Beynimiz 1 Kg’dan biraz daha ağır (Einstein üzere bir dehaysanız tahminen 1-2 Gr fazlanız olabilir), küflenmiş lor peyniri üzere makûs kokulu(gençseniz koku biraz daha dayanılır haldedir, ruhunuz öldüyse dayanılmazdır),pelte kıvam ve tadında( Kuzuların Sessizliği sinemasındaki üzere tatmanızı tavsiye etmeyiz) bir unsurdan oluşur dediğimiz vakit yüzünüzü buruşturmayınız lütfen; çünkü yapacak bir şey yok, işte tüm gereç bu;ancak beyniniz olmasaydı siz siz olamazdınız, yüzünüzü bile buruşturamazdınız;akıllı olun!
Beyniniz Tokat cevizine benzeri,kafatasınız da ceviz kabuğu üzere onu korur. Ceviz üzere de 2 kısımdan oluşur. Cevizin kısımları birbirinden farksızdır fakat beyniniz biraz farklıdır; beynin sol yanı bedenin sağ, sağ yanı ise sol yanının denetimini sağlar. Yani sağı solu belirli olmaz. Sol kısım genel olarak konuşma, matematik, muhakkak tertipte yapılan işler(ayakkabınızı bağlamak gibi),sağ yan ise fotoğraf, görsel hafızadan sorumludur. İkisi ortasındaki cevizin ortasındaki zara benzeyen nasırsı madde(corpus callosum) ise iki yarı küre ortasındaki alakayı sağlar.
Yani oda arkadaşınızın masanızın yanına fırlattığı müthiş görünüm ve kokulu çorabı sol yarı küre algılar,sağ yarı küre ile gözünüzde canlandırırsınız,koku iletisi yerine ulaştığı vakit burnunuzu direği sızlar;ama köprü bir müddet sonra bildiri yollamayı katıca kokuya alışırsınız.(Size tavsiyemiz beyninizi değil oda arkadaşınızı değiştirin)
Artık biraz daha derinlemesine bakalım: varsayımsal cevizimizi sağ/sol diye değil de yukardan aşağı hakikat dilimlersek ne görürüz;en üstte beyin kabuğu(CORTEX) vardır. Beynin doğal olarak gelişimini en son tamamlamış bölgesi,VÜCUDUN DENETİM MERKEZİ işte burasıdır. Bu bölgeyi ise gözlerimizin az üzerinden başlayarak ensemizin tabanına dek uzanan tekrar varsayımsal bir çizgi ile bölümlersek şu bölgeleri görürüz;
Frontal Bölge; Gözün üstünden başlayarak zirvede genelde erkeklerde saçın dökülmeye başladığı kısma dek uzanır.
Bunun alnımıza denk düşen kısmına biz BEYİN ÖN BÖLGESİ deriz.Tepedeki kısım ise bedenin istemli hareketlerini denetim eden Motor Cortex’dir.
Paryetal Bölge; Zirve noktasında başlar ve yeniden erkeklerde ensenin katmerlendiği kısımda biter. Bunun ucunda ise duyuların işlendiği Sensoriel Cotex bulunur.
Temporal Bölge;Şakaklarımız ortasında görünmez bir kulaklık hayal edin…
Oxipital Bölge:Paryetal bölgenin tabanı,beynin tabanı,yakışıklı,güzel bir ağabeyimizdir.Genelde görme işine bakar.
Tüm bu bölgelerin toplamı ŞUUR dediğimiz şeyi oluşturur.
Ceviz sert olduğu için örneğimizi portakala dönüştürüp devam edersek cortexi yani kabuğu soyarsak ulaşacağımız kısma Orta Beyin deriz.Bu ise 6 kısımdan oluşur:
Talamus;Vücuttan gelen bilgilerin beyne dağıldığı trafo merkezi üzeredir. Milivolt seviyedeki elektrik akımı burada doğar.
Hipotalamus;Beynin kısımlarından topladığı buyrukları uygulayarak bedenin olağan ve uyumlu çalışmasını sağlayan kumandana benzeri.
Hipofiz; Hipotalamusun emireri üzeredir.
