABD olmak üzere birçok ülkede yıllardır kullanılan bir sistem olarak bilimsel çalışmalar ile ortaya çıkan bir terapidir Tipik bir Nöroterapi Programında Süreç Uzman Psikolog eşliğinde kişi öngörüşmeye alınır. Standart ölçme ve kıymetlendirme süreçleri ile kişinin müracaat nedeni ve beklentileri kıymetlendirilir. Nöroterapi programına uygun bir profil görüldüğü vakit saf ses odyometri testi uygulanarak işitsel işlemleme açısından kişinin durumu tespit edilir. Büsbütün bireye özel olarak hazırlanan Nöroterapi Programı en az 6 en fazla 18 gün, günde 1 ya da 1,5 saatlik seanslar eşliğinde uygulanır. HOLİSTİC NEUROTHERAPHY -BÜTÜNCÜL NÖRALTERAPİ BIO-NEUROFEEDBACK-BİYO-NÖROFİTBEK TERAPİSİ Nöroterapi;epilepsi,ADHD (Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu),anksiyete,panik atak,duygu durum bozukluğu ve gibisi merkezi hudut sistemi bozukluklarında nursing technique(yardımcı teknik) olarak fonksiyon görmektedir. Kısa çizgileri ile ve olabilecek en kolay hali ile bileşenlere bir göz atalım; ANDULLATION THERAPHY (Biyomekanik stimulasyon) Hareket,kas,sinir sistemi ve bilhassa de lenfatik sistem üzere beden doku ve sıvılarına uygulanan biyolojik rezonans titreşimleri’dir.(HOMEOPATİ; Hastalıkların gibisi ile tedavisi demektir.En kolay hali ile örneğin aşı aslında bedendeki hastalık etmeninin zayıflatılmış halidir,yani beden savunma hücrelerine bu zayıf düşmanla tıpkı boksörlerin yaptığı üzere antrenman yaptırırsınız ve asıl düşmanın karşısında hazır hale getirirsiniz. Temel kozmik maddelerden birisi ise BENZERLER KANUNU’dur.Benzer gibisi çeker yahut emsal gibisi çözer.(Uzun mühlet birebir meskende yaşayan karı kocanın yüzleri bile benzeşmeye başlar ya da halk tabiri ile üzüm üzüme baka baka kararır.REZONANS ise benzerler kanununun kıymetli bir prensibi ve homeopatinin nedenidir.Rezonans bir sistemin doğal frekanslarının dışardan tıpkı frekansta bir etken tarafından uyarılması halinde yanlışsız frekans seçilmişse yapıcı- uyarıcı,ters frekans gelmişse yıkıcı- bozucu tesir yapmasıdır.Rezonas aslında bir cismin uzayda mevcut iki haldeki hareketidir;ya ileri-geri ya da aşağı-yukarı…İleri-geri olana titreşim,aşağı üst olana ise salınım denir.Rezonans halinde bir sistemin salınımı belli ve spesifik-kendine mahsus bir frekans taşır.Bu aslında o cismin imzası yahut el izi üzeredir.Aynı vakitte bu salınım bir güç yaratır ve bu güç boşalmazsa cisim ya patlar ya da içine çöker.Mekanik ve az farkla da olsa biyolojik rezonans üç temel şarta bağlıdır: a.Cismin bir doğal frekansı olmalıdır(salınım özelliği) İşte; Andulasyon sistemindeki biyo-mekanik rezonans titreşimlerinin emeli farklı beden doku ve sıvıları üzerinde tesirli olan sempatik(uyumlu-aynı frekansta) titreşimler vasıtası ile varolan blokajların kaldırılması,yetersiz kan akımının ve düşük metabolizma suratının artırılması ve eklenen fazladan gücün toksin ve öbür atık hususların bedenden uzaklaştırılmasında kullanımının sağlanmasıdır.Bu maksatla