Beynin Yarıküreleri Bir Kent Efsanesi mi?
Bu husustaki bir evvelki yazımızı okumanızı diliyorum (bu yazıyı daha net anlamanız için ..)
Sağ/sol beyin ve serebral korteks / limbik sistem ortası fark ve benzerliklere tekrar bir göz atarsak ;
Sol beyin: Matematik, Lisan, Mantık, İrdeleme, Yazma
Sağ beyin: Hayal gücü, Renk, Müzik, Ahenk, Hayal kurma ile ilintili görünmektedir.
Beynin üzerini kırış kırış bir elbise üzere örten serebral korteks rasyonel, entelektüel faaliyetleri üstlenirken eski beyin, sürüngen beyni, şuur dışı beyin diye isimlendirilen limbik sistemi içeren kısım beklendiği üzere daha çok ısı denetimi, tansiyon, kimyasal kıymet vb. faaliyetleri denetim eder . (Bu olağandır çünkü zeka ve akıl evrimsel süreçte beyne daha sonra, uzun bir süreç yaşayarak eklenmiştir).
Genel sınırları ile bir kent efsanesi beynin sağ yarısının bedeninin sol yanını, sol yarısının da bedeninin sağ yarısını denetim ettiğini, bayanlarda sağ yarının erkeklerde sol yarının güçlü olduğunu iddaa eder. Bunda birtakım gerçekle olsa da yanlış bir iddaadır(buna ilerde bakacağız).
Bununla ilgili bir iki deneme yapabilme bahtımız var. Cep telefonunuzla karşınızdakinin konuşmasını sol kulağınızla dinleyin . O kişi size daima “sersem“ desin. Ses tonuna ağırlaşacak, kendinizi makûs hissedeceksiniz. Artık sağ kulağınızla dinleyin tekrar “sersem“ deniyor. Lakin ses tonu dışında mantıklı sebep ve sonuç münasebeti kuracaksınız. “Bu adam(kadın) neden bana ‘sersem sersem,sersem…“ diyor?
Tıpkı şeyi bir arkadaşınızla şu formda deneyin :
Karşınızdaki ile konuşurken gözlerinizi sola kaydırın; karşınızdaki size “Sevgilim, dün akşam Boğaziçi Bar’da seni düşündüm !“ desin. Yorumunuz şöyle olacak : ‘Canııım, beni seviyor ya, bu kız(oğlan)! ‘ Aksisini yapın artık; bu sefer tutumunuz birden değişecek ‘ ulen bu kız (oğlan) bara kimle gitmiş, aboov beni aldatıyor yahu!’
Lakin Daniel COLEMAN, Fred SCHİFFERS, Gared MORGON, Trevor BONTLEY üzere nörolog ve psikiyatristlerce geliştirilen ve naçizane ben, Nörolog Hugo CHOİ, Nörolog Luigi BİANCA tarafından geliştirilen ‘holistik sistem’ kelam konusu bölünmüş beyin anlayışını kabul etmemektedir.
Aslında evet, üstte anlatılan cinste bir kompartımanlaşma mevcuttur lakin bu bir fabrikadaki üretim sınırına misal ; kısımların hepsinin birbirine hiç benzemeyen, örtüşmeyen sistem, usul, süreçleri mevcuttur( ve hatta bir üretim sınırında çalışan personelin öteki sınır hakkında hiç bilgisi olmaması üzere birbirinden kopuktur) lakin sonuncu eser bu sınırların toplamının sonucudur.
Tekrar aslında, iki yarıküreyi ameliyatla ayırmış olsak birebir başta iki beyin yaratmış oluruz!
Holistik Sistemin iddaası şudur; iki yarıkürenin tüm özelliklerinin korunup birleştirilmesi sonucu Voltran’ı oluşturmak mümkündür.
Ord. Prof. Reha Oğuz Türkken bir çalışmasında şunu saptar;
Batı insanı soldan sağa yazı ile tahminen analitik fikir, mantık konusunu tetiklemiş, düşünüş formu buna nazaran şekillenmiştir lakin bu “aşırı mantıklı“ düşünme formu hisleri öldürmüştür. Sözel kültürü, hafıza ve anımsama gücünü yok etmiştir. Doğal olarak da sağdan sola yazma duygu-sezgi yüklü kanıya güç vererek Doğu Kültürünü farklılaştırmıştır.(ülkemizde yalnızca dini açıdan ve çok bilinmeden kullanılan Arapça aslında bu hali ile şiirsel bir lisandır. Çünkü üretildiği coğrafya aslında buna uygundur; uçsuz bucaksız biz çöl; üzerinde hiçbir şey olmayan bir yer. Bu yer doğal olarak hiçbir şeyi her şeye dönüştürür ancak hayalinizde, şuurunuzda, ruhunuzda. Serap görme beynin bir tepkisidir).
Beynimizde toplam 100 milyar hücre vardır. Bunun %15’i (15 milyar) nörondan oluşur. Bunlar 100 trilyon dendrit ve aksan terminali oluşturur, sonuçta da 50 trilyon temas yeri (sinops) oluşur. Bu kontakları ip yumağı üzere çözmeye kalksak 500 bin km yol alırlar(ve bunu 1.5 kg’lık bir et modülü yapar!) yaklaşık 70 yıl yaşasak 15 trilyon birim/bit bilgi üretiriz. Dakikada 4.999, saatte 2.000.000 ,günde 50.000.000 bitlik bilgi!!!
Diyelim ki bilgisayarcımıza buna benzeri bilgisayar toplatacağız; adamcağıza 500 trilyar dolar vermemiz gerekir. Zavallı bu parayı harcayamaz çünkü 1 trilyon watt güce gerek duyduğu için parayı TEK’e ödemek zorunda kalır. Şunu söylemek gerek ; beyin yaşlanmaz ve gençleşmez. Doğumda var olan nöronların her 10 yıl % 10 unu yitiririz. Yitirilenin yerine yenisini de üretemeyiz. Bedeninin toplam gücünün %20 sini beyin tüketir. Bu nedenle de uykuda bile asla dinlenme moduna geçmez. Bu 3 durumun temel nedeni: Beyindeki temasların SERİ ve PARALEL yol izlemesidir.(Neurofeedback= Nöroterapi buna bağlıdır).
Beynin bu güç tüketimindeki çılgın suratın temel sebebi son yıllarda anlaşıldı. Alexander ALEKHİNE, Moxwell MALTZ, Bernie ZİLBERGELD, Arnold LAZARUS vb araştırmacılar gerçek tecrübe ile zihinde canlandırma/hayal etme tecrübesi ortasında emsal gücün kullanıldığını ve merkezi hudut sisteminin tıpkı ölçüde etkilendiğini gösterdiler.
Arizona basketbol grubundaki çalışmada 5 kişi hür atış yaparken 5 sportmen yalnızca bunu düşünmüş.Bu 10 kişinin çabucak hemen tıpkı oranda güç ürettiği saptanmıştır.
Beynin bu plastisitesine bir öteki yazıda bakacağız.
Nörofiz. Duru Hakan Karabacak
15.07.2019
Bu yararlı oldu mu??
0 / 0