Amigdala;Duygusal reaksiyonların bellek deposudur.’’..sen evlendiğimizde sene 1917 ayağıma basıp nasırımı sızlattıydın..’’dedirten kısımdır.
Hipokampus;Uzun müddetli bellek bilgisi deposudur.’’..ben o gün aslında dejavu yaşıyordum senin değil Mısır Kraliçesi Kleopatra’nın ayağına basıyordum..’’ dedirterek mahfımıza sebep olan kısımdır.
Bazal Ganglion; Beden hareketleri, uyanıklık, öğrenme üzere mevzularda yardımcı vazifelidir.
Bu altı sistemin toplamına LİMBİK SİSTEM denir. Limbik sistem BİLİNÇALTI denen şeyi şekillendirir. Portakalın merkezi ise beyin sapıdır. Burası en ilkel beyin kısmıdır. Nefes alma,kalp atışı üzere metabolik istem dışı özellikleri düzenler.
İmtihan sırasında bir gün evvel derse çalışmamışsak çoklukla cortex devreden çıkar beyin sapı devreye girer,nefesimiz kesilir, kalbimiz meczup üzere atmaya başlar ve karşılıkları limbik sistemden sallamaya başlarız’’..ya şundadır ya bunda!’’
Beynin yapılarını az çok inceledik fakat hala temele inemedik; biraz daha derinlemesine bakalım; beyin NÖRON denen hudut hücrelerinden oluşur. (Beynin 1 cm3 lük bir bölgesinde bir trilyon kontağa sahip, 100 milyar hudut hücresi bulunmaktadır. Bu 100 milyar hudut hücresi ortasında saniyede 10 milyon x milyar kez ihtar iletimi olmaktadır. Yalnızca bu kadar bilgiden bile anlaşılacağı üzere, insan beyni hiç bir bilgisayarla karşılaştırılamayacak kadar karmaşık ve üstün bir sisteme sahiptir.) Bunlar ise akson, dendrit ve ortalarındaki sinaps denen irtibat noktalarından.
Beynin çalışması hücrelerin kendi içindeki elektriksel ve kendi ortalarındaki kimyasal iletimle olur. Hücrelerin iç kısmı negatif, dışı olumlu, hücre zarı ise tarafsızdır. Bilgi akson üzerinden elektrik sinyali halinde ilerler, hücreler ortası boşlukta kimyasal sinyallere dönüşerek haber kaynağı halini alır. Bu dönüşümü ise NÖROTRANSMİTTER denen hususlar sağlar. İki hücre ortasındaki bu hususlar yolu ile bir yüklenme olunca nötr hücre zarında bir değişim olur; hücre pasif halden etkin hale geçer; yani bir aksiyon potansiyeli olur. Tabirler gözünüzü korkutmasın; ismi üstünde EKŞİN! Aksiyon potansiyeli olmaksızın hudut sistemi harekete geçemez. İhtarım gücü olarak bu ekşin şiddeti değişmez lakin kimyasal yolda belli bir birikim ve eşik pahası aşılınca(amino asit depolarizasyonu EPSP)bilgi transferi gerçekleşir. Stadlardaki Meksika dalgası üzere ya da kulaktan kulağa oyunu üzere yani…
Orta beyindeki Talamusun yaydığı mikrovolt seviyesindeki elektrik akımı böylelikle bilgilerin dağıtımını sağlar. EEG işte bu saniyedeki ortaya çıkan dalgaların sıklıklarını saptayan bir sistemdir. Bu dalgaların her birinin sıklıkları ve tesir sistemleri birbirinden farklıdır;
GAMMA 30 Hz’den büyük, BETA (13-30 Hz) , ALPHA (8-12 Hz), THETA (4-8 Hz) VE DELTA (4 Hz’DEN küçük)
Bu dalgaların tamamı bedenimizde farklı işlevsel fonksiyonlara yol açar Örneğin : Beynimiz “etkin” zeka için 13 Hz (yüksek alpha ve düşük beta ) kullanır. Sıklıkla, öğrenme zahmeti ve dikkat sorunları gösteren bireylerde beynin belirli bölgelerinde, birbirini izleyen işleri ve matematik hesaplarını yapmaktaki beceriyi etkileyen 13 Hz aktivitede eksiklik görülür
Delta (0.1 –3 Hz)
En düşük frekanslar deltadır. 4 Hz’den düşüktür ve derin uykuda görülür ve kimi olağandışı süreçlerde birebir vakitte “empati hali” hissedildiğinde delta dalgaları bilinçaltı kanıyı yansıtır. 1 yaşa kadar olan bebeklerde dominant ritimdir ve uykunun 3. ve 4. evresinde bulunur.Amplitude’i en yüksek ve en yavaş dalgadır. Fizikî dünyadaki farkındalığımızı azaltmak için delta dalgalarını arttırırız. Birebir vakitte bilinçaltı kanılarımıza delta dalgaları vasıtasıyla ulaşırız.