farklı doku yapılarına ahenk sağlayacak farklı frekanslar tek aygıtta tıpkı anda kullanılır.Tek bir frekans aralığı bu maksat için yetersizdir,yukarda sebebini açıkladık.Bu nedenle başka tüm biyomekanik stimülasyon sistemlerinden esaslı bir kopuş ve yenilik olan bu sistemde mevcut ve doğal olarak her bireyde farklı olan doku yapılarının fonksiyonlarının optimizasyonu için en uygun sempatik titreşimle tanımlanan birden fazla frekans bandının birebir anda farklı dokularda daima modülasyonu-salınımı sağlanmaktadır. Metot kapsamında terapi boyunca kullanıcı denetimli bir kaydedici andulasyon motorunun tesiri sonucu oluşan beden yansılarını bir ivme sensörü vasıtası ile kaydeder,bio-feedback teşhis programı bu sayede saptanan uygun optimal terapi frekansını otomatik olarak atar ve uygular.Bu ise hücresel indirgenmiş güç resterasyonuna yol açar.Hücre zarı tansiyonunun artışı yolu ile hücre zarından iyon akım suratı artar.Özellikle cilt yüzey dokusunda mekanik değişikliklere yol açan 20-80 Hz titreşimler kullanılır.Duyusal hudut uçlarının Pacinian,Meissner’s,Merkel’s,Ruffini mechanoreceptörleri bu mekanik deri deformasyon yahut değişikliklerine çok süratli karşılık vermekte ve saniyede 700 titreşim yapabilmektedir.Mekanik titreşim gücü ise 60m/sn elektiriksel hudut darbeleri haline dönüşmekte,hücre zarı düzeyinde ise bu elektiriksel impulslar kimyasal uyaranlara(nörotransmitter) dönüştürülüp kas hücreleri vasıtası ile direkt temas ettikleri organa tesir etmektedirler. Terapi üç taraflı bir aktivite yaratır: oksijen,iyonlar,gıda unsurlarının nakillerinin artışı yolu ile hücre zarı boyunca tüm taşıma sistemlerinin bir optimizasyonunun sağlanması,ikinci olarak hücrede mitokondrinin biyokimyasal süreçler(Krebs döngüsü ve oksidatif fosforilasyon)üzerinden enerji(ATP) üretmesinin teşvik edilmesi,son olarak da lenfatik sistemin aktivasyonu sayesinde ziyanlı atıkların bedenden atılımının hızlandırılması… Bu terapinin 2.ayağındaki MEDİKAL İNFRARUJ ISISI(NIR) yeniden kan damarlarında genişleme ve sirkülasyonda artma,metabolizmada hızlanmayı sağlar.Kontrollü çalışmalarda ATS uygulaması sonucu HDL Kolesterol düzeyinde artma,sedimentasyon SR suratında düşme,CRP suratında düşme gösterilmiştir.ATS’nin üçüncü bileşeni ise ayak reflexsolojisidir. Andulasyon terapisi nin tarihi 1880’ de Charcot’un Parkinson hastaları için geliştirdiği vibrasyonlu sandalye ile başlar,Nazarov,Biermen,Wellens,Mainzar ve Stutz tarafından geliştirilir. AVE(AUDI-VISUAL ENTRAINMENT)(Ses ve ışık stimülasyonu) Biyofeedback beden sistemleri hakkında elektrofizyolojik aygıtlar yolu ile toplanan bilgilerin düzenlenmesi yolu ile bu sistemlerin fonksiyonlarının(beyin dalgaları,kas tonusu,deri iletkenliği,kalp suratı,ağrı algısı gibi) irade yolu ile regüle edilmesidir.Ancak bedende bu denetim sisteminden evvel gelen ,daha kolay temel birtakım denetim yolları da vardır.’’OPEN LOOP’’ ve ‘’CLOSE LOOP’’ buna örnektir.Feedback ile bunlar ortasındaki