Yaygın bir hastalık olan “apandisit”, karnın alt kısmında bulunan ve apandis ya da apendiks denilen kör barsağin iltihaplanmasıdır. Appendiks vermiformis uzun ince bir boru yahut solucan biçiminde ortalama 9 cm uzunluğunda kör bir barsaktır. iki ila 25 cm ortasında değişen uzunlukta olabilir. Çocuklarda, yetişkinlerden daha uzundur. Olağanda karnın sağ alt bölgesinde yer almakla birlikte farklı pozisyonlarda bulunabilir. Bedendeki fonksiyonu lam olarak bilinmeyen apendiks, bademcik üzere lenfoid doku bakımından güçlü bir organ olarak tanımlanıyor.
APANDİSİT NASIL OLUŞUR?
Apandisit yüzde 90 oranda, apendiks lümeninin (yani apendiksin iç kısmının) dışkı ile tıkanmasından kaynaklanıyor. Sık görülen nedenlerden biri de tenf dokularının şişmesidir.
Çeşitli nedenlerle apendiksin içi tıkandığı vakit, apendiks lümeninde sıvı birikir, mikroplar çoğalmaya başlar ve iç basınç artar. Basıncın artması ile apendiks şişmeye başlar ve giderek apendiks dokusunun kanlanması ve beslenmesi bozulur. Daha sonra nekroz (çürüme) ve patlama oluşur.
GÖRÜLME SIKLIĞI
Eldeki datalara nazaran, apandisit her yasta görülmekte birlikte, en sık olarak genç erişkinlerde, 20-30 yaş kümesinde ortaya çıkıyor. 60 yaşından büyüklerde yüzde 5-10 dolayında görülüyor, Çocuklarda en sık 6-10 yas kümesinde görülen apandisjtin, 2 yaşından küçüklerde görülme oranı yüzde 2 dolayında kalıyor. Görülme sıklığı bakımından cinsîyete nazaran enteresan tablo gözleniyor, Ergenlik çağından Evvel, kız ve erkeklerde apandisit oranı eşit olduğu görülüyor
BELİRTİLER VE TEŞHİS
Karın ağrısı; apandisitin en değerli belirtisidir. Çoklukla göbek etrafında yahut mide üstünde başlar. Künt bir ağrıdır, azalma ve çoğalma gösterebilir, ancak, hiçbir vakit büsbütün yok olmaz. Çoklukla 4-6 saat sürer (1-12 saat ortasında değişebilir.) Daha sonra ağrı karın sağ alt bölgesine yerleşir. Kimi hastalarda ağrı sağ alt kadranda başlar ve orada kalır Apendiksin değişik yerleşimlerine nazaran ağrı sırtta, sağ yahut sol kasıkta yahut mesane üstü ve makatta hissedilebilir.
İştahsızlık, hastaların yüzde 90-95 inde ağrıdan daha evvel görülen lakin önemsenmeyen bulgudur.
Bulantı ve kusma; kıymetli bir göstergedir. Hastaların yüzde 75'inde bulantı görülür. Çoklukla hasta bir şey yerse kusar, midesi boşsa kusmaz. Bu belirtilerin yanında, hastanın, kabızlık, ishal ve gaz çıkaramama üzere şikayetleri de olabilir. Lakin, bunlar teşhis bedeli taşımazlar.
Muayene bulguları, apendiksin, bedende yerleştiği yere nazaran değişebiliyor. Patlama olup olmaması da bulguları etkiliyor. Beden ısısı birtakım bireylerde olağan kalmakla birlikte kimilerinde 37.5-38 dereceye çıkıyor. Hastanın, fazla hareket etmekten kaçınması ve öksürme zıplama üzere hallerde ağrılarının artması teşhis bakımından kıymet taşıyor.
KESİN TEDAVİ (Doktorunuza danışınız)
MEVTE NEDEN OLABİLİR
Günümüzde apandisit ameliyatları en kolay operasyonlardan biri sayılıyor. Lakin tedavisi bu derece kolay olmasına karşın, ihmal edilmesi halinde apandisit, tehlikeli bir hastalık oluveriyor. Vaktinde ameliyat edilmediği vakit İltihaplı apendiksin patlaması vefata yol açabiliyor. Genç erişkinlerde yüzde 15-25, çocuklarda yüzde 50-85, yaşlılarda yüzde 60-90 ortasında patlama ihtimali bulunuyor. Vaktinde doktora başvurulduğunda kolay; lakin, geç kalındığında ölümcül bir hastalık sorunu.
DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN DURUMLAR
· Karın ağrısı olduğu vakit katiyen kendi başınıza ağrı kesici almayın, kesinlikle bir doktara başvurun.
· Bazen apandisitte tabipler da yanılabilir ve kazara mide tedavisine başlanır. Şayet ağrınız geçmiyorsa tekrar doktora gitmelisiniz.
· Olağan bir apandisit ameliyatı şayet erken teşhis konulursa yaklaşık 15-30 dakika sürmekte ve hasta 1 gün hastanede yatıp çıkmaktadır. Şayet apandisit patlamış ise, ameliyatla apandisit alınır, batın yıkanır ve karın içine 1 adet dren (hortum) konulur ve hasta yaklaşık 2-3 gün hastanede kalır.
· Erken teşhis ve hakikat tedavi hayat kurtarıcıdır.
· Günümüzde yüzde 100 apandisit teşhisini koyduracak tetkik, laboratuvar ve görüntüleme prosedürü yoktur. Bu nedenle hastanın şikayetleri, muayene bulguları ve kan tetkikleri bir ortada değerlendirilip teşhis konulur. Kuşkulu hadiseler ağrı kesici verilmeden takip edilir.
Bu yararlı oldu mu??
0 / 0