Performans arttırmak isteyenler delta dalgalarını azaltır ve yüksek odaklanma ve peak performans (yüksek performans)elde edilir.
Lakin, Dikkat Eksikliği teşhisi konmuş bireyler odaklanmaya çalıştıklarında delta dalgalarını düşüreceklerine arttırırlar. Uygun olmayan delta dalgaları odaklanmayı ve dikkati önemli bir formda kısıtlar..
Delta (0.1-3 Hz) : Dağılım : Ekseriyetle geniş ya da bilateral yayılmış olabilir, yaygın.
Subjektif his durumları : derin, hayalsiz uyku, non-rem uyku, trans hali, bilinçsiz.
Bağlı iş ve davranışlar : uyuşukluk, hareketsizlik, d
ikkatsiz Fizyolojik ilgi : hareketsiz, çabucak harekete geçememe. Arttırılırsa uykuya, trans haline, derin gevşeme durumuna neden olur.
Theta (4-8 Hz)
Theta 3.5 – 7.5 Hz ortasında faaliyet gösterir ve “yavaş” aktivite olarak sınıflanır. Yaratıcılık, sezgi, hayal kurma, fantezi kurma ve anılar, hisler, heyecan uyandıran olaylar için bir çeşit mahzen üzeredir.
Theta dalgaları içe dönük odaklanma, meditasyon, dua ve manevî farkındalık sırasında kuvvetlidir. Uyanık olma ve uyku ortasındaki durumu yansıtır. Bilinçaltıyla ilgilidir.
Uyanık haldeki yetişkinler için olağandışı ancak uyku sırasında olması olağandır. Theta hippocampal ve limbik sistem bölgesindeki aktiviteyi yansıtır. Theta kaygı, kuruntu, huzursuzluk ve çekingenlik sırasında gözlemlenir.
Theta dalgası olağan işlev ediyor göründüğü vakit, öğrenme ve hafıza üzere kompleks davranışları ilerletir. Olağandışı duygusal durumlarda, gerilim yahut hastalık üzere, üç büyük vericide (transmitter) dengesizlik olabilir ve bu da olağan dışı davranışlara neden olur.
Dağılım : ekseriyetle bölgesel, birçok lobu içerebilir, yanal ya da yayılmış olabilir.
Alpha (8-12 Hz)
Alpha dalgaları 7.5 ve 13 Hz ortasındadır. Alpha dalgalarının can alıcı noktası 10 Hz civarındadır. Sağlıklı alpha üretimi, zihinsel beceriyi arttırır, zihinsel ahenge yardımcı olur, rahatlama hissini arttırır. Gevşemiş, rahatlamış olağan insanlarda görülen en önemli ritimdir. Hayatımızın büyük bir kısmında, bilhassa 13 yaştan sonra mevcuttur.
Occipital bölgede (kafanın art tarafı) ve frontal kortekste yoğunluktadır. Alpha dışadönüklük (içe dönüklerde daha az), yaratıcılık ( yaratıcı bireylerde dinlerken ve yaratıcı bir sorunun sonucuna ulaşırken alpha gözlemlenir) ve zihinsel aktivite sağlar.
Beta (12 Hz üstünde)
Beta aktivitesi süratli bir aktivitedir. 14 ve üstü frekanstadır. Eş vakitli olmayan faal beyin dokusunu yansıtır. Simetrik dağılımda çoklukla her iki tarafta görülür, önde daha fazladır. (frontal) Kortikal hasarda kaybolabilir ya da azalabilir.