farkı vaktinde okullarda çok başımızı ağrıtan meşhuur havuz sorunu ile açıklamaya çalışalım; Open loop sistemde bir havuzu 10 musluk dolduruyor olsun,10 musluk da boşaltsın;şayet dolduran musluk şiddeti 1,boşaltan da 1 ise sisteminiz stabil kalır.Dolduran 2 boşaltan 1 düzeyinde ise havuz taşar,tersi durumda ise havuzunuz boşalır.Close loop da ise havuzun su düzeyini yahut boşalma düzeyini havuza su basan yahut boşaltan musluklara bir sensörle bildirirsiniz,musluklar bu düzeye nazaran suyu açar yahut kısar,böylece istenen seviyeyi tutturursunuz.Park ve bahçelerdeki süs havuzları, şelaleler bu temele nazaran çalışırlar. Koku hariç tüm duyularımız serebral kortex yolu ile talamusa erişir,talamus ise kortexle yüksek sinirsel kontağı sayesinde kortikal aktiviteyi yönlendirir.Beynin nöronal aktivitesi 0.5-25Hz ortası frekansla uyarılır.TOUCH(Dokunma),FOTIC(Işık) ve AUDITORY(Ses) uyarımları beyin dalga aktivitesini tesirler.Dokunma ve deri iletkenliği konusunu Andulasyon terapisi kapsamında inceledik. İşitsel ve görsel ihtar AVE ise ses ve ışık simülasyonu ile EEG dalgalarının regüle edilmesidir.Açık döngü AVE simülasyonunda geri besleme yahut denetim yokken kapalı sistemlerde EEG reaksiyonları bu hedefle kullanılır. Fotik simülasyonla ilgili birinci klinik rapor Fransa’da Pierre Janet’in SalpêtrièreHastahanesi’nde ansiyete ve histeri krizleri geçiren bir bayanın örgü örerken önünde oturduğu titrek gazışığı lambası nedeni ile krizlerde azalmaya öteki etmenlerin sırayla elenmesi sonucu fotik uyarımın sebep olduğunu saptaması ile litaretüre girdi.(Alanı geliştirenler ortasında Walter,Kroger,Schneider,Huxley,Collura,Thomas ve D.Siever anılmalıdır.) Ses simülasyonu ile ilgili birinci çalışma ise W.H.Dowe tarafından yapılmış,G.Oster tarafından geliştirilmiştir. Bineural Beat İhtarım denen bu usulde,iki kulağa iki başka frekansta bir ton verildiğinde beyin bineural beat denen üçüncü bir ton algılıyor.Örneğin sağ kulağa 500 Hz sol kulağa 510 Hz ses tonu dinletilirse superior collucus’ta 10 Hz frekans oluşuyor.Bu 10 Hz frekans ise beyin dalgalarından alfa dalgasını tetikliyor,uyarıyor,sürüklüyor.Sonuçta beyinde hakim frekans 10 Hz frekans oluyor.Dolayısı ile AVE tesiri ile EEG aktivitelerinin değiştirilmesi,ayrışmış indüksiyon,limbik stabilizasyon,melatonin,beta endorfin,serotonin,nörepinefrin üzere nörotransmitterlerin üretiminde ve serebral kan akımında artış sözkonusu olmaktadır. AVE sistemindeki CES modülü ise non-invaziv cranial electric stimulation sağlamaktadır.Bu yol aslında 2000 yıldır bilinip kullanılmıştır.İlk olarak Roma’lı doktor Scribonius Largus bu maksatla torpido balıklarını kullanmıştır.Yine GALEN elektrikli kimi balıkları kullanmıştır.Bu alanda G.Aldini,A.Volta,Leduc,Rouxeau,Patterson da anılmadan geçmemelidir. CES yolu ile serotonin,GABA,endorfin,norepinefrin ve dopamin ölçüsünün arttığı,kortizol oranın azaldığı,alfa dalgalarının arttığı gösterilmiştir. |
Bu yararlı oldu mu??
0 / 0