Tahminen de birinci çocukluk için en hoş devirdir 5 yaş. 2 yaş üzere güçlü bir periyodu geride bıraktıktan sonra 5 yaş altın yaştır aslında. Çocukların daha olgun, sorumluluklarının şuurunda oldukları, etrafa ahenk sağlamaya çalıştıkları bu yaş aileler için bir fırsat olarak kıymetlendirilebilir. 5 yaşındaki çocuğa karşı düzgün davranışlarını takdir edip, hudutlar ve kurallar konusunda dengeli ve kararlı olursak onun gelişimi açısından olumlu sonuçlar almamız öteki yaşlara nazaran daha kolaydır.
TOPLUMSAL -DUYGUSAL GELİŞİM AÇISINDAN DEĞERLENDİRDİĞİMİZDE
*Diğer yaşlara nazaran daha toplumsal olan 5 yaş çocuğu çok rahat kendi kendine oyun kurabilir ve birçok oyuna katılabilir. Kendi başına bir kümenin modülü olarak davranabilir, yönlendirilmeye gereksinim duymaz. Arkadaşları ile oyun oynarken üzerine düşen misyonu yerine getirir ve diğerleriyle işbirliği de yapabilir. Oyunları zenginleşmiştir ve artık kurallı oyunlara ahenk sağlayabilir.
*5 yaş çocuğu epeyce yaratıcıdır ve yaratıcılığını geliştirebileceği en yeterli ortam oyun ortamıdır. Çocuk arkadaşları ile dramatik oyun oynarken çeşitli rollere (anne, baba, öğretmen, doktor) girer ve bu rollerin ayrıntılarını vurgular. Bu süreçte hem yaratıcılığını geliştirir hem de işbirliği yapabilmeyi pekiştirir.
*Kendine güvenen 5 yaş çocuğunun bencilliği artık azalmıştır. Kendinden emindir. Uyumsuzluk ve huysuzluk devrini geride bırakmıştır. Empati hüneri geliştiği için ve kendini daha yeterli söz edebildiği için daha düzgün toplumsal ilgiler kurabilmektedir. Artık onları ikna edebilmek öbür yaşlardaki kadar güç değildir.
*Bu yaş çocuğu sorumluluklarının farkında olduğu için genelde başladığı işi yarım bırakmadan tamamlamaya çalışır.
*5 yaş çocuğu kolay utanır. Bu yüzden ona karşı tenkitler yalnız ortamlarda yapılmalıdır. Tenkidin kolay kabul edilmediği bu yaşta çocuklar olumlu geri bildirime (takdir edilme) daha düzgün yanıt verirler.
*Bu yaşta kendine inancı arttığı için ailesinden bağımsız hareket etmeye başlar.
*Cinsiyet kavramı besbellidir, kendi cinsiyetinin farkında olan 5 yaş çocuğu bedenini ve cinselliği merak edip, sorgulayabilir.
SOSYAL-DUYGUSAL GELİŞİMLERİNİ NASIL DESTEKLEYEBİLİRİZ
*Yaşıtlarıyla vakit geçirebileceği ortamlar sunabiliriz.
*Oyunun yararlarından bahsettik. Biz de onun oyunlarına katılıp gelişimini olumlu tarafta destekleyebiliriz. Kurallı oyunları öğrenebilmesi için birlikte yaşına uygun oyunlar oynayabiliriz.
*Eleştirilerimize dikkat edip, iyi/güzel davranışlarını daha sık takdir ederek pekiştirebiliriz.
*Duygularını tabir edebildiği bu devirde onunla bol bol sohbet edebiliriz.
*Merak ettiği mevzularda onunla yaşına uygun kısa konuşmalar yapabiliriz. Bize yönelttiği sorularını başını karıştırmayacak formda cevaplayabiliriz.
*Sorumluluk almaktan keyif alan çocuğumuza bu davranışlarını pekiştirmesi için küçük sorumluluklar verebiliriz.
LİSAN GELİŞİMİ AÇISINDAN DEĞERLENDİRDİĞİMİZDE
5 yaşındaki çocuk artık karmaşık ve uzun cümleler kurabilir, akıcı ve seri konuşabilir. Genel olarak bütün sesleri çıkartabilir ve konuşması herkes tarafından anlaşılırdır. Duyduklarını tekrarlamakta külfet yaşamaz. Uzun uzun kıssalar anlatabilir. Lisan gelişimi artık uygun düzeyde olan bu yaş kümesindeki çocuklar kendilerini rahat rahat tabir edebilirler.