Gözlerimiz açıkken, dinlerken, düşünürken, analitik bir sorun çözerken, karar verme yahut yargıya varma durumunda, etrafımızda olan biten bilgiyi sürece sırasında etkindir.
Düşük beta (12-15 Hz), “SMR”
Dağılım : yan tarafta ve lobda lokalizedir ( frontal, occipital vb)Subjektif his durumları : odaklanmış lakin rahat, entegre düşük smr “Dikkat Eksikliği Hastalığına” yol açabilir, odaklanmış dikkatte eksiklik.
Eğitimin Tesirleri : SMR’yi arttırmak rahat odaklanma sağlar, dikkat gerektiren yetenekler düzeltilebilir.
İşte bu temel dalga tipleri beynin bilhassa cortex kısmında ve buradaki bölgelerde farklı duyarlılıklara yol açar. Frontal bölge hassaslıkları; bu bölge dikkat, sabır, moral motivasyon, vakit idaresi, yargılama, planlama, dürtü denetimi, tertipli olma, empati, yanlışlardan ders çıkarma, self denetim, kısa müddetli hafıza denetimi, limbik sistemin baskılanarak duygusal değil mantıksal kararlar verilmesinin sağlanması, bedenin nizamlı çalışmasını hormonal ve sinirsel yollarla sağlayan HPA(Hipotalamus,Pitutier-hipofiz,Adrenal) yolunun denetimi üzere temel özellikleri denetim eder.
Genetik rahatsızlıklar, annenin kortizol yüksekliği, alkol-uyuşturucu alışkanlığı, güç doğum,1 yaşına dek anne sütü alamama, ensefalit, menenjit üzere hastalıklar, ateşli havale, besin zehirlenmeleri, berbat hayat stili, gerilim ve baş darbeleri bu bölgede duyarlılıklara yol açar.
Temporal bölge hassaslıkları; Bellek, duygusal istikrar ve toplumsallaşma, tecrübelerin ortak merkezidir. Konuşma, görsel bellek bu bölgede yer alır. Unutkanlık, nedensiz panik, okumada öğrenme zorluğu, kuşkulu fikir, saygısızlık, duygusal dengesizlik, metafizige çok ilgi, nedensiz baş, mide ağrıları, görmede anormallikler, disleksi, dispraxi, diskakuli üzere bozukluklara yol açar.
Paryetal bölge hassaslıkları; bu bölge duyusal bilgileri işler, dokunma, ağrı, basınç, sıcaklık duyularını şekillendirir, uzaysal pozisyonu, el ve ayakların durumunu, hareket yönlendirilmesini, sağ-sol ayrımını, 3 boyutlu kavramayı sağlar. Bozulması halinde konum kaybı, yazma, okuma, sağ-sol ayrımı zorlukları, sayı sayma, sorun çözme problemleri baş gösterir. Oksipital bölge hassaslıkları;renk tanıma,disgrafi üzere rahatsızlıklar baş gösterir.
Şayet beynimizin denetim bölgesi olan cortex işini gerçek yapıyorsa bedenimiz HOMEOSTAZ=DENGE halindedir. Sorun varsa ALLOSTAZ halindeyizdir. Sorun sürüyorsa OVERLOAD çok yüklenme durumu sözkonusudur, tedbir alınmazsa sistem çöker, hapı yuttuğunuzun resmidir bile diyemeyiz, çünkü artık hapı yutsanız da yarar etmez. Alostaz halini yolu hastaneye düşmüş herkes az çok bilir;’’kan basıncı-tansiyon artmışsa, kalp suratı artmışsa, teneffüs suratı, kan şekeri, LDL kolesterol, kortizol, adrenalin, noradrenalin artmışsa, DHEA sülfat azalmışsa, HDL kolesterol azalmışsa, barsak hareketleri azalmışsa….’’HASTASINIZ ,beyniniz HPA yolunu denetim edemiyor demektir.
