Yaygın bir hastalık olan “apandisit”, karnın çoklukla sağ alt kısmında bulunan ve apendiks denilen kör barsağin iltihaplanmasıdır. “Appendiks vermiformis uzun ince bir boru formunda ortalama 9 cm uzunluğunda kör barsaktır. 2- 25 cm ortasında değişen uzunlukta olabilir. Çocuklarda yetişkinlerden daha uzundur. Olağanda karnın sağ alt bölgesinde yer almakla birlikte farklı pozisyonlarda bulunabilir. Bedendeki fonksiyonu tam olarak bilinmeyen apendiks, bademcik üzere lenfoid doku bakımından güçlü bir organdır.
Apandisit % 90 oranda apendiks girişinin ya da lümeninin (apendiksin iç boşluğu) rastgele bir düzeyde dışkı ile tıkanmasından kaynaklanır. Sık görülen nedenlerden biri de apendiks duvarındaki lenf dokularının şişmesidir. Ayrıyeten nadiren barsak parazitlerinin tıkaması ile, travma ya da barsak lenf kanseri üzere durumlarda da apandisit oluşabilir.
Çeşitli nedenlerle apendiksin içi tıkandığı vakit, apendiks içinde salgılanan sıvı birikir, iç basınç artar ve tıpkı vakitte mikroplar çoğalmaya başlar. Basıncın artması ile apendiks şişmeye başlar ve giderek apendiks duvarının kanlanması ve beslenmesi bozulur. Bu duruma Akut Apandisit denir. Daha sonra nekroz (çürüme) gelişir ve bir yerden apendiks delinir, içindeki mikropca varlıklı sıvı karın içine boşalır. Bu kademeye ise Perfore Apandisit denir.
Apandisit her yaşta görülmekle birlikte, en sık olarak genç erişkinlerde (20-30 yaş grubunda) ortaya çıkar, çocuklarda en sık 6-10 yaş kümesinde görülen apandisitin, 2 yaşından küçüklerde görülme oranı % 2 civarındadır.
Karın ağrısı; apandisitin en değerli belirtisidir. Çoklukla göbek etrafında yahut mide üstünde başlar. Daima ve künt bir ağrıya neden olur, azalma ve çoğalma gösterebilir, ancak hiçbir vakit ağrı büsbütün yok olmaz. Çoklukla 4-12 saat sonra ağrı karın sağ alt bölgesine yerleşir. Birtakım hastalarda ise ağrı karın sağ alt bölgesinde başlar ve orada kalır. Apendiksin değişik yerleşim formları nedeniyle ağrı sırtta, sağ yahut sol kasıkta, sağ bacakta, idrar yaparken idrar torbasının üst kısmında hissedilebilir.
İştahsızlık, hastaların % 90-95’inde ağrıdan daha evvel görülen lakin önemsenmeyen bir bulgudur.
Bulantı ve kusma; değerli bir göstergedir. Hastaların yüzde 75’inde bulantı görülür. Kusma her hastada (özellikle de erken devirde Akut apandisitte) gözlenmeyebilir. Ekseriyetle hasta yediklerini içerir biçimde kusar, perfore apandisitte safralı kusma da görülür.
Bu belirtilerin yanında, kabızlık ya da ishal üzere tuvalet alışkanlığında değişiklik ve gaz çıkaramama üzere şikayetleri de olabilir.
Muayene bulguları apendiksin bedende yerleştiği yere nazaran değişmektedir. Ekseriyetle karın sağ alt bölgesine bastırmakla hassasiyet ve ağrıda artış saptanır. Perforasyon olup olmaması da bulguları tesirler, şayet perforasyon var ise tüm karın hassastır ve hasta karnını kasarak muayeneye direnç gösterir. Beden ısısı birtakım şahıslarda olağan kalmakla birlikte kimilerinde 38 derecenin üzerine çıkmaktadır. Hastanın hareket etmekle karın ağrısının artması teşhis için değerlidir.
Tedavisi Cerrahidir. Açık ya da laparoskopik (kapalı) formül ile cerrahi tedavi uygulanır.
Günümüzde apandisit ameliyatları en kolay operasyonlardan biridir. Fakat tedavisi bu derece kolay olmasına karşın karın ağrısı önemsenmeyen ve perforasyon gelişen apandisit olgularında vakit kaybı hayati tehlike yaratır. Vaktinde ameliyat edilmediği durumlarda mevtle sonuçlanabilir. Genç erişkinlerde yüzde 15-25, çocuklarda yüzde 50-85 perforasyon riski vardır.
Apandisit vaktinde doktora başvurulduğunda tedavisi kolay, geç kalındığında mevtle sonuçlanabilen bir hastalıktır.
DİKKAT
* Karın ağrısı olan çocuğa, karın ağrısının nedeni belirlenmeden kendiniz AĞRI KESİCİ VERMEYİNİZ!
* Şayet çocuğunuz karın ağrısı ile başvurduğunda farklı bir teşhis almışsa (İdrar yolu enfeksiyonu, gaz sancısı gibi), önerilen tedavi uygulanmasına karşın şikayetleri azalmıyor ise tekrar doktora gitmelisiniz.
* Olağan bir apandisit ameliyatı şayet erken teşhis konulursa yaklaşık toplam 30 dk-1 saat ortası sürmekte ve hasta 1 gün hastanede yatıp taburcu edilmektedir. Şayet apandisit patlamış ise, ameliyatla apandisit alınır, karın içi temizlenir ve karın içine dren (hortum) konulması gerekebilir ve bu durumda hasta yaklaşık 2-3 gün hastanede kalır.
* Erken teşhis ve hakikat tedavi hayat kurtarıcıdır.
* Günümüzde yüzde 100 apandisit teşhisini koyduracak tetkik, laboratuvar ve görüntüleme metodu yoktur. Bu nedenle hastanın şikayetleri, muayene bulguları ve kan tetkikleri bir ortada değerlendirilip, ayakta çekilen karın grafisi ve bazen ultrasonografi ile kıymetlendirilerek teşhis konulur.
* Kuşkulu hadiseler hastaneye yatırılır, ağrı kesici verilmeden muayene ve ateş ölçümleri ile takip edilir.
Bu yararlı oldu mu??
0 / 0