Gece altını ıslatma nedir? Sıklığı ne kadardır?
Çocukların birden fazla 2-4 yaş ortasında idrarlarını hem gece hem de gündüz tutmayı becerirler. Birçok vakit mesane gelişimindeki gecikmenin bir sonucudur, bu nedenle de yaşla sıklığı azalır. Üç yaşındaki çocukların %40'ı altını ıslattığı halde bu oran 5 yaşında %20'ye, 6 yaşında %10'a düşmektedir. Erkek çocuklar kızlara nazaran daha sık altını ıslatma sorunu yaşamaktadır.
Gece altını ıslatmanın kaç tipi vardır, nedenleri nelerdir?
Gece altını ıslatmanın iki tipi vardır. Doğumundan itibaren hiç kuru kalmamışsa primer (birincil) tip, en az 6 ay kuru kaldıktan sonra altını ıslatmaya tekrar başlamışsa sekonder (ikincil) tip altını ıslatmadan kelam edilir. Altını ıslatan çocukların büyük çoğunluğu birincil altını ıslatma kümesinde yer alır. Bazen altını ıslatmaya sık ve acil idrar yapma gereksinimi duyma üzere bulgular eşlik edebilir. Gece altını ıslatma, nedenlerine nazaran fizyolojik ve organik olmak üzere iki kümeye ayrılarak incelenmektedir. Gece altını ıslatan çocukların büyük bir kümesi (%90-95'i) fizyolojik altını ıslatma kümesinde toplanmaktadır. Bu çocukların gece uykuda mesane doluluğunu hissetmelerinin yetersiz, mesane kapasitelerinin küçük ve uyku derinliklerinin fazla olduğu bildirilmektedir. Değerlisi altını ıslatmanın büyük oranda genetik yatkınlığa dayanmasıdır. Anne ve babadan birisinde altını ıslatma hikayesi varsa çocukta % 45, ikisinde birden varsa %77 oranında altını ıslatma sorunu yaşanmaktadır. Aile hikayesi olan olgular düzgünleşme vakti bakımından ailelerine emsal bir seyir göstermektedirler.
Hangi hastalıklara eşlik eder?
Altını ıslatan çocukların %2-3'ünden şeker hastalığı, böbrek hastalıkları, mesane hastalıkları üzere sıkıntılar saptanmaktadır. Olguların %5-10'unda ise altını ıslatmaya sık ve acil idrar yapma gereksinimi üzere yakınmalar eşlik etmektedir. Bunlar “polisemptomatik altını ıslatma” olarak tanımlanmaktadır. Bu çocuklarda idrar yolu enfeksiyonu, idrarda bakteri olması, kabızlık ve bazen besin alerjisi saptanmaktadır. Ayrıyeten son yıllarda halk ortasında “geniz eti” olarak bilinen adenoid vegatasyonlu çocuklarda yüksek oranda altını ıslatma görüldüğü ve ameliyat sonrası yakınmalarının geçtiği üzerinde durulmaktadır.
Ruhsal sıkıntılar
Genel olarak ruhsal olaylar daha evvel kelam edilen primer altını ıslatma problemine yol açmazlar. Bu nedenle de altını ıslatan çocukların büyük çoğunluğunda bir ruhsal sorun aramaya gerek yoktur. Ayrıyeten berbat çocukların altını ıslattığı üzere ön yargıların geçersiz olduğu akıldan çıkarılmamalıdır. Bir ruhsal sıkıntıdan sonra altını ıslatma yaşanıyorsa bu çoklukla fizyolojik altını ıslatmanın yine ortaya çıkmasıdır. Davranışsal gerilemesi olan çocuklarda gece altını ıslatma yanında okul başarısızlığı, endişe üzere ek bulgular vardır ve bunların kesinlikle çocuk psikiyatristleri tarafından görülmesi gereklidir.
Nasıl yaklaşılmalı?
Çabucak ve değerle belirtmeliyiz ki altını ıslatmanın kendisinden çok, bu çocuklara ailelerin ve toplumun yanlış tavırları ziyan vermektedir. Bunların içinde en tehlikelisi “Altına yapan kızını sobaya oturttu” üzere haber başlıklarına bahis olan cinsel bölgelere yönelik cezalandırma teşebbüsleridir. Bu çeşit tavırlar, çocuklar üzerinde tesiri ömür uzunluğu sürecek izler bırakmaktadır. Altını ıslatan çocukların fizyolojik bir gelişme gecikmesi yaşadığı (bir tıp diş çıkarmanın, konuşmanın gecikmesi gibi) ve ailenin temel vazifesinin çocuğun benlik hürmeti zedelenmeden bu sorunu atlatmasını sağlamak olduğu unutulmamalıdır. Bu nedenle altını ıslatan çocukların en geç 6 yaşında bahisle ilgilenen bir çocuk doktoru tarafından kıymetlendirilmesi ve gerekli incelemeler yapıldıktan sonra bir tedavi planı yapılması gereklidir.
Altını ıslatan çocuklarda ne üzere tetkikler yapılmalı?
Altını ıslatma yakınması ile tabibe getirilen çocuklar daha evvel kelam edilen organik faktörlerin varlığı bakımından incelenmelidir. Bunun için gündüz altına kaçırma, güç idrar yapma, kabızlık, güç ve acil idrar yapma, çok idrar yapma, baş travması geçirme, idrarla birlikte kaka kaçırma, horlama ve gece ağızdan nefes alma üzere yakınmaların olup olmadığı soruşturulmalıdır. Elde edilen bilgiler ve genel muayene sonuçlarına nazaran idrar incelemesinden, mesane sinemalarına uzanan bir dizi tetkik yapılmalıdır. Altını ıslatan çocukların %97'sinde fizikî bir neden yoktur. Bu nedenle detaylı bir hikaye birden fazla vakit fizyolojik altını ıslatmanın olup olmadığı konusunda bilgi verir. Bu noktada altını ıslatan çocukta ” küçük mesane” ya da uykudan uyanamama sorunu mu olduğunun aydınlatılması değerlidir.
Tedavide kullanılan teknikler
Altını ıslatan çocuklara genel olarak 7-8 yaşına geldiğinde tedavi için teşebbüslerde bulunulması önerilmektedir. Bu teşebbüslerin başında çocuğun kendisinin ya da ailesinin gece uyanmasına dönük programlar gelmektedir. Ailenin çocuğu gece uyandırıp tuvalete gitmesini sağlayan program uygulanır. Bu program %90 oranında muvaffakiyet sağlamıştır.
Tedavide alarm kullanımı ve ilaç tedavisi
Alarm aygıtları çocuk idrar kaçırmaya başlar başlamaz hareket geçen ve böylelikle çocuğun uyanıp, mesanesini denetim etmesi konusunda yardımcı olan araçlardır. Bu tedavi ile çocuklarda %70-84 oranında güzelleşme sağlanmaktadır. Altını ıslatma tedavisinde uzun yıllardır çeşitli ilaçlar kullanılmıştır .%90'a varan oranda yineleme riski bulunmaktadır.
Alt ıslatma çocukluk çağında sık görülen bir problemdir ve ailelerin yanlış tavırlarının sürdüğü bir mevzudur. Öncelikle altını ıslatan çocukların bahisle ilgilenen çocuk doktorları tarafından kıymetlendirilmesi ve ailenin iştiraki ile uzun devirli bir tedavi yaklaşımının denenmesi gereklidir.
Bu yararlı oldu mu??
0 / 0