DEHB’de bilhassa frontal bölge üzerinde şekillenen bir allostaz halidir.Ancak bazılarınca bilhassa de ilaç şirketlerince tanımlandığı üzere bir HASTALIK durumu değildir. 3-21 yaş aralığında yani beynin temel gelişim devrinde ortaya çıkar fakat sağaltımı yoluna gidilmezse yakanızı ömür uzunluğu bırakmaz. Bazen de biçim değiştirir yani biraz ALIEN&PREDETOR ’filmi tadında bir durum sözkonusudur. Tıpkı baş darbeleri, inme, epilepsi, fibromiyalji, kronik yorgunluk üzere sendromlarda olduğu üzere DEHB olaylarının birçoklarında TETA ve YAVAŞ ALFA etkinliğinde bariz artış vardır.
Şimdiki ve klâsik sagaltım metodları yüklü olarak ilaç şirketlerinin manipülasyonu sonucu beynin kimyasal yani transmitter unsurlar üzerinden çalışmasına tesir etmek üzerine inşa edilmişlerdir. Örneğin depresyon tedavisinde bir nörotransmitter olan SEROTONİN azalması nedeni ile hücrelerarası elektriksel iletim de azalıyor. Serotoninin yeğane kaynağı beynin dayanak hücreleridir.; besinlerle serotonin alamayız.
Proteinli yiyecekler beyin denetiminde serotonine dönüştürülür. Depresyon tedavisinde(!)kullanılan ilaçlar serotoninin zayıf bölgelerde daha fazla kalmasını(salınımının gecikmesini)sağlayarak aktifliğini artırmayı gayeler. ÂLÂ FİKİR! Yani maksat bedendeki serotoninin ölçüsüne dokunmadan,az olan serotoninin daha tesirli olmasını sağlamak; BALLI BÖREK! Ancak işte burada o pis kokulu beyin, beyinliğini ortaya koyuyor;normal ve doğal proteinXserotonin üretimini durdurarak az bir serotoninle olağan olduğunu fark ediyor ve serotonin üretimini durduruyor. Pekala ilaç şirketi bu durumda ne öneriyor? DOZU ARTIRMAK! Zira işi yanlış bir noktadan ele almış durumdalar; hücre içi iletimi önceleyerek bunun akabinde hücrelerarası iletimi düzenlemek gerekirken temeli çürük bırakarak 4-5.katı inşaya çalışmak…ASIL SAGALTIM PROSEDÜRÜ ŞU OLMALIDIR;
HÜCRE İÇİ ELEKTRİK AKIMININ DÜZENLENMESİ;NEUROFEEDBACK
BEYİN HÜCRELERİNİN DAHA ÇOK NÖROTRANSMİTTER ÜRETMESİNİ SAĞLAYACAK DOĞAL BESLENME –YAŞAM TARZI-DESTEK BİTKİSEL DESTEKLER
Pekala de neurofeedback nasıl işlemektedir;
Beşerler makinalarla bağlantı kurmak için çeşitli araçlardan faydalanır: Klavyeler, fareler, “joystick”ler, kameralar, mikrofonlar. vs. Tüm bu komut verme araçları kullanıcın beyninin kas sistemini denetim etmesi sayesinde fonksiyon kazanırlar.Ancak kimi hallerde bu bağlantı mümkün olmamaktadır. Örneğin motor nöron hastalıklarından biri olan amiyotrofik lateral sklerozis (
ALS) , beyin kökü travması, beyin ya da omurilik yaralanması, serebral palsi, kas distrofileri ve çoklu skleroz üzere nöron hastalıkları insanların istemli hareketlerini engellemektedir .Sadece ALS’den ABD ‘de 30.000 dünyada 2.000.000’a yakın hasta etkilen- mektedir. Her yıl ise 5.000 civarı hasta kayda alınmaktadır.(STEPHAN HAWKING,KOÇ HOLDING TARAF.KR.BŞK.VEKİLİ SUNA KIRAÇ, FENERBEHÇELİ FUTBOLCU SEDAT BALKANLI ÜNLÜ HASTALARDANDIR)