LİSAN GELİŞİMLERİNİ NASIL DESTEKLERİZ
*Düzenli olarak kitap okumak söz haznelerinin gelişimine yardımcı olurken tıpkı vakitte kitap okuma alışkanlığı kazanmalarına da yer hazırlar.
*Onlar için yeni olan ve manasını sordukları sözleri açıkladıktan sonra cümle içinde kullanmak öğrenmeleri açısından yararlı olabilir.
*Günlük sohbetler de lisan gelişimlerini olumlu manada desteklemektedir.
*Tekerlemeler, bilmeceler bu yaş kümesinin ilgisini çekerken lisan gelişimine de hem söylem hem söz dağarcığı açısından yararlı olmaktadır.
BİLİŞSEL GELİŞİM AÇISINDAN DEĞERLENDİRDİĞİMİZDE
*5 yaş çocuğu kimi kolay soyut kavramları (rüya) anlayabilir ancak hala soyut düşünemez.
*Yaratıcılığı epey gelişmiştir.
*Problem çözme maharetleri gelişmiştir, size alternatifler sunabilir.
*Artık latifeleri anlayabilir ve kendisi de latifeler yapabilir.
*Neden-sonuç bağlantısını kavrayabilir.
*Zaman kavramını daha uygun anlar. Haftanın günlerini sayabilir.
*Nesneleri bilir.
*Renkleri, sayıları, geometrik halleri tanır ve kopyalayabilir.
*İnsan çizebilir.
BİLİŞSEL GELİŞİMLERİNİ NASIL DESTEKLERİZ
*Günlük hayatımıza devam ederken bilişsel gelişimini göz önünde bulundurarak çeşitli aktiviteler yapabiliriz.
*Sohbet ederken neden-sonuç münasebetini , vakit kavramını vurgulayabiliriz.
*Hikayeler anlatmasını isteyerek, dramatik oyunlar oynayarak yaratıcılığını geliştirmesini destekleyebiliriz.
*Kitap okuyarak yalnızca lisan gelişimini değil bilişsel gelişimini de destekleyebiliriz.
*Şakalarla mizah anlayışının gelişmesine taban oluşturabiliriz.
PSİKOMOTOR GELİŞİMİNİ AÇISINDAN DEĞERLENDİRDİĞİMİZDE
*5 yaş çocuğu artık daha istikrarlıdır, daha süratli ve esnek hareket edebilir.
*Tek ayak üzerinde uzun mühlet istikrarda durabilir, parmak ucunda yürüyebilir, zıplayabilir.
*Çizgi üzerinde yürüyebilir.
*Müziğin ritmine nazaran dans edebilir.
*Kendisi giyinebilir, düğmelerini bağlayabilir.
*Çatal-kaşık kullanabilir.
*İnce motor hünerleri de geliştiği için kalemi daha düzgün tutabilir.
*Çizginin dışına taşırmadan boyama yapabilir.
ÖZBAKIM MARİFETLERİ AÇISINDAN DEĞERLENDİRDİĞİMİZDE
5 yaş çocuğu artık bir çok muhtaçlığını kendisi karşılayabilecek durumdadır.
*Tuvalet gereksinimini kendisi karşılayabilir.
*Elini yüzünü yıkayabilir, dişlerini fırçalayabilir.
*Yardım almadan tek başına banyo yapabilir.
*Kıyafetlerini hava durumuna nazaran kendisi seçebilir.
*Kıyafetlerini ve ayakkabılarını giyip çıkarabilir.
*Üzerinden çıkardığı kıyafetlerini katlayabilir.
*Yemeğini yardımsız yiyebilir.
Özbakım hünerlerini tek başına yapabilmesi için ona ortam sunup, fırsat vererek destekleyebiliriz. Yapamadıkları durumlarda eleştirmek yerine bir sonraki deneme için cesaretlendirmek daha doğrudur.
Birçok güçlü periyodu geride bırakıp 5 yaşına gelen çocuğunuz için bu periyodu güzel değerlendirip bir fırsata çevirmek sizlerin elinde. Gerçek tavır ve davranışlarla hoş sonuçlara ulaşabilmeniz dileğiyle…
Bu yararlı oldu mu??
0 / 0