ALS hastalığı yalnızca motor nöronları tesirler; hastanın bilişsel fonksiyonlarına bir ziyan vermez. Hafıza, zekâ ve kişilik korunur. Hastalar görebilir, duyabilir, koklayabilir ve dokunsal uyaranları yorumlayabilirler . Şayet hastanın beynindeki sinirsel aktifliği direkt yorumlayabilecek bir teknoloji geliştirilebilirse hastanın etrafındaki araçlarla ve beşerlerle bağlantı kurması mümkün olabilir. Yani burada asıl gaye direkt niyetleri kullanarak öteki bir orta katmana (kas sistemi gibi) gerek kalmaksızın bilgisayarları denetim edebilmektir.BEYİN BİLGİSAYAR ARAYÜZÜ (BBA)denen bu denetim düzeneği temelde makine X insan etkileşiminde güçlendirici bir teknoloji olarak düşünülebilir. Olağanda beşerler uyanıkken ve belirli bir şey yapmıyorken de beyinleri α EEG sinyalleri yayar. Bu dalgalar 8-12 Hz frekans aralığındadır. μ ritmleri tıpkı aralıkta olup α dalgalarındaki ufak tefek değişiklikler halinde kendilerini gösterirler. Buradaki değerli nokta şudur: μ ritmleri, kişi yavaşça somatosensöryel yahut motor korteksini hareketlendirecek halde bir şeye konsantre olduğunda ortaya çıkan “α dalgalarıdır”. β ritmleri ise 18-25 Hz aralığındadır ve bunlar da istemli hareket ve faal odaklanma ile ilişkilidir. Yapılan çalışmalarda insanların 8-12 Hz aralığındaki μ ritmlerini ve 18-25 Hz aralığındaki β ritmlerini denetim edebildikleri ve böylelikle ekrandaki bir imleci istedikleri üzere hareket ettirebildikleri görülmüştür .Gerçek ve hayal edilen hareketleri kıyaslayarak ve temel bileşen çözümlemesi (PCA – Principle Component Analysis) kullanarak bu ritmler çözümlenmiş ve hem gerçek hareketlerin hem de hayal edilen hareketlerin μ ve β ritm desenkronizasyonları ile irtibatlı olduğu tespit edilmiştir .
BBA’yı mümkün kılan, beynin ürettiği sinyalleri kaydedip bunları örüntü çözümleme ve sınıflandırmasına tabi tutabilme yeteneğimizdir.
ALS araştırmacılarını yönlendiren fikirlerden biri direkt kanıları kullanarak öteki bir orta katmana (kas sistemi gibi) gerek kalmaksızın bilgisayarları denetim edebilmekse bunu izleyen yeni bir niyet de yeniden bu orta katmanları ortadan kaldırarak beyne bilgisayarlar üzerinden güçlendirilerek verilen FEEDBACK ihtar yolu ile beynin HUDUT AGI MODELLERİNİN GÜNCELLENMESİ yani beynin çalışmasının regüle edilmesidir. Buna NEURO-BİO FEEDBACK denir.
İnsan ve başka canlılar etrafa ahenk için biyolojik olarak birtakım temel düzeneklere sahiptir. Otomatik olarak nefes alıp verir. Kan şekeri düştüğünde otomatik olarak kana şeker salgılanır. Bu otomatik ahenk sürecine yukarda da dediğimiz üzere homeostatik sistem ismi verilir. Bu sistemin fonksiyonu beşerde fizyolojik dengeyi sürdürmektedir. Ayrıyeten insanın doğuştan getirdiği refleksler ömrü sürdürmeyi yani kalımı sağlamaktadır. Lakin hemostatik düzenek ve refleksler tüm ihtiyaçları karşılamada ve her şartta etrafa ahenk sağlamada yetersiz kalmaktadır.
Öğrenme insan yeteneklerinde büyüme sürecinin bir sonucu olmayan daima bir değişmedir. Öğrenme, bir eser (öğrenilen şey) ortaya koyan süreçtir. Beşerler hayatlarının başlangıcından itibaren daima olarak bir şeyler öğrenir. Bilişsel bilgi dünyası vakitle daha karmaşık hale gelir ve daha dinamik bir görünüm kazanır.
Organizma ömrünü devam ettirebilmek için etrafa ahenk sağlamada faal olmak ve değişken etraflarda ihtiyaçlarını gidermek durumundadır. Etrafındaki hangi öğelerin kalımı için olumlu, hangilerinin hayatını engelleyici, hangi öğelerin de nötr olduğunu öğrenmek zorundadır. Bu bilişsel öğrenmelerde fizyolojik istikrarın korunmasına yardımcı olarak bütüncül bir gelişim için gerekli ortamı sağlar. Bu formda öğrenmenin hem fizyolojik hem de toplumsal istikametlerinin birlikte bütüncül olarak kullanılmasının, öğrenmenin insanın hayatta kalmasında oynadığı gerekli rolü ortaya koyması bakımından değerlidir. Emsal bir durum insanın bilişsel gelişimi içinde geçerlidir. “Bilgiyi Sürece Teorisi”ne nazaran bireyin belleğinde bir bilginin depolanabilmesi için dikkat, algı ve kodlama üzere bir kadro süreçlerden geçmesi gerekmektedir.
Bu kurama nazaran beşerde üç çeşit bellek bulunmaktadır. Bunlar (1) Duyusal Kayıt, (2) Kısa Periyodik Bellek ve (3) Uzun Vadeli Bellektir. Bir bilgisayarın süreç süreci incelendiğinde de RAM (Random Access Memory / Rasgele Erişilebilir Bellek), CPU (Central Processing Unit / Merkezi Süreç Birimi), ve Harddisk (Sabit Disk) üzere donanımların insan bilişsel sitemine emsal bir yapıda organize edildikleri görülmektedir.
Biyologlar zekayı etrafa ahenk kabiliyeti olarak görürken, eğitimciler öğrenme, psikologlar alakaları manaya, bilgisayarcılar bilgiyi sürece kabiliyeti halinde değerlendirmişlerdir. Zekayla ilgili bu farklı tanımlar nedeni ile zeka tıpkı ruh, bilinçaltı, akıl, düşünme üzere soyut ve açık uçlu bir kavram olduğundan üniversal bir tanıma sığdırılamamaktadır.
Zeka araştırmalarının ana gayesi insan bilgi sürece prensiplerinin anlaşılması ve biyolojik hudut sistemlerinin çalışma sistemlerinin çözülmesidir. Bu düzeneklerin gerek araştırılması gerekse geliştirilmesinde bilgisayarlar değerli bir yer tutmaktadır.
Beyin iki biçimde düşünür ;
1. Süratli,otomatik, şuur dışı 2.Yavaş,analitik,irdeleyici,sağduyulu…
Beynin bu iki kompartımanı ortasındaki olmazsa olmaz ilintiyi ise ‘’tahmin nöronları’’ üstlenmiştir. Wolfram Schultz’un Dopamin Deneyleri sonucu bulduğu’’Tahmin Nöronları’’ mükafata nazaran beyindeki dopamin ölçüsünde artışa yol açmaktadır. Dopamin nöronları devamlı tecrübeye dayalı örüntüler üretirler.Beyin, varsayımları gerçeklikle karşılaştırır;beklenti ve varsayım karşılanırsa dopamin ölçüsü artar ve sonuçta insan memnun olur.Hatalı kestirimlerde ise Anterior Singulat’dan beyefendisine güçlü bir ihtar yayılır. Anterior Singulat hem şuuru uyarır , tetikte fiyat hem de bedensel fonksiyonların hayati istikametlerini düzenleyen Hipototalamus’ a ihtar gönderir. Anterior Singulat’da ki dopamin nöronları yeni gelişen olaylara ilişkin dataları kullanarak eski kestirimleri ve beklentileri düzenler,hayat derslerini içselleştirir ve BEYNİN HUDUT AĞI MODELLERİNİ günceller. Bu bölge bir nedenle fonksiyonunu yerine getiremez hale gelirse birey öğrenmede olumsuz pekiştirmeyi kullanamaz yanlışlarından ders almakta zorluk çektiği için birebir kusurları daima tekrarlar .
BİO-NEUROFEEDBACK yeni iddia nöronları üretimi yolu ile eski ve yeni beyin kompartımanları ortasındaki tertibi güçlendirir.
Neurofeedback sistemleri μ ve β ritmleri üzerinden işler. 1961’de deneysel bir psikolog olan Neal Miller otonom hudut sistemi reaksiyonlarının (örneğin kalp atışı, tansiyon, gastrointestinal faaliyetler, bölgesel kan akışı) istemli olarak denetim altında tutulabileceğini öne sürmüştür.Miller’ın çalışması öbür araştırmacılar tarafından genişletilmiştir. Bu devirden sonra, 1970’lerde UCLA’dan bir araştırmacı Dr. Barry Sterman tarafından yapılan bir araştırma deney hayvanlarının beyin dalgalarını denetim etmek üzere eğitilebildiklerini ortaya koymuştu. Sterman sonraları araştırma tekniklerini epilepsi hastaları üzerinde uygulamış ve biofeedback tekniklerin
i kullanarak hastaların nöbetlerini yüzde 60 oranında azaltmıştı.
Sterman’dan roketlerde,uzay mekiklerinde kullanılan hydrazin denen yakıtın epilepsi nöbetlerini neden tetiklediğini araştırması NASA tarafından istendi, o da kediler üzerindeki denemelerinde SMR dalgaları artırılan kedilerde nöbetlerin kesildiğini saptadı…Epilepsi hastalığı olan insanlara bu dalgalarını arttırmaları öğretildi ve bunlarda da nöbetlerin azaldığı görüldü.Yapılan deneylerde şöyle bir müşahede daha elde edildi: Epilepsiyle birlikte birebir vakitte hiperaktivite ve huzursuzluk gösteren hadiselerde da , SMR dalgası arttırıldığı takdirde bu semptomlar da azalmaktaydı.
Bu mevzuda birinci bilimsel makale 1972 yılında basıldı.Bu makale, 23 yaşında,7 yıldır genel tonik-klonik epilepsi nöbeti bir bayana aitti. Ailede epilepsi olayı yoktu ,EEG de ise hiperventilasyona bağlı olarak 5-7 hz yavaşlığında dalga aktivitesi saptadı .Şimdiye kadar hiçbir ilaca karşılık vermemesine karşın , günde 200 mg Dilantin ve 200 mg Mebarol kullanıyordu. Hastanın gündüz nöbetlerinde ,gözlerin sol lateral deviyasyonu ile birlikte alın kırışıyor,sağ kolunu sol dizine gerçek indirip sol tarafa yanlışsız şuurunu kaybetmiş bir halde düşüyordu ve tonik klonik hareketler mevcuttu.Bu hadiseler çoğunlukla sabahın çok erken saatlerinde oluyordu.Yıllarca yapılan kayıtlar ayrıyeten bu hastanın her ay adet devrine bağlı olmayan iki büyük nöbet geçirdiğini tespit etti.
Üç ay boyunca haftada iki defa neurofeedback eğitimiyle ,SMR dalgasını arttırarak nöbetlerinin kesildiği görüldü.Yavaş dalgasında azalma (5-7)ve SMR dalgasında (11-15) artma tespit edildi.Bu hasta tedavisinin sonunda artık ilaç kullanmıyordu ve nöbetleri kesilmişti.Daha sonra daima yapılan çalışmalar gösterdi ki ilaca bağlı olan epilepsi hastaları SMR arttırarak bu beyin eğitiminin çok büyük yararını görmüşlerdir.
Neurofeedback dünyada beyinde yaşanan birçok sorunda çağdaş tıp ve sagaltım metodları ile çelişmeden kullanılınabilinir.. Bunlar :
Gerilim
Her yaştaki Dikkat ve Hafıza problemleri
Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu
Genel Öğrenme Bozukluğu ,Okul Başarısızlığı
Tik Hastalığı
Çocuklarda Diş Gıcırdatması
Epilepsi(Sar’a) bilhassa de Tıbbi tedavi ile denetim edilemeyen epilepside
Migren/ Gerilim Baş Ağrıları
Kronik yorgunluk hastalığı
Depresyon/Manik Depresyon
Anksiyete (Sıkıntı Hastalığı) ,Panik Atak
Obsesyon (Takıntı)
Bu yararlı oldu mu??
0 / 0